Μυστική Έκθεση του Πενταγώνου για το Κλίμα

Από το δίκτυο, Ιούνιος 2004 

Στα τέλη του 2003 το Πεντάγωνο συμφώνησε να δημοσιεύσει μερικώς μια αναφορά που αφορούσε τη μεγαλύτερη απειλή στην εθνική ασφάλεια, μία παγκόσμια κλιματολογική αλλαγή. Η αναφορά αυτή δε φαίνεται να είναι πρόβλεψη, αλλά περιγράφει ένα δραματικό, αλλά όχι και απίθανο, σενάριο για να βοηθήσει τα κέντρα αποφάσεων να χαράξουν τη στρατηγική τους.

Ο Observer, στις 22 Φεβρουαρίου, δημοσίευσε τη μυστική αυτή έκθεση του Πενταγώνου προς τον πρόεδρο Bush. Εισηγητής της έκθεσης ήταν ο 82χρονος κορυφαίος επιστημονικός σύμβουλος του Πενταγώνου Αντριου Μάρσαλ και συντάκτες της ο αντίστοιχος σύμβουλος της CIA Πίτερ Σουάρτζ και ο Νταγκ Ράντολ, του καλιφορνέζικου Global Business Network. Σύμφωνα με τα πορίσματα των μελετών τα οποία είχαν στα χέρια τους, οι κλιματικές αλλαγές τα επόμενα 20 χρόνια μπορούν να απολήξουν σε παγκόσμια καταστροφή, με εκατομμύρια θύματα από φυσικές καταστροφές αλλά και από πολέμους οι οποίοι θα εκραγούν συνεπεία τους.

Έτσι η έκθεση επισημαίνει:

Η πλήρης παύση της λειτουργίας του υποθαλάσσιου ρεύματος του Κόλπου είναι πιθανό να οδηγήσει σε μία περίοδο ψύχους όπως όταν παγόβουνα είχαν εμφανιστεί σε πολύ νότιες περιοχές (στα παράλια της Πορτογαλίας). Ωστόσο, το ρεύμα μπορεί να μην σταματήσει τελείως, αλλά να επιβραδυνθεί με αποτέλεσμα τον ερχομό μιας εποχής σαν την «Σύντομη Εποχή Των Παγετώνων», μία περίοδο με βαρείς χειμώνες, βίαιες καταιγίδες και ανομβρίες. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα εκείνης της περιόδου προκάλεσαν τρομακτικούς λιμούς.

Για σκοπούς προγραμματισμού, έχει νόημα να επικεντρωθούμε σε μια αλλαγή κλίματος μεσαίας κλίμακας. Αυτή η αλλαγή περιγράφεται από έναν αιώνα ψύχους, ξηρασίας και ισχυρών ανέμων σε όλο σχεδόν το Βόρειο Ημισφαίριο - όπως και πριν από 8.200 χρόνια. Το γεγονός αυτό θεωρείται ότι είχε προκληθεί από την κατάρρευση ενός υποθαλάσσιου ρεύματος μετά από μία περίοδο που η θερμοκρασία αυξανόταν, όπως και σήμερα. Αν υποθέσουμε ότι θα ξανασυμβεί, θα ξεκινήσει το 2010. Ακολουθούν κάποια πράγματα που είναι πιθανό να συμβούν μέχρι το 2020.

Στην αρχή οι αλλαγές θα εκληφθούν λανθασμένα ως φυσιολογικές μετεωρολογικές ανωμαλίες. Οι σκεπτικιστές θα τις απορρίψουν ως συμβάντα μικρής σημασίας με αποτέλεσμα το ευρύ κοινό και τα κέντρα αποφάσεων να παραλύσουν από αβεβαιότητα. Ωστόσο, μέχρι το 2020 είναι σχεδόν απόλυτο ότι κάτι δραστικό θα συμβεί.

- Η μέση ετήσια βροχόπτωση θα πέσει περίπου κατά 30% στη βόρεια Ευρώπη και το κλίμα της θα αρχίσει να μοιάζει με εκείνο της Σιβηρίας.

- Βίαιες καταιγίδες θα γίνονται όλο και πιο συχνές σε πολλές περιοχές καθώς το υποθαλάσσια ρεύμα θα τείνει προς την κατάρρευσή του. Μια μεγάλη καταιγίδα θα φουσκώσει τον ωκεανό και η θάλασσα θα διαπεράσει τα αναχώματα στις Κάτω Χώρες, κάνοντας παραθαλάσσιες πόλεις όπως η Χάγη απρόσιτες και ακατάλληλες για ζωή.

- Το Μπανγκλαντές θα γίνει σχεδόν μη κατοικήσιμο, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του θα πλημμυρίσει και το αλατόνερο θα αναμειχθεί με το πόσιμο νερό της ενδοχώρας. Ιδιαιτέρως επίσης θα κινδυνέψει η πυκνοκατοικημένη Κίνα.

- Η πρόσβαση σε πόσιμο και αρδεύσιμο νερό θα γίνει κύρια αιτία συγκρούσεων. Περιοχές ύψιστου κινδύνου: ο Νείλος, ο Δούναβης και ο Αμαζόνιος.

- Ως το 2007 πρωτόγνωρες σε ένταση θύελλες θα σπάσουν τα παράκτια φράγματα της Ολλανδίας, καθιστώντας μεγάλα τμήματά της μη κατοικήσιμα.

- Μεγάλες ανομβρίες θα πλήξουν τις Ηνωμένες Πολιτείες, κυρίως τις νοτιότερες περιοχές, μαζί με ανέμους περίπου 15% πιο ισχυρούς από το σημερινό μέσο όρο, προκαλώντας εκτεταμένες αμμοθύελλες και απώλεια χώματος.

- Ο μεγάλος πληθυσμός της Κίνας και οι απαιτήσεις στα τρόφιμα, την κάνουν ιδιαιτέρως ευάλωτη. Θα πληγεί από ένα όλο και πιο απρόβλεπτο κύμα μουσώνων, το οποίο θα προκαλέσει καταστροφικές πλημμύρες σε απογυμνωμένες από την ανομβρία περιοχές.

- Εξεγέρσεις και εμφύλιοι πόλεμοι θα διαμελίσουν την Ινδία και την Ινδονησία.

- Ως το 2010 οι ΗΠΑ και η Ευρώπη θα αποκτήσουν ακόμη 30 ημέρες θερμοκρασίας άνω των 32οC.

- Κολοσσιαίας κλίμακας ξηρασίες θα χτυπήσουν τους σιτοβολώνες του κόσμου, περιλαμβανομένων των Κεντροδυτικών ΗΠΑ, όπου δυνατοί άνεμοι θα αποψιλώσουν το έδαφος.

- Περισσότερα από 400 εκατομμύρια άνθρωποι των υποτροπικών χωρών θα κινδυνεύσουν.

- Οι επόμενοι πόλεμοι θα γίνουν πλέον, όχι για θρησκευτικούς, εθνικούς ή ιδεολογικούς λόγους, αλλά για λόγους επιβίωσης.

- Μεταξύ του 2010 και του 2020 η Ευρώπη θα χτυπηθεί ιδιαιτέρως από το ψύχος, καθώς η μέση ετήσια θερμοκρασία θα μειωθεί κατά 14οC. Το κλίμα της Βρετανίας θα γίνει ψυχρό και ξηρό, πλησιάζοντας εκείνο της Σιβηρίας.

- Τα επόμενα 20 χρόνια θα μειωθεί δραστικά η ικανότητα του πλανήτη να θρέψει τον πληθυσμό του.

- Εκατομμύρια άνθρωποι θα πεθάνουν από την πείνα ή τους πολέμους και ο πληθυσμός της Γης θα μειώνεται ώσπου να υπάρξει και πάλι επάρκεια τροφίμων.

Όσον αφορά στην εσωτερική πολιτική, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προσπαθήσουν να προστατέψουν τους φυσικούς τους πόρους. Τα σύνορα θα ενισχυθούν για να αποτρέψουν τυχόν λιμοκτονούντες μετανάστες από το Μεξικό, τη Νότιο Αμερική και τα νησιά της Καραϊβικής. Οι σχέσεις μεταξύ των Η.Π.Α. και του Μεξικού θα ενταθούν καθώς οι πρώτες θα παραβιάσουν τη συμφωνία του 1944 που επιτρέπει τη ροή των υδάτων του ποταμού Κολοράντο προς το Μεξικό.

Η Ευρώπη θα πληγεί περισσότερο από την πτώση της θερμοκρασίας και θα δώσει έναν δύσκολο αγώνα για να αντιμετωπίσει τα κύματα μεταναστών από τις Σκανδιναβικές χώρες που θα κατέβουν νοτιότερα αναζητώντας θερμότερα κλίματα. Η νότια Ευρώπη θα πολιορκηθεί από πρόσφυγες οι οποίοι προέρχονται από χώρες που χτυπήθηκαν σκληρότερα, στην Αφρική και αλλού.

Όσο ο χρόνος περνάει, οι πιέσεις για άμεση δράση θα γίνονται ακατανίκητες - η ιστορία έχει αποδείξει ότι κάθε φορά που η ανθρωπότητα είχε να αντιμετωπίσει την επιλογή της επιβίωσης ή της λιμοκτονίας, ξεσπούσε πόλεμος. Φανταστείτε τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, να αγωνίζονται για τη σίτιση του πληθυσμού, να εισβάλλουν στη Ρωσία - η οποία θα είναι ήδη εξασθενημένη από την παρακμή - για να αποκτήσουν πρόσβαση στα ενεργειακά αποθέματα.

Ο πολλαπλασιασμός των πυρηνικών όπλων θα είναι αναπόφευκτος. Τα αποθέματα σε πετρέλαιο θα εξαντλούνται καθώς το ψύχος που θα επικρατεί φυσιολογικά θα κάνει μεγαλύτερη τη ζήτηση. Πολλές χώρες θα προσπαθήσουν να στηρίξουν τα ενεργειακά τους αποθέματα με την πυρηνική ενέργεια, επιταχύνοντας έτσι τον πολλαπλασιασμό των πυρηνικών με γεωμετρικούς ρυθμούς. Η Ιαπωνία, η Νότιος Κορέα και η Γερμανία αναπτύσσουν τον πυρηνικό τους εξοπλισμό, όπως και το Ιράν, η Αίγυπτος και η Βόρειος Κορέα. Το Ισραήλ, η Κίνα και το Πακιστάν σκέφτονται να χρησιμοποιήσουν και εκείνοι πυρηνικά.

Οι αλλαγές αυτές θα χτυπήσουν σφοδρά τη χωρητικότητα του πλανήτη - τους φυσικούς πόρους, τους κοινωνικούς οργανισμούς, τα οικονομικά δίκτυα που στηρίζουν τον πληθυσμό. Η τεχνολογική πρόοδος και η αγοραστική δύναμη, που για καιρό κρατούσε την ισορροπία στη χωρητικότητα του πλανήτη, δε θα βοηθήσουν σημαντικά σε αυτήν την κρίση - θα είναι πολύ μεγάλης κλίμακας και θα εξαπλωθεί πολύ γρήγορα.

Καθώς η χωρητικότητα της Γης συνεχώς θα μικραίνει, ένα αρχέγονο μοτίβο συμπεριφοράς θα ξεπροβάλλει και πάλι: το ξέσπασμα απεγνωσμένων, καθολικών πολέμων για την τροφή, το νερό και τα ενεργειακά αποθέματα. Όπως σημειώνει ο Στίβεν ΛεΜπλανκ, αρχαιολόγος από το Χάρβαρντ, οι πόλεμοι για τα αποθέματα θεωρούνταν φυσιολογικοί μέχρι και πριν από τρεις αιώνες. Όταν ξεσπούν τέτοιες συγκρούσεις, το 25% των ενήλικων ανδρών συνήθως πεθαίνει. Μόλις επέλθει η αλλαγή στο κλίμα, ένας πολεμικός τρόπος ζωής θα επεκταθεί σε όλη την ανθρωπότητα.

Οι επιστήμονες πίστευαν ότι οι μεγάλες κλιματικές αλλαγές, όπως η έναρξη μιας εποχής των παγετώνων, χρειάστηκαν χιλιάδες χρόνια για να εξελιχθούν. Τώρα γνωρίζουν ότι τέτοιες δραματικές μεταβολές μπορούν να συμβούν μέσα σε λιγότερο από δέκα χρόνια. Το πιθανό έναυσμα για τις κλιματικές αλλαγές, τουλάχιστον στο Βόρειο Ημισφαίριο, είναι η παύση του τεράστιου ωκεάνιου ρεύματος στον Ατλαντικό Ωκεανό.

Μια παρόμοια κλιματική διαταραχή έπληξε πριν από 8.200 χρόνια τον πλανήτη και επέφερε γενικευμένο λιμό, επιδημίες και μετανάστευση πληθυσμών, που μπορούν σύντομα να επαναληφθούν.

Ως το 2020 οι καταστροφικές ελλείψεις σε νερό και ενέργεια θα γίνουν βαθμιαίως ολοένα λιγότερο αντιμετωπίσιμες, οδηγώντας τους ανθρώπους του πλανήτη σε πόλεμο. Καταλήγει με τη φράση: «H αναστάτωση και η σύγκρουση θα είναι τα ενδημικά χαρακτηριστικά της ζωής. Για άλλη μία φορά ο πόλεμος είναι το στοιχείο που θα καθορίσει τη μοίρα του ανθρώπου».

Οι συντάκτες της έκθεσης σπεύδουν να υποδείξουν στον πρόεδρο των ΗΠΑ ότι «η αλλαγή του κλίματος πρέπει να αναχθεί από επιστημονικό ζήτημα σε ζήτημα εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ.

"Ένα επικείμενο σενάριο καταστροφής είναι άκρως ενδεχόμενο και θα διακυβεύσει την ασφάλεια των ΗΠΑ με τρόπους τους οποίους πρέπει να λάβετε υπόψη αμέσως".

Αναφορές: Έκθεση του Πενταγώνου, ΒΗΜΑ.

Δείτε και τα σχετικά άρθρα
Ειδικοί του κλίματος προωθούν άμεση δράση σαν αντιστάθμισμα της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας
Home