Η γη ετοιμάζεται να φτάσει στην περιβαλλοντική καταστροφή

Πηγή: Independent, 20 Ιουνίου 2007

Σε άμεσο κίνδυνο βρίσκεται ο πλανήτης μας, προειδοποιούν επιφανείς επιστήμονες για το κλίμα. Οι ίδιοι επισημαίνουν την ανάγκη διάσωσης της ανθρωπότητας από τις επικείμενες κατακλυσμιαίες αλλαγές του κλίματος.

Εάν δεν υπάρξει άμεση κινητοποίηση της διεθνούς κοινότητας με στόχο τη δραστική μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, τονίζουν έξι Αμερικανοί ειδικοί, τότε η κατάσταση θα τεθεί εκτός ελέγχου, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες θα επιταχύνουν επικίνδυνα το λιώσιμο των πάγων κυρίως στη Γροιλανδία και την Ανταρκτική.

Σε μια έκθεσή τους, υπό τον τίτλο «Κλιματική αλλαγή και ίχνη αερίων», που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση «Φιλοσοφικές Αναζητήσεις» (Philosophical Transactions) της Βασιλικής Εταιρείας, οι Αμερικανοί επιστήμονες τονίζουν ότι ο ανθρώπινος πολιτισμός απειλείται από το φαινόμενο του θερμοκηπίου, ενώ υπογραμμίζουν ότι η έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για το Κλίμα (IPCC), που δόθηκε στη δημοσιότητα στις αρχές του Φεβρουαρίου 2007, υποβαθμίζει τις επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή, καθώς έχει προβλέψει, μεταξύ άλλων, ότι η στάθμη της θάλασσας θα αυξηθεί, κατά μέσο όρο, κατά 40 εκατοστά, έως το τέλος του αιώνα, ενώ σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, θα ανέβει αρκετά μέτρα έως το 2100.

Στην έκθεση των Ηνωμένων Εθνών αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι η στάθμη της θάλασσας αναμένεται να ανέλθει από 18 έως 58 εκατοστά έως το τέλος του 21ου αιώνα. Πιθανή, ωστόσο, θεωρείται μια επιπλέον άνοδος 10 έως 20 εκατοστών, αν συνεχιστεί η τρέχουσα εντυπωσιακή τήξη των πολικών πάγων με τον ίδιο ρυθμό.

Επικεφαλής αυτής της μελέτης για το κλίμα τέθηκε ο James Hansen, διευθυντής του Ινστιτούτου Goddard για τις Διαστημικές Σπουδές της NASA, που ήταν ο πρώτος επιστήμονας που προειδοποίησε το αμερικανικό Κογκρέσο για τις επιπτώσεις από την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Ορυκτά καύσιμα

Ο ίδιος επισημαίνει σε μια επιστολή του προς τη βρετανική εφημερίδα Independent ότι η ανθρωπότητα δεν θα τα καταφέρει εξαντλώντας όλα τα εναπομείναντα υπόγεια αποθέματα ορυκτών καυσίμων μέσα στις επόμενες δεκαετίες.

Οι επιστήμονες τονίζουν ότι μόνο οι έντονες προσπάθειες για να συγκρατηθούν οι εκπομπές του CO2 και των άλλων αερίων του θερμοκηπίου μπορούν να διατηρήσουν το κλίμα κοντά στο εύρος των προηγούμενων ενός εκατομμυρίου ετών.

Δραματικές κλιματολογικές μεταβολές έχουν εμφανιστεί και στο παρελθόν, αλλά καμιά δεν έχει συμβεί από την ανάπτυξη του πολιτισμού των ανθρώπων, οι οποίοι είναι απίθανο να επιζήσουν από τις περιβαλλοντικές αλλαγές εάν εμφανιστούν τώρα.

"Ο πολιτισμός αναπτύχθηκε, και κατασκεύασε μια εκτενή υποδομή, κατά τη διάρκεια μιας περιόδου με ασυνήθιστη σταθερότητα του κλίματος, την Ολόκαινο Περίοδο, επί σχεδόν 12.000 χρόνια. Αυτή όμως η περίοδος είναι έτοιμη τώρα να τελειώσει", λένε οι επιστήμονες.

Η ανθρωπότητα δεν θα μπορεί να αντέξει οικονομικά να κάψει τα ορυκτά καύσιμα που έχουν μείνει στη Γη πάνω. "Το να κάψουμε ό,τι έχει απομείνει θα εγγυώταν την δραματική αλλαγή του κλίματος, φτιάχνοντας έναν διαφορετικό πλανήτη από αυτόν στον οποίο ο πολιτισμός μας αναπτύχθηκε", λένε οι ειδικοί.

Ο Δρ Hansen τονίζει ότι ο κόσμος έχει περίπου 10 χρόνια περιθώριο για να θέσει σε ισχύ τα δρακόντεια μέτρα που απαιτούνται για να συγκρατήσουν τις εκπομπές του CO2, έτσι ώστε να αποτρέψει μια επικίνδυνη άνοδο στην παγκόσμια θερμοκρασία. Διαφορετικά, η πρόσθετη θερμότητα θα μπορούσε να προκαλέσει μια γρήγορη τήξη των πολικών στρωμάτων του πάγου, που θα κάνει την κατάσταση ακόμα χειρότερη, λόγω της μείωσης της ανακλαστικότητας ή "albedo" - γιατί το σκούρο έδαφος, που θα μείνει όταν λιώσει ο λευκός πάγος, ανακλά προς το διάστημα πολύ λίγο φως του ήλιου. Έτσι η θερμοκρασία του εδάφους θα  αυξηθεί.

Αυτό σημαίνει ότι τη Γη την περιμένουν πολλαπλάσιες δυναμικές ανατροφοδοτήσεις της θέρμανσης, που θα προκαλέσουν την κατάρρευση του συστήματος των πάγων.

"Μας μένει μόνο ένας αιώνας πιθανώς και λιγότερο."

Η έρευνα των επιστημόνων, που βασίστηκε σε στοιχεία για το κλίμα από τους πυρήνες του πάγου, που χρονολογούνται εδώ και 400 χιλιάδες χρόνια, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κλιματική αλλαγή, που συντελέστηκε στη διάρκεια αιώνων ή και δεκαετιών, ξεκίνησε σίγουρα με την υπερθέρμανση του πλανήτη και το λιώσιμο των πάγων.

Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Current Biology, η άνοιξη στην Αρκτική φτάνει δύο εβδομάδες νωρίτερα σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία. Όπως αναφέρεται, ο πάγος στη βορειοανατολική Γροιλανδία λιώνει κατά μέσο όρο 14,6 ημέρες νωρίτερα.

Οι συντάκτες της μελέτης προειδοποιούν ότι οι αλλαγές που παρατηρήθηκαν θα μπορούσαν να αναστατώσουν τα οικοσυστήματα και την τροφική αλυσίδα της περιοχής και να έχουν επιπτώσεις στη μακροπρόθεσμη επιβίωση ορισμένων ειδών. Από την άλλη, η περιβαλλοντική οργάνωση WWF προειδοποίησε ότι η αφαλάτωση του θαλασσινού νερού που εφαρμόζουν πολλές χώρες, όπως η Ισπανία, η Σαουδική Αραβία και η Αυστραλία για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας είναι επιζήμια για το περιβάλλον. Όπως επισημαίνεται, η τεχνική αυτή απαιτεί μεγάλες ποσότητες ενέργειας και αποφέρει σημαντικές εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου.

Η έρευνα αυτή, όπως λένε οι επιστήμονες, επιβεβαιώνει αυτό που σκέφτονται πολλοί από αυτούς, ότι δηλαδή οι εποχές αλλάζουν κι ότι δεν διανύουμε απλώς δύο από τα πιο θερμά χρόνια, αλλά βρισκόμαστε αντιμέτωποι μ’ ένα φαινόμενο της τελευταίας δεκαετίας». Ο ίδιος προσθέτει ότι η έρευνα διεξήχθη στην Αρκτική για τον απλούστατο λόγο ότι η περίοδος της άνοιξης στην περιοχή διαρκεί περισσότερο απ’ οποιοδήποτε άλλο μέρος του πλανήτη.

Οσο κι αν ακούγεται περίεργο, το λιώσιμο των πάγων, μία από τις επιπτώσεις του φαινομένου του θερμοκηπίου, ενισχύει σε μεγάλο βαθμό την ικανότητα των υδάτων να απορροφούν μεγάλη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα, επισημαίνει έρευνα Αμερικανών επιστημόνων.

Το λιώσιμο των πάγων ενισχύει την απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα

Το παγόβουνο W-86 όπου γύρω του οι επιστήμονες βρήκαν ζώνες πλούσιας θαλάσσιας ζωής

Μια μελέτη αμερικανών επιστημόνων έδειξε ότι οι ανόργανες ουσίες που απελευθερώνονται από την τήξη των πάγων ευνοούν την απορρόφηση μεγάλων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα. Η έρευνα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, θα τους βοηθήσει να κατανοήσουν τις επιπτώσεις των επιπλεόντων παγόβουνων στο θαλάσσιο περιβάλλον.

Η έρευνα αυτή εστιάστηκε σε δύο παγόβουνα, το ένα με μήκος 2 χιλιομέτρων και το άλλο με 21 χιλιόμετρα. Χρησιμοποιώντας μια βιντεοκάμερα και ένα υποβρύχιο ρομπότ, οι επιστήμονες μελέτησαν τα νερά γύρω από τα δύο πλωτά παγόβουνα, σε απόσταση 9 χιλιομέτρων. Από την έρευνα προέκυψε ότι στα περιβάλλοντα ύδατα βρέθηκαν μεγάλες ποσότητες ανόργανων ουσιών και φυτοπλαγκτόν σε απόσταση 3,7 χιλιομέτρων σε σχέση με τις περιοχές όπου δεν υπήρχαν παγόβουνα.

Αυτή η ανακάλυψη έρχεται έτσι σε αντίθεση με τις απόψεις περί καταστροφής των θαλάσσιων οικοσυστημάτων με το λιώσιμο των πάγων.