Εικόνες από την Οδύσσεια δείχνουν ένα δυναμικό Άρη

Από το BBC, 8 Ιουνίου 2003

Νέες παρατηρήσεις του Άρη που λήφθηκαν με πρωτοφανείς γεωλογικές λεπτομέρειες παρουσιάζουν τον πλανήτη να έχει υποστεί δραματική αλλαγή στο παρελθόν - και αυτές οι αλλαγές συνεχίζονται έως σήμερα.

Αυτό το συμπέρασμα προέρχεται από τη μελέτη των εικόνων που στάλθηκαν από το Themis (Σύστημα Απεικόνισης Θερμικής Εκπομπής). Ένα όργανο που βρίσκεται στην Οδύσσεια του Άρη, ένα Αμερικανικός διαστημικό όχημα σε τροχιά γύρω από τον κόκκινο πλανήτη. Οι μελέτες δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Science.

\"Η ανάλυση αυτών των εικόνων θα κάνει τους επιστήμονες του Άρη πολυάσχολους για τα επόμενα 20 χρόνια προσπαθώντας να καταλάβουν τις διαδικασίες που έχουν δημιουργήσει αυτό το τοπίο", λέει ο Philip Christensen υπεύθυνος για το THEMIS του Πανεπιστημίου της Αριζόνας.

Ερμηνεία στοιχείων

"Με την αποστολή Οδύσσεια του Άρη, εξετάζουμε τον Άρη στην ολότητά του, και το περιβάλλον του. Είναι αξιοπρόσεκτο το πόσο αυτή η αποστολή μας μετέβαλε την άποψή μας για την πολυπλοκότητα και την αφθονία του πλανήτη", πρόσθεσε.

"Ανακαλύψαμε ότι έχει μια πραγματικά δυναμική γεωλογική ιστορία. Έχει πολύ περισσότερους πάγο και νερό από όσο νομίζαμε - βλέπουμε χιόνι και ξεροπόταμους, στρώματα - και υπάρχουν επίσης διαδικασίες που περιλαμβάνουν ηφαίστεια, κρατήρες συγκρούσεων και άνεμο. Είναι μια συναρπαστική τοποθεσία", προσθέτει.

Οδύσσεια του Άρη, NASA Οδύσσεια του Άρη: Προηγμένη συλλογή δεδομένων

"Η φωτογραφική μηχανή στο Mars Global Surveyor, το άλλο διαστημικό σκάφος αυτήν την περίοδο που παρατηρεί τον Άρη, παίρνει καταπληκτικές εικόνες που παρουσιάζουν στρώματα, αλλά δεν μας λέει τίποτα για τη σύνθεση - είναι ένα στρώμα λίθων με ένα στρώμα άμμου στην κορυφή; Δεν ξέρω τίποτα για αυτό".

"Όμως με τα στοιχεία του Themis, μπορώ πραγματικά να πάρω μια ιδέα επειδή κάθε στρώμα έχει εντυπωσιακά διαφορετικές φυσικές ιδιότητες."

Μεταβαλλόμενο πρόσωπο

Το Themis μπορεί να δίνει ημέρα και νύχτα τις θερμοκρασίες, κάτι που επιτρέπει στους επιστήμονες να διακρίνουν μεταξύ του στερεού βράχου και ποικίλων χαλαρών υλικών, όπως είναι οι πέτρες μέχρι την άμμο και τη σκόνη.

Μεταξύ των λεπτομερειών που έχουν ξεχωρίσει μέχρι τώρα είναι γυμνά στρώματα βράχων μήκους πολλών χιλιομέτρων, που ο Christensen θεωρεί ότι ήταν απροσδόκητο.

Οι μεγάλες περιοχές του εκτεθειμένου βράχου δείχνουν ότι οι ισχυρές περιβαλλοντικές δυνάμεις είναι αυτήν την περίοδο σε πρόοδο, "καθαρίζοντας" από την επιφάνεια οποιοδήποτε προηγούμενο ίζημα καθώς επίσης και οποιοδήποτε νέο υλικό που μπορεί να πέφτει από την ατμόσφαιρα.

Επίσης απροσδόκητη είναι η διαπίστωση ότι οι συσσωρεύσεις χαλαρού βράχου είναι κοινές στις Αρειανές πλαγιές, που δείχνουν έτσι πρόσφατες διαδικασίες του φαινομένου της διάβρωσης να συνεχίζουν να έχουν επιπτώσεις στον πλανήτη.

"Εάν εκείνοι οι βράχοι είχαν γίνει δισεκατομμύρια χρόνια πριν, θα είχαν καλυφθεί με σκόνη", λέει ο Christensen. "Αυτό παρουσιάζει ένα δυναμικό Άρη - είναι μια ενεργή τοποθεσία".

Ξηρό έδαφος

Αλλά παρά τα προηγούμενα συμπεράσματα της Οδύσσειας για σημαντικές αποθέσεις πάγου, υπάρχουν ενδείξεις ότι σε κάποιες θέσεις το νερό μπορεί να μην είναι μια από τις ενεργές αιτίες πίσω από τα γεωλογικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα.

Μια σειρά παρατηρήσεων παρουσιάζει ένα στρώμα του ορυκτού ολιβίνη, κοντά στο κατώτατο σημείο ενός  βαθιού φαραγγιού, μήκους 4.5 km, γνωστού ως Ganges Chasma.

Η παρουσία του ολιβίνη είναι σημαντική επειδή αποσυντίθενται γρήγορα παρουσία του νερού.

"Αυτό μας δίνει μια ενδιαφέρουσα προοπτική του νερού στον Άρη", προσθέτει ο Christiansen.

"Δεν μπορεί να υπήρχε πολύ νερό σε αυτή τη τοποθεσία. Εάν υπήρχαν υπόγεια νερά όταν ήταν βαθειά μέσα στην επιφάνεια, ο ολιβίνης θα είχε εξαφανιστεί.

"Αυτή είναι μια πολύ ξηρή θέση, επειδή εκτίθεται για εκατοντάδες των εκατομμυρίων χρόνων. Ξέρουμε ότι μερικές θέσεις στον Άρη έχουν νερό, αλλά εδώ βλέπουμε ότι μερικές πραγματικά δεν έχουν".

Δείτε και τα σχετικά άρθρα
Νερό μπορεί να κυλάει στην επιφάνεια του Άρη
Υπάρχουν αποθέματα νερού στην επιφάνεια του Άρη, πιστεύουν επιστήμονες της NASA
Home