Ανεξήγητο σήμα από το βαθύ διάστημα φέρνει αναταραχή στον επιστημονικό κόσμο

Από το BBC, 2 Σεπτεμβρίου 2004

Μια είδηση, που έκανε πριν λίγες μέρες το γύρο του κόσμου, σχετικά με τον εντοπισμό ενός μυστηριώδους ραδιοσήματος προερχόμενου από απόσταση 1.000 ετών φωτός από τη Γη, αναστάτωσε όλους τους αστρονόμους και έδωσε λαβή για συζητήσεις στο διαδίκτυο σχετικά με το αν έχουμε ή όχι μπροστά μας την πρώτη απόπειρα επαφής από έναν εξωγήινο πολιτισμό (ΕΤ).

Ραδιοτηλεσκόπιο στο Πουέρτο Ρίκο. Είναι ο καλύτερος τρόπος αναζήτησης για ET;

Αλλά αργότερα οι επιστήμονες που είναι επικεφαλής του προγράμματος Seti@home , μέσω του οποίου ξεχωρίστηκε το αδύναμο σήμα που έπιασε το ραδιοτηλεσκόπιο του Arecibo στο Πουέρτο Ρίκο, έβαλαν τέλος σε όλη αυτή τη συζήτηση διευκρινίζοντας ότι το επίμαχο σήμα δεν αποτελεί κάτι το ασυνήθιστο.

Την ανακάλυψη έφερε στη δημοσιότητα τη Πέμπτη το περιοδικό New Scientist. Επικαλούμενο τον ραδιοαστρονόμο Dan Wertheimer από το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ ανέφερε ότι το εν λόγω σήμα, το οποίο προέρχεται από ένα σημείο ανάμεσα στους αστερισμούς των Ιχθύων και του Κριού και ελήφθη τρεις φορές από ένα τηλεσκόπιο, είναι ό,τι πιο ενδιαφέρον έχει ανιχνευθεί ποτέ μέσω του προγράμματος SETI@home.

"Δεν χοροπηδάμε από τη χαρά μας, αλλά εξακολουθούμε να το παρατηρούμε" είχε πει στο περιοδικό. Στο ίδιο άρθρο σημειωνόταν ότι το σήμα αυτό πιθανόν να προκαλείται από ένα άγνωστο ως τώρα αστρονομικό φαινόμενο ή ακόμη και να είναι παραπροϊόν του ίδιου του ραδιοτηλεσκοπίου.

Το σήμα αυτό, που ονομάστηκε SHGb02+14a , εκπέμφθηκε στη συχνότητα των 1420 MHz, την κύρια συχνότητα, στην οποία το πιο συνηθισμένο στοιχείο του σύμπαντος, το υδρογόνο, απορροφά και εκπέμπει ενέργεια και η οποία, σύμφωνα με τους αστρονόμους θα ήταν το πιθανότερο μέσο με το οποίο οι εξωγήινοι θα "διαφήμιζαν" την παρουσία τους.  Το σήμα ανιχνεύθηκε αρχικά από τους υπολογιστές που τρέχουν το λογισμικό Seti@home στη Γερμανία και τις ΗΠΑ.

Σήμερα, όμως, ο ίδιος επιστήμονας αναφέρει το BBC επιζητά να βάλει τα πράγματα στη θέση τους: "Δεν έχουμε στα χέρια μας κάτι το ασυνήθιστο, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι πρόκειται για εξωγήινη δραστηριότητα. Το ζήτημα έχει πάρει λάθος διαστάσεις", είπε διευκρινίζοντας ότι η μελέτη του εν λόγω σήματος δεν αποτελεί καν προτεραιότητα. "Δεν πρόκειται ούτε για κάτι καινούριο, ούτε για σήμα", τόνισε για να προσθέσει "Με το Seti@home να έχει αναλύσει πάνω από 50 τρισεκατομμύρια ζώνες συχνοτήτων, δεν αποτελεί έκπληξη ένα σήμα σαν κι αυτό να είναι απλά θέμα σύμπτωσης".

Να σημειώσουμε ότι το Seti@home είναι ένα επιστημονικό πρόγραμμα, το οποίο βασισμένο στην εθελοντική συμμετοχή, χρησιμοποιεί προσωπικούς υπολογιστές , συνδεμένους στο internet, με σκοπό την ανάλυση του τεράστιου όγκου δεδομένων που λαμβάνει το τηλεσκόπιο.

Τα τελευταία έξι χρόνια που λειτουργεί το πρόγραμμα έχει ανιχνεύσει πολλές εκατοντάδες χιλιάδες σήματα τα οποία μέσω στατιστικών τεχνικών ταυτοποίησε ως παρεμβολές. Περίπου 150 από αυτά "πέρασαν" επιτυχώς τις πρώτες αυτές εξετάσεις και υποβλήθηκαν σε περαιτέρω ελέγχους, αλλά σε κανένα από αυτά δεν αναγνωρίστηκε πιθανή εξωγήινη προέλευση.

'Οπή του νερού'

Η αναζήτηση της ζωής στο διάστημα ξεκίνησε με μια δημοσίευση το 1959 στο περιοδικό Nature από τον Giuseppe Cocconi και Philip Morrison από το πανεπιστήμιο Cornell.

Υποστήριξαν τότε ότι τα ραδιοτηλεσκόπια που κατασκευάζονται για να ανιχνεύσουν τον ουρανό για τις φυσικές ραδιοπηγές θα μπορούσαν να ψάξουν και για τα ραδιοσήματα από τους εξωγήινους.

Με μια ειδική μέθοδο ανάλυσης, αυτά τα ραδιοκύματα αποτελούν τον καλύτερο τρόπο να περάσουν οι πληροφορίες σε πολύ μεγάλες, διαστρικές, αποστάσεις.

Υπάρχουν ακόμη και ορισμένες συχνότητες που μπορούν να είναι λογικές για να τις χρησιμοποιήσουν οι ΕΤ. Η ονομαζόμενη "οπή του νερού" είναι μια ήρεμη περιοχή στο ραδιοφάσμα, στην οποία εκπέμπουν τα άτομα του υδρογόνου. Αυτή η συχνότητα θεωρήθηκε από τους επιστήμονες σαν η πλέον πιθανή συχνότητα επαφής αν λάβουμε υπόψη τη σύνδεση μεταξύ του νερού και της ζωής, έτσι μπορεί να μας δώσει ένα φασματικό ραντεβού για τους εξωγήινους πολιτισμούς.

Από το 1959 έχουν γίνει πολλές αναζητήσεις, οι περισσότερες γύρω από την "οπή του νερού", οι οποίες δεν έχουν φέρει κανένα αποτέλεσμα. Αναζητήσεις έχουν πραγματοποιηθεί, επίσης, για λάμψεις λέιζερ, επειδή μπορούν σε ορισμένες περιστάσεις να είναι ένας καλός τρόπος να περάσουν ένα μήνυμα από το ένα αστέρι σε ένα άλλο.

Μήνυμα σε ένα μπουκάλι

Οι Αμερικανοί Christopher Rose του πανεπιστημίου Rutgers και Gregory Wright του Antiope Associates, παρουσιάζουν μια νέα ανάλυση ενός παλαιού ζητήματος, που μπορεί να εξηγήσει γιατί οι εξωγήινες αναζητήσεις με τα ραδιοσήματα  δεν είναι επιτυχημένες.

Υποστηρίζουν ότι, σε πολλές περιστάσεις, έχει περισσότερο νόημα να στείλουν οι ΕΤ ένα διαστημικό σκάφος που να φέρνει ένα μήνυμα σε ένα άλλο σύστημα αστεριών, παρά μια ραδιοακτίνα.

Εκτός κι αν τα ραδιομηνύματα είναι σύντομα, λένε οι επιστήμονες. Τότε η μεταφορά τους είναι αποδοτικότερη, απαιτώντας μικρότερη ενέργεια ανά bit πληροφοριών που μεταδίδεται.

Η εργασία τους ανοίγει πάλι μια νέα γραμμή έρευνας, που είχε απορριφθεί από τους κυνηγούς των ET. Γιατί θεωρούν ότι η ενέργεια που απαιτείται για να κατασκευάσουν και να προωθήσουν ένα "μήνυμα σε ένα μπουκάλι" (όπως χαρακτηριστικά θεωρούν τη μέθοδο των διαστημοπλοίων) είναι πολύ μεγαλύτερη από το να μεταδώσουν ένα σήμα με μια ραδιοακτίνα.

Η πιθανότητα ενός εξωγήινου διαστημικού οχήματος κρυμμένου στο ηλιακό σύστημά μας είναι μια από τις βασικές ιδέες της επιστημονικής φαντασίας.

Χρησιμοποιήθηκε αποτελεσματικά από τον Arthur Clarke σε ένα διήγημα επιστημονικής φαντασίας του 1951 - The Sentinel - που περιγράφει πώς ένα ΕΤ αντικείμενο ανακαλύπτεται στο φεγγάρι. Το βιβλίο ήταν η έμπνευση για την ταινία του 1968: Οδύσσεια του Διαστήματος 2001.

Ίσως, δεν είναι και τόσο επιστημονική φαντασία τελικά

Δείτε και τα σχετικά άρθρα
Ένα σήμα από τα αστέρια. Εισαγωγή στην έρευνα της εξωγήινης ζωής
Σήματα από το διάστημα θα επανεξεταστούν για την ανεύρεση ΕΤ
Πως ψάχνουμε για να βρούμε αν υπάρχει ζωή στο Σύμπαν;
Η έρευνα για ζωή στο διάστημα (SETI)
Αστρονόμοι ελπίζουν να βρουν E.T. τα επόμενα 25 χρόνια
Ενδιαφέρουσες ιστοσελίδες
Ίδρυμα Seti
Project Phoenix
Allen Telescope Array
Home