Επιστήμονες καταδικάζουν τις ΗΠΑ δεδομένου ότι οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ

Πηγή: Independent, Μάιος 2006

Οι ΗΠΑ εξέπεμψαν περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου το 2004 από οποιαδήποτε στιγμή στην ιστορία, επιβεβαιώνοντας τη θέση της ως τον μεγαλύτερο ρυπαντή σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία για την αμερικανική συμβολή στην παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, δείχνουν ότι οι εκπομπές του άνθρακά της έχουν αυξηθεί αισθητά παρά τις διεθνείς ανησυχίες σχετικά με την αλλαγή του κλίματος.

Τα στοιχεία αυτά - από τη νέα έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για τις Κλιματικές Αλλαγές IPCC - αποκαλύπτουν ότι οι καθαρές εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου κατά τη διάρκεια του 2004 αυξήθηκαν κατά 1,7% από το προηγούμενο έτος, που ισοδυναμεί με μια άνοδο 110 εκατομμύρια τόνων του διοξειδίου του άνθρακα.

Αυτή είναι και η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση από το 2000 και σημαίνει ότι το 2004 - το τελευταίο έτος με τα πιο πλήρη στοιχεία που είναι διαθέσιμα - οι ΗΠΑ απελευθέρωσαν σχεδόν 6.300 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Η έκθεση ξεκαθαρίζει ότι για την αύξηση και τα προβλήματα που ήδη άρχισαν να δημιουργούνται φταίμε εμείς κι όχι ο παράγοντας φύση. Μάλιστα προβλέπει ότι έως το 2050, η θερμοκρασία του πλανήτη θα αυξηθεί πιθανότατα κατά 3 βαθμούς Κελσίου, μια αύξηση εν δυνάμει καταστροφική.

Η νέα έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για τις Κλιματικές Αλλαγές (IPCC) είναι η τέταρτη από τότε που ιδρύθηκε το 1988 (Η πρώτη έγινε το 1990, η δεύτερη το 1995, και η τρίτη το 2001). Αλλά θα οριστικοποιηθεί σε λίγες εβδομάδες αν και θα δοθεί επισήμως στη δημοσιότητα τον Φεβρουάριο του 2007. Τα στοιχεία αυτά όμως προκύπτουν από την προσωρινή της μορφή που δόθηκε στο δίκτυο από μια αμερικανική κοινοβουλευτική επιτροπή, το Αμερικανικό Επιστημονικό Πρόγραμμα για τις Κλιματικές Αλλαγές.

Μεγάλα τα προβλήματα

Το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί, δηλώνει η IPCC, είναι πρωτοφανές για τα τελευταία 20.000 χρόνια. Οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα, μεθανίου και άλλων αερίων του θερμοκηπίου βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 650.000 ετών. Και το σημαντικότερο: η αύξηση που καταγράφει η θερμοκρασία τα τελευταία 50 χρόνια, είτε πρόκειται για τα νερά των ωκεανών είτε για την επιφάνεια της γης είτε για τα χαμηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας, σε συνδυασμό με την τήξη των πάγων στους πόλους και την πτώση της θερμοκρασίας στη στρατόσφαιρα, έχει λιγότερες από 5% πιθανότητες να οφείλεται σε φυσικές αλλαγές και περισσότερες από 95% στην ανθρώπινη δραστηριότητα.

Ακόμα και αν όλες οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σταματούσαν σήμερα, η θερμοκρασία του πλανήτη θα συνέχιζε να αυξάνεται κατά 0,1 βαθμό Κελσίου ανά δεκαετία. Επειδή όμως το σενάριο αυτό είναι ουτοπικό, η IPCC προβλέπει ότι η παγκόσμια θερμοκρασία θα αυξηθεί κατά 2 έως 4,5 βαθμούς Κελσίου, με πιθανότερη άνοδο τους 3 βαθμούς. Ακριβή ημερομηνία για την αύξηση αυτή δεν προβλέπει. Λέει απλώς ότι θα συμπέσει με τον διπλασιασμό των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα σε σχέση με τα προβιομηχανικά τους επίπεδα. Πολλοί ειδικοί, ωστόσο, θεωρούν πως ο διπλασιασμός αυτός θα έχει συντελεστεί έως το 2050.

Τι σημαίνει αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 3 βαθμούς Κελσίου; Σύμφωνα με τους επιστήμονες της βρετανικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, σημαίνει ότι 400 εκατομμύρια άνθρωποι θα βρεθούν αντιμέτωποι με το φάσμα της λιμοκτονίας.

Αντιδράσεις από την επιστημονική κοινότητα

Επιστήμονες στη Μεγάλη Βρετανία καταδίκασαν την αύξηση, λέγοντας ότι αυτή έδειξε πώς οι ΗΠΑ απέτυχαν στο να καθοδηγήσουν τη διεθνή προσπάθεια για να συγκρατηθούν οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, ενώ είναι ο χειρότερος παραβάτης.

Ο καθηγητής David Read, ο αντιπρόεδρος της Βασιλικής Εταιρείας, είπε ότι οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία έπρεπε να λάβουν επείγοντα μέτρα για να μειώσουν τα επίπεδα του αερίου του θερμοκηπίου προκειμένου να τηρηθούν οι δεσμεύσεις τους για τη Συνθήκη πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την αλλαγή του κλίματος.

"Αλλά, ενώ ανέλαβαν ευθύνες για την μείωση με την υπογραφή τους στη σύμβαση των Η.Ε για να σταθεροποιήσουμε τα επίπεδα του αερίου του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, καμία χώρα από τις δύο πιο πάνω δεν δείχνει την επιθυμία για τη μείωση των εκπομπών τους στα επίπεδα που απαιτούνται", συνέχισε ο καθηγητής Read.

Ορισμένοι επιστήμονες, πάντως, καθώς και οικολογικές οργανώσεις εκφράζουν ανοιχτά την άποψη πως η κυβέρνηση Μπους (η οποία ανήκει στη μειονότητα που διακηρύσσει ότι το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι φυσικό) προσπαθεί απλώς να περιορίσει τις αντιδράσεις που θα προκαλούσε η έκθεση αυτή αν εμφανιζόταν ξαφνικά στην τελική μορφή της.

Άρνηση των ΗΠΑ να συμμορφωθούν με την σύμβαση

Οι ΗΠΑ εκπέμπουν το ένα τέταρτο των συνολικών παγκόσμιων εκπομπών του προκαλούμενου από τον άνθρωπο διοξειδίου του άνθρακα ή των άλλων αερίων,  όπως το μεθάνιο, που μπορεί να επιδεινώσει το φαινόμενο του γήινου θερμοκηπίου, το οποίο παγιδεύει το φως του ήλιου και τη θερμότητα.

Στο πλαίσιο της σύμβασης για την αλλαγή του κλίματος των Η.Ε, η Αμερική πρέπει να δημοσιεύσει την καθαρή συμβολή της στις εκπομπές του αερίου του θερμοκηπίου, που λαμβάνει υπόψη τις πηγές της ρύπανσης, όπως είναι τα αυτοκίνητα και η βιομηχανία, καθώς και τους 'απορροφητήρες' των αερίων, όπως είναι τα δάση.

Οι αριθμοί δείχνουν ότι οι συνολικές αμερικανικές εκπομπές έχουν αυξηθεί κατά 15,8% από το 1990 ως το 2004, κυρίως λόγω της αυξανόμενης κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται με την καύση των ορυκτών καυσίμων, μια άνοδος στις ενεργειακές απαιτήσεις που προκαλούνται από την αυξανόμενη βιομηχανική παραγωγή και μιας ανόδου στην κατανάλωση της βενζίνης λόγω των αυξανόμενων κινήσεων με αυτοκίνητο. Μόνο η καύση των ορυκτών καυσίμων αποτελεί το 94% των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα, που παράχθηκαν από τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του 2004, λένε οι αριθμοί.

Τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα είναι τώρα τριπλάσια από όσο ήταν προτού να αρχίσει η βιομηχανική επανάσταση στο 18ο αιώνα, και πιθανώς υψηλότερα από ό,τι ήταν για τουλάχιστον 10 εκατομμύρια χρόνια.

Οι επιστήμονες έχουν προτείνει ότι εάν η διεθνής κοινότητα πρόκειται να προσπαθήσει να σταθεροποιήσει τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα σε διπλάσια επίπεδα από τα προβιομηχανικά επίπεδα, τότε οι χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές κατά περίπου 60 τοις εκατό από τα μέσα αυτού του αιώνα.

Ο καθηγητής Read ανέφερε ότι υπάρχουν πολλές αποδείξεις που προτείνουν ότι οι αυξανόμενες θερμοκρασίες που προκλήθηκαν από τις εκπομπές του αερίου του θερμοκηπίου αρχίζουν να προκαλούν σοβαρά αποτελέσματα του κλίματος, όπως είναι μια πτώση στις ετήσιες βροχοπτώσεις στην Ανατολική Αφρική, λόγω των αυξανόμενων θερμοκρασιών του νερού στον Ινδικό Ωκεανό.

"Εάν οι εκπομπές συνεχίσουν να αυξάνονται, μπορούμε να αναμείνουμε ακόμη περισσότερες επιδράσεις σε όλο τον κόσμο", εξηγεί ο καθηγητής Read. "Ο αναπτυσσόμενος κόσμος θα βρει δυσκολίες να προσαρμοστεί στην αλλαγή του κλίματος και οι βιομηχανικές χώρες, που είναι πρώτιστα υπεύθυνες για την άνοδο του επιπέδου του αερίου του θερμοκηπίου, πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι θα αγωνιστούν επίσης για να προσαρμοστούν σε έναν κόσμο στον οποίο, παραδείγματος χάριν, οι στάθμες της θάλασσας θα ανέβουν αρκετά μέτρα ψηλότερα", συνέχισε.

Και τελειώνοντας είπε: "Η επιστήμη δικαιολογεί τη δράση τώρα από όλες τις χώρες για και να προσαρμοστούν στην αλλαγή του κλίματος και για να μειώσουν τις εκπομπές του αερίου του θερμοκηπίου."

Τι έχει ήδη συμβεί στο περιβάλλον

  • Οι πάγοι στην Αρκτική συρρικνώνονται ανά δεκαετία από το 1978 κατά 2,7% και 7,4% στη διάρκεια των θερινών μηνών.

  • Τα πέντε τελευταία έτη (2001-2005) ανήκουν στα έξι θερμότερα που έχουν καταγραφεί. Τα πιο θερμά όλων των εποχών είναι το 1998 και το 2005.

  • Η μέση παγκόσμια στάθμη των θαλασσών αυξήθηκε ετησίως κατά 2 χιλιοστά την περίοδο 1961-2003 και κατά 3 και πλέον την περίοδο 1993-2003.

  • Τα τελευταία 40 χρόνια, οι παγετώνες των ορέων και οι πάγοι στις πολικές περιοχές λειώνουν πιο γρήγορα από ό,τι σχηματίζονται.

  • Η θερμοκρασία στα μόνιμα παγωμένα εδάφη έχει αυξηθεί και οι περιοχές που καλύπτονται περιοδικά από χιόνι έχουν μειωθεί κατά περίπου 7% τα τελευταία 50 χρόνια.

  • Από το 1900 μέχρι σήμερα, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη έχει αυξηθεί κατά 0,65 βαθμούς Κελσίου. Αυτό όμως δεν είναι τίποτα μπροστά στην αύξηση των 2 - 4,5 βαθμών που προβλέπουν οι επιστήμονες για τις επόμενες δεκαετίες

Δείτε και τα σχετικά άρθρα
Μυστική Έκθεση του Πενταγώνου για το Κλίμα
Ειδικοί του κλίματος προωθούν άμεση δράση σαν αντιστάθμισμα της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας
Πως θα μοιάζει η ζωή στη Γη σε 1000 χρόνια από τώρα
Επιταχύνεται η άνοδος της στάθμης της θάλασσας ενώ η κλιματική αλλαγή είναι χειρότερη από όσο υπολογίζαμε
Η εκδίκηση της Γαίας  Η Γη είναι σε μια κατάσταση χωρίς επιστροφή πια προειδοποιεί τώρα ο James Lovelock
Η παγκόσμια θέρμανση ήδη βρίσκεται στο σημείο χωρίς επιστροφή
Τουλάχιστον για ένα αιώνα η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη έστω κι αν μειώνονταν οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα
Οι μελλοντικές γενιές θα δοκιμάσουν ακραίες θερμότητες
Επιστήμονες κάνουν κριτική στην πολιτική των ΗΠΑ για το κλίμα