Ο Γαλαξίας μας έχει έναν νέο κοντινότερο γείτονα

Από σελίδα του ABC News, 4 Νοεμβρίου 2003

Μια σύγκρουση αποτυπωμένη στη φωτογραφική μηχανή: Ο Γαλαξίας μας (σε μπλε χρώμα) συγκρούεται και 'καταπίνει' τον κοντινότερο γείτονά του (ρόζ), τον Canis Major, έναν γαλαξία προσδιορισμένο πρόσφατα. Ο ήλιος είναι η λευκή σφαίρα στο κέντρο (παρατηρητήριο του Στρασβούργου)

Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων από το Πανεπιστήμιο του Σύδνευ,  το Παρατηρητήριο της Αυστραλίας, το παρατηρητήριο του Στρασβούργου της Γαλλίας και της Μπολόνιας στην Ιταλία, καθώς και τα Πανεπιστήμια του Κέιμπριτζ και Leiceister στην Αγγλία, ανήγγειλαν την ανακάλυψή αυτή χθες η οποία θα δημοσιευθεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες στο περιοδικό Royal Astronomical Society.

Η γαλαξιακή σύγκρουση μεταξύ του Γαλαξία μας και του νάνου γαλαξία Canis Major από τον αστερισμό που βρίσκεται, ήταν κρυμμένη μέχρι τώρα από τη σκόνη μέσα στον πυκνό δίσκο του Γαλαξία.

Αλλά μια νέα έρευνα του ουρανού στο υπέρυθρο φως έδωσε την ευκαιρία στους επιστήμονες να δουν μέσω αυτής της σκόνης και να ξεκαθαρίσουν να μάθουν τα γιγαντιαία αστέρια τύπου Μ - ψυχρά ερυθρά αστέρια που λάμπουν αρκετά στο υπέρυθρο φως. Οι γίγαντες τύπου Μ χρησιμοποιήθηκαν ως φάροι καθοδήγησης για να επισημάνουν τη μορφή και την τοποθεσία του Canis Major και για να δώσουν επίσης μια τρισδιάστατη δομή των απόμακρων περιοχών του Γαλαξία μας. Αυτά τα άστρα ενώ συναντώνται συχνά στον μικρό γαλαξία είναι σχετικά σπάνια στον δικό μας.

"Είναι σαν τα κιάλια που χρησιμοποιούν υπέρυθρες ακτίνες για να βλέπουμε τη νύχτα," λέει ο Δρ Rodrigo Ibata του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου. "Είμαστε τώρα ικανοί να μελετήσουμε ένα μέρος του Γαλαξία που κάποτε δεν ήταν ορατό.."

Ο δίσκος είναι η εξωτερική περιοχή του γαλαξία μας, ορατή ως περιοχή των αστεριών πέρα από τον ουρανό νύχτας μας (παρατηρητήριο του Στρασβούργου)

Ο Canis Major έχει μια σχετικά μικροσκοπική μάζα ένα δισεκατομμύριο φορές τη μάζα του ήλιου, και ήταν εύκολο θήραμα για την κολοσσιαία βαρύτητα του Γαλαξία μας. Κάτω από την επίδραση των τεράστιων ελκτικών δυνάμεων της βαρύτητας του δικού μας γαλαξία, ο Canis Major τεντώνεται και διαρρηγνύεται.

Αυτήν την περίοδο είναι στο στάδιο της αποσύνθεσης καθώς ο Γαλαξίας 'κλέβει' τα αστέρια του. Ο νάνος γαλαξίας δεν μπορεί πια να συγκρατήσει την ενότητά του με τις ίδιες του τις δυνάμεις και η βαρυτική έλξη του Γαλαξία μας φέρνει πιο κοντά το τέλος του.

Σε μια θεαματική εικόνα (πάνω, δεξιά), οι ερευνητές εμφανίζουν ένα ρόζ ρεύμα του, των αστεριών που αποσπώνται από το νάνο γαλαξία λόγω των παλιρροιακών δυνάμεων του Γαλαξία μας.

Ο γαλαξίας αυτός είναι περίπου 42.000 έτη φωτός μακρυά από το κέντρο του δικού μας γαλαξία, πιο κοντά από το νάνο γαλαξία του Τοξότη, ο δεύτερος πιο στενός γείτονάς μας, ο οποίος 'καταπίνεται' επίσης από το δικό μας γαλαξία. Ο Canis Major μπορεί να έχει προσθέσει το 1% της μάζας του δικού μας γαλαξία, λένε οι ερευνητές.

Το μέλος ομάδας, ο Δρ Geraint Lewis του Πανεπιστημίου του Σύδνεϋ, είπε ότι τα συμπεράσματα τονίζουν τη σχετική νεότητα του Γαλαξία μας.

"Δεν βρίσκεται ακόμη στη μέση ηλικία του, αλλά σχηματίζεται ακόμα," λέει ο Lewis. "Φαίνεται ότι ο Canis Major, που  'καταβροχθίζεται' από τον γαλαξία μας, όχι μόνο προσθέτει αστέρια στο εξωτερικό μέρος του Γαλαξία, το ρεύμα αυτό των άστρων μπορεί επίσης να περάσει και κοντά στον ήλιο μας. Αυτοί οι τύποι των αλληλεπιδράσεων θα μπορούσαν να σχηματίζουν κάποιες όμορφες λεπτομέρειες του γαλαξία μας, που βλέπουμε σήμερα."

Οι ερευνητές έχουν ανακαλύψει επίσης μια νέα πτυχή για το τρόπο του σχηματισμού των γαλαξιών. Ενώ οι αστρονόμοι από καιρό έχουν υποψιαστεί ότι το κεντρικό μέρος των μεγάλων γαλαξιών, όπως ο Γαλαξίας μας, ενισχύονται με το να καταπίνουν δορυφορικούς γαλαξίες που ήρθαν πολύ κοντά τους, αυτή είναι η πρώτη φορά που η εξωτερική περιοχή - ή δίσκος - ενός γαλαξία φαίνεται να αυξάνει με τον ίδιο τρόπο.

Επίσης, είναι μια καλή ευκαιρία να μάθουν καλύτερα τους ελικοειδείς γαλαξίες, γιατί αυτός ο κανιβαλισμός συμβαίνει κυρίως σε αυτούς,  να υπολογίσουν καλύτερα τη μάζα του γαλαξία μας και να δουν τι συμβαίνει στη μαύρη τρύπα του.