Η υπεριώδης ακτινοβολία UVA μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του δέρματος

Από την ιστοσελίδα του ABC News, 24 Μαρτίου 2004

Ούτε ακόμη και οι αντιηλιακές προστατευτικές κρέμες ευρέως φάσματος εμποδίζουν όλες τις ακτίνες UVA

Πολλές προστατευτικές κρέμες για τον ήλιο δεν μπλοκάρουν έναν τύπο υπεριώδους ακτινοβολίας - UVA - και μια νέα έρευνα δείχνει ότι  οδηγεί ενδεχομένως σε καρκινογόνες μεταλλάξεις.

Αυστραλοί και Αμερικανοί ερευνητές λένε ότι η υπεριώδης ακτινοβολία UVA (με μεγαλύτερο μήκος κύματος από τη UVB) από τον ήλιο, που είναι υπεύθυνη για τη γήρανση του δέρματος, διαδραματίζει έναν μεγαλύτερο ρόλο στην πρόκληση καρκίνου του δέρματος από όσο προηγουμένως νομίζαμε.

Αλλά μερικές προστατευτικές κρέμες δεν εμποδίζουν τη UVA, αλλά απλώς τη UVB.

Η ερευνητική ομάδα, που καθοδηγήθηκε από το Nita Agar του Ερευνητικού Ιδρύματος του Καρκίνου του Δέρματος και Μελανώματος στο νοσοκομείο Πρίγκηπος Άλφρεντ του Σύδνευ, δημοσίευσε την εργασία της στο τεύχος των Πρακτικών της Εθνικής Ακαδημίας των Επιστημών .

Οι επιστήμονες θεωρούν ότι η υπεριώδης ακτινοβολία UVB που είναι υπεύθυνη για τα ηλιακά εγκαύματα, ήταν ο βασικός τύπος των υπεριωδών ακτίνων που προκαλούν καρκίνο του δέρματος.

Αλλά αυτή η πιο πρόσφατη έρευνα λέει ότι η επίδραση της UVA έχει μέχρι σήμερα υποτιμηθεί.

"Μπορεί να οφείλεται ότι η διαδεδομένη χρήση αντιηλιακών που μπλοκάρουν τη UVB στην Αυστραλία, να έχει οδηγήσει σε μια αύξηση στην έκθεση των ανθρώπων στην UVA και αυτό μας επέτρεψε να ανιχνεύσουμε αυτές τις αλλαγές τώρα", λένε οι παραπάνω ερευνητές.

Οι επιστήμονες ήξεραν ότι UVA διαπερνάει το δέρμα πιο βαθειά από τη UVB. Αλλά νόμιζαν ότι τα φωτόνια της UVA ήταν λιγότερο πιθανά να απορροφηθούν από το DNA και να του προκαλέσουν κρίσιμες μεταλλάξεις. Έτσι, η UVA είχε θεωρηθεί σαν η λιγότερη πιθανή καρκινογόνος ακτινοβολία.

Αλλά όταν οι ερευνητές παρατήρησαν τα αποτελέσματα των UVA και UVB στο DNA σε δύο τύπους καρκίνου του δέρματος, βρήκαν ότι η UVA προκάλεσε περισσότερες μεταλλαγές σε ένα κρίσιμο μέρος του δέρματος, από όσο προηγουμένως νομίζαμε.

Οι περισσότερες από τις μεταλλάξεις από τη UVA ήταν σε καρκινικά κύτταρα, ενώ οι περισσότερες μεταλλάξεις λόγω της UVB βρέθηκαν σε κύτταρα πιο επιφανειακού στρώματος του δέρματος.

Οι ερευνητές είπαν η εργασία ότι τους θα έχει βαθιές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο δεδομένου ότι οι ερευνητές είχαν τονίσει πολύ καιρό τώρα το ρόλο της UVB ως καρκινογόνο τμήμα του φάσματος.

Αυξανόμενα στοιχεία

Ο καθηγητής Alan Coates, στο Συμβούλιο για τον Καρκίνο της Αυστραλίας είπε ότι η έρευνα επιβεβαίωσε τις ανησυχίες που υπήρχαν ότι κι άλλα τμήματα του υπεριώδους φάσματος UV, θα μπορούσαν να βλάψουν το δέρμα.

Ο Coates είπε ότι αν και έχουν υπάρξει μελέτες σε ποντίκια που δείχνουν ότι η UVA έβλαψε τα δερματικά κύτταρα, αυτή η εμπεριστατωμένη έρευνα έδειξε ότι οι καρκίνοι του δέρματος άρχισαν στην πραγματικότητα στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος, ελεί όπου εισδύουν τα μεγαλύτερα μήκη κύματος της υπεριώδους, δηλαδή η  UVA.

Αλλά η έρευνα αυτή δεν έχει αλλάξει ακόμα τις συστάσεις του Συμβουλίου του Καρκίνου, ότι οι προστατευτικές ηλιακές κρέμες είναι ο μόνος τρόπος για την παρεμπόδιση του καρκίνου του δέρματος.

"Φορέστε ένα μη διαφανές πουκάμισο, φορέστε ένα καπέλο και παραμείνατε στη σκιά μεταξύ 11 π.μ. και 3 μ.μ.", λέει ο Coates.

Μη σύγχρονες και σωστές αντιηλιακές κρέμες θα μπορούσαν να κάνουν τους ανθρώπους να πιστεύουν  ότι έχουν ασφάλεια, τόνισε ο ίδιος ερευνητής, ιδιαίτερα εάν αυτοί χρησιμοποιούν αντιηλιακά με μικρή προστασία εναντίον της UVA. Οι άνθρωποι μπορεί να μένουν στον ήλιο περισσότερο, θεωρώντας ότι είναι επαρκώς προστατευμένοι.

"Οι αντιηλιακές κρέμες ευρέως φάσματος προστατεύουν από τη UVA αλλά σε διαφορετικό βαθμό", συνέχισε.

Ο Coates ανέφερε ότι το Αυστραλιανό Συμβούλιο για το Καρκίνο θέλει να υιοθετήσει μια μέθοδο, που αναπτύχθηκε στη Βρετανία, για τη βαθμολογία των αντιηλιακών σχετικά με την προστασία που παρέχουν έναντι της UVA με αστεράκια. Αυτή θα ήταν παρόμοια με τη μέθοδο βαθμολόγησης των αντιηλιακών για την προστασία από την ακτινοβολία UVB.

Οι υπεριώδεις ακτίνες UV - με μήκη κύματος από 0.2 έως 0.4 nm - χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες την  UVΑ, την UVB και τέλος στην UVC.

H UVΑ (λ=0.32 έως λ=0.4 nm) διεισδύει σε μεγαλύτερο βάθος στο δέρμα από την UVB (0.28 έως 0.32 nm). Η δράση της UVΑ είναι συνεχής όλο το χρόνο σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης. Εμφανίζεται σε όλη τη διάρκεια της ημέρας, ενώ η UVB είναι έντονη μόνο κατά τη διάρκεια του μεσημεριού.

Οι UVΑ σε ποσοστό πάνω από 80% σταματούν στην επιφάνεια της επιδερμίδας, ενώ το υπόλοιπο μπορεί να φτάσει στο κυρίως δέρμα. Αυτό το μικρό ποσοστό είναι υπεύθυνο για φωτοδερματίτιδες, για την γήρανση της επιδερμίδας, για διάφορες παθήσεις του δέρματος και τελικά για τον καρκίνο. Οι ακτίνες αυτές καταστρέφουν τα τριχοειδή αγγεία, τους ινοβλάστες και τις πρωτείνες των κυττάρων.

Από την άλλη μεριά η δράση των ακτίνων  UVB, είναι πιο έντονη το καλοκαίρι, τις μεσημβρινές ώρες και όσο οδεύουμε προς τον ισημερινό ή στα πιο ψηλά μέρη της Γης. Είναι οι ακτίνες που συμβάλλουν στο σχηματισμό της βιταμίνης D και μένουν στην επιφάνεια της επιδερμίδας, διεγείροντας τα μελανοκύτταρα που παράγουν τη μελανίνη. Όμως οι ακτίνες αυτές είναι υπεύθυνες για το έγκαυμα που παρουσιάζεται μετά από 4-5 ώρες από την έκθεσή μας στον ήλιο. Επίσης προκαλεί και τον καρκίνο του δέρματος.

Οι ακτίνες τέλος UVC με μήκη κύματος από 0.2 έως 0.28 nm είναι πολύ επικίνδυνες για την ζωή. Απορροφάται όμως από τα στρώματα του όζοντος και δεν φτάνει σχεδόν καθόλου στην επιφάνεια της Γης.

Συνοπτικά οι ακτίνες UBA αποτελούν το 95% της ολικής υπεριώδους ακτινοβολίας το καλοκαίρι αλλά ευθύνεται για το 80%-90% των εγκαυμάτων, της φωτογήρανσης και του καρκίνου του δέρματος.

Οι ακτίνες UVB αποτελούν περίπου το 5% της ολικής υπεριώδους ακτινοβολίας το καλοκαίρι, αλλά ευθύνεται για το 10% έως 20% των βλαβών που προαναφέρθηκαν. Είναι όμως σημαντική διότι ευθύνεται για την φωτογήρανση, το έγκαυμα και κυρίως κατά 80% στην πρόκληση αλλοιώσεων στο DNA των κυττάρων, άρα και τη δημιουργία καρκίνου του δέρματος.

Με την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας, και κυρίως της υπεριώδους, μειώνεται η ικανότητα των κυττάρων της βασικής στιβάδας, που παράγουν κολλαγόνο και ελαστίνη για τη φυσική τους ανανέωση. 'Έτσι το δέρμα αφυδατώνεται, χάνει την ελαστικότητά του και εμφανίζει ρυτίδες και καφέ κηλίδες.