Επιταχύνεται η άνοδος της στάθμης της θάλασσας ενώ η κλιματική αλλαγή είναι χειρότερη από όσο υπολογίζαμε

Πηγή: BBC, 27 Ιανουαρίου 2006

Σύμφωνα με μια έρευνα Αυστραλών επιστημόνων η στάθμη των θαλασσών ανεβαίνει επικίνδυνα σε όλο τον κόσμο καθώς η άνοδος από το 1870 μέχρι και το 2004 έφτασε τα 19, 5 εκατοστά με ιδιαίτερα ανοδική τάση τα τελευταία 50 χρόνια. Κι αν παραμείνουν οι τωρινές συνθήκες μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα η στάθμη των θαλασσών θα ανέβει μεταξύ 28 και 34 εκατοστών.

Η έρευνα των Αυστραλών επιστημόνων βασίστηκε σε στοιχεία από μετρητές παλίρροιας από ολόκληρο τον κόσμο, ενώ τα πορίσματά της συμφωνούν με τις προβλέψεις, που είχε κάνει η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC). Η δημοσίευση έγινε στο Geophysical Research Letters.

Στην τελευταία Αναφορά Αξιολόγησης της IPCC του 2001 (IPCC Third Assessment Report) αναφερόταν ότι κατά μέσο όρο η στάθμη των θαλασσών θα ανέβει από 9 έως 88 εκατοστά μεταξύ 1990 και 2100. 

Σε μία προσπάθεια να μειωθεί η κλίμακα της αβεβαιότητας για αυτή τη μελλοντική πρόβλεψη, οι αυστραλοί ερευνητές ανέλυσαν τα αρχεία από παλίρροιες που χρονολογούνται από το 1870 σε όλη την υδρόγειο. Και κατά τη διάρκεια ολόκληρης της περιόδου από το 1870 το μέσο ποσοστό ανόδου ήταν 1.44 mm ετησίως.

Ενώ κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα η άνοδος κατά μέσο όρο έφτασε τα 1.7 mm ετησίως, ενώ μετά το 1950 είναι 1.75 mm ετησίως. Βλέπουμε δηλαδή μια συνεχή αύξηση του ρυθμού ανόδου της στάθμης.

Αν και τα κλιματικά μοντέλα προβλέπουν ότι η άνοδος της στάθμης της θάλασσας πρέπει να επιταχύνεται, οι επιστήμονες αυτής της μελέτης λένε ότι είναι οι πρώτοι που έλεγξαν την τάση χρησιμοποιώντας ιστορικά στοιχεία.

Πλημμύρες και κύματα

Λιώνουν οι πάγοιΟ Δρ John Church, του Επιστημονικού και Βιομηχανικού Ερευνητικού Οργανισμού της Κοινοπολιτείας με βάση την Τασμανία και ένας από τους συντάκτες της μελέτης, είπε ότι οι υψηλότερες στάθμες της θάλασσας θα μπορούσαν να επιφέρουν σοβαρά αποτελέσματα σε μερικές περιοχές της γης. Η αύξηση της θερμοκρασίας, εκτιμά, θα προκαλέσει τήξη της παγοκρηπίδας στη Γροιλανδία αλλά και των παγετώνων στα Ιμαλάια.

Όπως αναφέρει θα υπάρξουν μεγάλες πλημμύρες σε περιπτώσεις καταιγίδων στις περιοχές, που βρίσκονται κάτω από το επίπεδο της στάθμης της θάλασσας και διάβρωση των ακτών στις αμμώδεις παραλίες, πράγμα που σημαίνει αυξημένες πλημμύρες και για τις νησιωτικές χώρες.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, στο Βανουάτου και την Παπούα Νέα Γουινέα στο νοτιοδυτικό Ειρηνικό, εκατοντάδες κάτοικοι έχουν ήδη εγκαταλείψει τα σπίτια τους στις ακτές για να αναζητήσουν καταφύγιο σε μεγαλύτερο υψόμετρο. Κοραλλιογενή νησιά, όπως το Τούβαλου, οι Μαλδίβες και το Κιριμπάτι ίσως μείνουν ακατοίκητα, εκτιμούν οι επιστήμονες.

Είναι γνωστό ότι υπάρχει τώρα μια συναίνεση μεταξύ των επιστημόνων του κλίματος ότι οι αυξανόμενες ατμοσφαιρικές συγκεντρώσεις των αερίων του θερμοκηπίου, όπως το διοξείδιο του άνθρακα, είναι ο σημαντικότερος παράγοντας πίσω από την άνοδο της θερμοκρασίας.

Η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να οδηγήσει σε άνοδο της θαλάσσιας στάθμης μέσω διάφορων μηχανισμών, συμπεριλαμβανομένης της τήξης των παγετώνων και της θερμικής διαστολής του θαλάσσιου νερού.

Μέσω του πρωτοκόλλου του Κιότο του 1997, οι βιομηχανικές χώρες έχουν δεσμευμένο να περικόψουν τις εκπομπές τους κατά 5% κάτω από τα επίπεδα του 1990 μέχρι το 2008-2012. Αλλά οι ΗΠΑ και η Αυστραλία έχουν αποσυρθεί από τη συνθήκη.

Ο Δρ Church συμφωνεί: "Πρέπει να μειώσουμε τις εκπομπές μας αλλά πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε ότι η αλλαγή ότι κλίματος ήδη συμβαίνει, και ασφαλώς πρέπει να προσαρμοστούμε στις αλλαγές".

Μεγαλύτερος κίνδυνος

Οι συνεχώς αυξανόμενες συγκεντρώσεις των αερίων του θερμοκηπίου μπορούν να ασκήσουν σοβαρότερες επιδράσεις στο κλίμα της γης από όσο προηγουμένως θεωρούσαμε, αναφέρει μια νέα σημαντική επιστημονική έκθεση.

Η έκθεση, που δημοσιεύθηκε από τη βρετανική κυβέρνηση, λέει ότι υπάρχει μόνο μια μικρή πιθανότητα οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου να κρατηθούν κάτω από τα "επικίνδυνα" επίπεδα.  Η βρετανική έκθεση καθορίζει τα φαινόμενα  που θα εμφανιστούν ανάλογα με τα διάφορα επίπεδα της αυξημένης θερμοκρασίας. Σύμφωνα με την έκθεση το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι αφόρητο και ίσως ασυγκράτητο.

Και όπως αναφέρει φοβάται ότι το στρώμα του πάγου της Γροιλανδίας είναι πιθανό να λειώσει, οδηγώντας τις στάθμες της θάλασσας να ανέβουν κατά επτά μέτρα σε 1.000 χρόνια. Οι φτωχότερες χώρες θα είναι αυτές που θα την πληρώσουν όντας οι πιο τρωτές σε αυτά τα γεγονότα, προσθέτει.

Η έκθεση που ονομάζεται, "Αποφεύγοντας την Επικίνδυνη Αλλαγή του Κλίματος", αντιπαραβάλλει τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν από τους επιστήμονες σε μια διάσκεψη που φιλοξενήθηκε από το Βρετανικό Μετεωρολογικό Γραφείο το Φεβρουάριο του 2005.

Εκείνη η διάσκεψη έθεσε δύο κύριους στόχους: 1ον να αναζητήσει ποιό ήταν το επίπεδο των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα που θα ήταν πάρα πολύ μεγάλο, και 2ον ποιές επιλογές υπάρχουν για την αποφυγή ενός τέτοιου επιπέδου.

Στην εισαγωγή της έκθεσης, προλογίζει ο ίδιος ο βρετανός πρωθυπουργός Tony Blair που γράφει ότι "είναι τώρα σαφές ότι οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου... προκαλούν την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας με ένα ρυθμό που δεν είναι αποδεκτό."

"Υπάρχει τώρα περισσότερη σαφήνεια και λιγότερες αβεβαιότητες όσον αφορά την επίδραση της κλιματικής αλλαγής", αναφέρεται στην έκθεση, "και σε πολλές περιπτώσεις, οι κίνδυνοι είναι πιο σοβαροί απ' ό,τι είχε προηγουμένως εκτιμηθεί".

Και μάλιστα η υπουργός περιβάλλοντος Margaret Beckett είπε ότι τα συμπεράσματα της έκθεσης θα φέρουν σοκ σε πολλούς ανθρώπους.

"Αυτό που δεν είναι ίσως τόσο γνωστό στον κόσμο είναι ότι κοντεύουμε να φτάσουμε σε ένα σημείο όπου η αλλαγή μπορεί να είναι αμετάκλητη", πρόσθεσε.

Τρωτά οικοσυστήματα

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (EU) έχει ήδη υιοθετήσει έναν στόχο. Να εμποδιστεί μια άνοδος στην παγκόσμια μέση θερμοκρασία περισσότερη από δύο βαθμούς Κελσίου. Αλλά αυτός ο στόχος, σύμφωνα με την έκθεση, είναι πάρα πολύ υψηλός, γιατί δύο βαθμοί ίσως είναι αρκετοί για να προκαλέσουν την τήξη του στρώματος του πάγου της Γροιλανδίας.

Η δε τήξη των πάγων θα ασκούσε σημαντική επίδραση στην στάθμη της θάλασσας συνολικά, αν και θα περάσουν μέχρι και 1.000 χρόνια για να δούμε τη προβλεφθείσα συνολική άνοδο των επτά μέτρων.

Προκειμένου όμως να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου, σύμφωνα με το στόχο της ΕΕ, η συγκέντρωση του διοξειδίου πρέπει να μείνει σταθερά κάτω από τα 450 μέρη ανά εκατομμύριο (PPM) από τα περίπου 380 PPM σήμερα. Αλλά, ο κύριος επιστημονικός σύμβουλος της βρετανικής κυβέρνησης, ο Sir David King, είπε ότι είναι απίθανο να συμβεί αυτή η μείωση.

Ως γνωστόν πριν από τη βιομηχανική επανάσταση η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα περιοριζόταν στα 275 ppm.

Αν η θερμοκρασία ανέβει πάνω από δύο βαθμούς, λέει η έκθεση, τότε η αύξηση των κινδύνων είναι "πολύ ουσιαστική", με ενδεχομένως μεγάλες μαζικές εξαφανίσεις ειδών ή ακόμα και κατάρρευση του οικοσυστήματος".

Μια τέτοια άνοδος θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε έλλειψη τροφής και πόσιμου νερού καθώς επίσης και σε κοινωνικοοικονομικές καταστροφές, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες".

Στην άλλη ερώτηση που υποβλήθηκε στη διάσκεψη του 2005 - ποιες είναι οι επιλογές για τις επικίνδυνες συγκεντρώσεις στις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου - η έκθεση λέει ότι υπάρχουν οι κατάλληλες τεχνολογικές επιλογές για τη μείωση των επιπέδων.

Αυτές περιλαμβάνουν τρόπους να αυξηθεί η ενεργειακή αποδοτικότητα, οι ανανεώσιμες πηγές της ενέργειας, και οι διαδικασίες "καθαρού άνθρακα".

Επίσης, υπάρχουν οικονομικοί μηχανισμοί που μπορούν να αυξήσουν τη μείωση τους, όπως είναι το εμπόριο των εκπομπών των αερίων.

Και η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα "μεγαλύτερα προβλήματα" στην εφαρμογή αυτών των επιλογών θα είναι το πόσο γρήγορα θα υιοθετηθούν, και από ποιο ποσοστό κυβερνήσεων.


Κίνδυνοι από την υπερθέρμανση

Η μέση θερμοκρασία ήδη έχει ανέβει κατά 0.4 βαθμούς από το 1940 και μετά, ενώ από το 1860 έχει ανέβει κατά 0.8ο Κελσίου. Ενώ η αύξηση κατά 2ο Κελσίου της μέσης θερμοκρασίας της Γης - που σύμφωνα με τους επιστήμονες είναι αδύνατον να την αποφύγουμε μέχρι το τέλος του αιώνα μας - είναι ικανή να προκαλέσει:

1. Μείωση της σοδειάς σε όλο τον κόσμο
2. Μαζικές μετακινήσεις Αφρικανών λόγω της λειψυδρίας (περιβαλλοντικοί μετανάστες)
3. Λειψυδρία έως και 2.8 δισεκατομμύρια ανθρώπους
4. Απώλεια κατά 97% των κοραλλιογενών υφάλων
5. Απώλεια του θερινού πάγου της Αρκτικής και Γροιλανδίας
6. Εξαφάνιση του θαλάσσιου ίππου και πολικής αρκούδας
7. Εξάπλωση της ελονοσίας στην Αφρική και Αμερική

Δείτε και τα σχετικά άρθρα
Η εκδίκηση της Γαίας  Η Γη είναι σε μια κατάσταση χωρίς επιστροφή πια προειδοποιεί τώρα ο James Lovelock
Η παγκόσμια θέρμανση ήδη βρίσκεται στο σημείο χωρίς επιστροφή
Η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας θα φέρει τον όλεθρο στην Ευρώπη
Μυστική Έκθεση του Πενταγώνου για το Κλίμα
Τουλάχιστον για ένα αιώνα η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη έστω κι αν μειώνονταν οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα
Οι πάγοι της Γροιλανδίας ίσως πνίξουν τη Γη