Άτυχη στάθηκε η τελευταία αποστολή του εξερευνητικού σκάφους Galileo

Από σελίδα του Space.com 18 Ιανουαρίου 2002

Απογοήτευση κατέλαβε τους υπεύθυνους της αποστολής του Galileo, ενός εξερευνητικού σκάφους της NASA, με κατεύθυνση τον Δία και τους δορυφόρους του,την προηγούμενη Πέμπτη. Ενώ είχε πλησιάσει σε απόσταση αναπνοής, μόλις 100 km από την Ιώ, έναν από τους τέσσερις μεγάλους δορυφόρους του Δία, δεν κατάφερε όμως να μεταδώσει εικόνες και δεδομένα από την Ιω, γιατί ο κεντρικός υπολογιστής του επανεκκινήθηκε αυτόματα, εξαιτίας της έντονης ακτινοβολίας που είχε το περιβάλλον του πλανήτη.

Το σκάφος, που η πτήση του διαρκεί πάνω από τέσσερα χρόνια μετά την ολοκλήρωση της αρχικής του αποστολής, εκτοξεύτηκε το 1989 και τέθηκε σε τροχιά γύρω από το Δία το 1995. Από τότε η NASA έχει παρατείνει την αποστολή τρεις φορές.

Από την Ιω, που είναι ο δορυφόρος με εξαιρετικά έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα, ο Galileo είχε περάσει ήδη άλλες πέντε φορές, και μετά το έκτο πέρασμά του πάνω από την Ιω, τα αποθέματα του προωθητικού αερίου του σύντομα θα εξαντληθούν και το σκάφος θα καταστραφεί.

Οι επιστήμονες αναμένουν το Σεπτέμβριο του 2003 να κατευθυνθεί προς τον Δία, όπου και θα συντριβεί εξαιτίας της τεράστιας ατμοσφαιρικής πίεσης.

Οι επιστήμονες αποφάσισαν να καταστρέψουν το σκάφος για να αποφύγουν το απίθανο ενδεχόμενο της πτώσης του στο δορυφόρο Ευρώπη. Το ίδιο το Galileo είχε φωτογραφίσει από κοντά το μακρινό φεγγάρι, αποκαλύπτοντας την ύπαρξη ενός τεράστιου υπόγειου ωκεανού κάτω από την παγωμένη επιφάνεια.

Η μόλυνση της Ευρώπης από γήινα υλικά και μικροοργανισμούς πρέπει πάση θυσία να αποφευχθεί, καθώς πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι στο δορυφόρο υπήρξε ή υπάρχει ακόμα κάποια μορφή ζωής. Επίσης πιστεύουν ότι το περιβάλλον της Ευρώπης είναι ιδανικό για να την κατοικήσουμε στο μακρυνό μέλλον.

Η ενέργεια που θα επέτρεπε την επιβίωση μικροοργανισμών εκεί προέρχεται ουσιαστικά από τη βαρυτική έλξη του Δία, η οποία προκαλεί παραμόρφωση του δορυφόρου και έκλυση θερμότητας.

Οι ίδιες παλιρροϊκές δυνάμεις είναι εξάλλου αυτές που καθιστούν την Ιώ τον πιο ενεργό, γεωλογικά, κόσμο του ηλιακού μας συστήματος.

Η Ιω

Η Ιω είναι οπωσδήποτε ο πιο πολύχρωμος δορυφόρος του Ηλιακού μας Συστήματος αλλά επιπλέον είναι και ο πιο βίαιος. Από όλους τους πλανήτες και τους δορυφόρους του Ηλιακού Συστήματος μόνο η Γη, η Ιω και η Αφροδίτη διαθέτουν ενεργά ηφαίστεια.

Γεωλογικά, είναι πιο δραστήρια και από τη Γη ακόμη, επειδή βρίσκεται αιχμαλωτισμένη σε μια βαρυτική παγίδα ανάμεσα στο Δία, που την τραβάει από τη μια μεριά, και τους γειτονικούς της δορυφόρους Ευρώπη και Γανυμήδη, που την τραβούν από την άλλη και από διαφορετικές συνεχώς γωνίες. Μέσα σ' αυτές τις παλιρροιακές δυνάμεις η επιφάνεια του εδάφους της Ιούς ανεβοκατεβαίνει συνεχώς.

Οι παλίρροιες θερμαίνουν το εσωτερικό της λιώνοντας τους βράχους, που μαζί με θειούχα αέρια ξεπετάγονται στην επιφάνεια με βίαιες ηφαιστειακές εκρήξεις. Τα πυρακτωμένα υλικά από την έκρηξη ενός ηφαιστείου πετάγονται σε ύψος 300 περίπου χιλιομέτρων, ενώ ποσότητες διοξειδίου του θείου απελευθερώνονται από το εσωτερικό και ανερχόμενοι παγώνουν και πέφτουν πάλι στο έδαφος σαν όμορφο χρωματιστό χιόνι, (μυρίζοντας όμως πολύ άσχημα), που καλύπτει την Ιώ με ρυθμό 10 εκατοστών το χρόνο. Με αυτό το ρυθμό, η Ιώ θα μπορούσε να αναποδογυρίσει τον εαυτό της μέσα σε μερικά μόνον εκατομμύρια χρόνια.

Το δακτύλιο δακτυλ1sων Α πλάσματος Io του αερ1sου νατρ1sου μαζ1s με τα ιόντα θε1sου ε1sναι εξαπλωμένο έξω στην τροχιά Io. Αυτό το δακτύλιο ε1sναι τόσο μεγάλο που έχει παρατηρηθε1s από τη γη. Δεδομένου ότι Δ1sας περιστρέφεται, πα1sρνει το μαγνητικό πεδ1sο του γύρω με τον, το σκούπισμα προηγούμενο Io και το γδύσιμο από περ1sπου 1.000 χιλιόγραμμα (1 τόνος) του υλικού Io κάθε δευτερόλεπτο! Αυτό το υλικό γ1sνεται ιονισμένο στο μαγνητικό πεδ1sο και διαμορφώνει ένα δοuγχνuτ-διαμορφωμένο σύννεφο της έντονης ακτινοβολ1sας καλούμενο ένα δακτύλιο πλάσματος. Μερικά από τα ιόντα τραβιούνται στην ατμόσφαιρα Δ1sα σύμφωνα με τις μαγνητικές γραμμές δύναμης και δημιουργούν τις αυγές στην ανώτερη ατμόσφαιρα του πλανήτη. Ε1sναι τα ιόντα που δραπετεύουν από αυτό το δακτύλιο που διογκώνουν τη μαγνητόσφαιρα Δ1sα πέρα από δύο φορές το μέγεθος που θα αναμέναμε. .