Η έρευνα για κατοικήσιμους πλανήτες στενεύει

Από την ιστοσελίδα του περιοδικού New Scientist, 8 Οκτωβρίου 2003

Το άστρο 37 των Διδύμων είναι το 37ο λαμπρότερο αστέρι στον αστερισμό των διδύμων, λίγο πιο βορειοανατολικά του Ωρίωνα, 42 έτη φωτός μακριά από εμάς. Αυτό το σταθερό, μεσαίας ηλικίας, αστέρι είναι μόλις λίγο θερμότερο και λαμπρότερο από τον ήλιο μας. Αν λοιπόν υπάρχει εξωγήινη ζωή είναι πιθανό να βρίσκεται εκεί. 

Η αστροβιολόγος Maggie Turnbull από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα στο Tucson έχει επιλέξει τους στόχους για το φιλόδοξο σχέδιο εξερεύνησης με διαστημικό τηλεσκόπιο για λογαριασμό της NASA. Το πρόγραμμα ονομάζεται Έρευνα Γήινων Πλανητών (TPF). Θα ερευνήσουν για κατοικήσιμους πλανήτες μετά την θέση σε τροχιά του νέου τηλεσκοπίου το 2013. 

Τα επίγεια τηλεσκόπια είναι εξαιρετικά δύσκολο να εντοπίσουν πλανήτες με το μέγεθος της Γης, σε άλλα ηλιακά συστήματα. Έτσι οι 100 περίπου πλανήτες που ανακαλύφθηκαν μέχρι τώρα είναι όλοι του μεγέθους του Δία, δηλαδή αέριοι γίγαντες. Το πρόγραμμα TPF που μπορεί να συνδυαστεί με το πρόγραμμα Δαρβίνος, ένα παρόμοιο πρόγραμμα που σχεδιάζεται από την Ευρωπαϊκή υπηρεσία διαστήματος ESA, θα χρησιμοποιήσει ορατό φως που έρχεται από ένα πλανήτη για να αποφασίσει αν υπάρχει εκεί νερό ή οξυγόνο. 

Η Turnbull δημιούργησε το ιδανικό προφίλ άστρου μεταφράζοντας ένα σύνολο κριτηρίων τα οποία συνολικά μας περιγράφουν μια άνετη κατοικία εξωγήινων. Η επιλογή της για το άστρο περιλαμβάνει και μια ποσότητα βαρέων μετάλλων που ήταν παρόντα όταν σχηματίστηκε το άστρο. Αρκετά μέταλλα σημαίνουν περισσότερα ορυκτά για να σχηματιστεί ένας βραχώδης πλανήτης. 

Η ίδια έψαξε επίσης και την ηλικία του κάθε άστρου. Τα νεαρά άστρα αποκλείστηκαν γιατί εκπέμπουν αρκετές ακτίνες-Χ, θανατηφόρες για τη ζωή. "Πάνω στη Γη, πέρασαν περίπου 2 δισεκατομμύρια χρόνια πριν συγκεντρωθεί αρκετό οξυγόνο για να υποστηριχτεί μια πολύπλοκη μορφή ζωής, έτσι δεν θα ψάξουμε σε αστέρια που είναι νεώτερα από μερικά δισεκατομμύρια χρόνια" λέει η ίδια. 

Διπλά άστρα

Άστρα που εμφανίζονται σε μικρά συστήματα ανά δύο, εξαιρέθηκαν επίσης. Ένα πρόσθετο άστρο στο οπτικό πεδίο του τηλεσκοπίου θα έκανε ακόμη δυσκολότερη την ανίχνευση μιας μικροσκοπικής "Γης". Αλλά μεγάλα δυαδικά συστήματα μ' ένα δεύτερο "Ήλιο" σε μια απόσταση πιο μεγάλη από τον Πλούτωνα περιλήφθηκαν στην έρευνα. 

Η λίστα επίσης περιλαμβάνει μερικά από τα πιο μικροσκοπικά άστρα του γαλαξία. "Με μάζα 100 φορές τη μάζα του Δία, δύσκολα γίνονται ορατά" λέει η ίδια. "Είναι όμως αρκετά μακρόβια, κι έτσι έχουν όλο το χρόνο για να αναπτύξουν πολύπλοκη ζωή." 

Η λίστα με τα συστήματα που υπόσχονται περισσότερο θα διευρυνθεί καθώς οι επιστήμονες μαθαίνουν περισσότερα για το τι κάνει ένα πλανήτη κατοικήσιμο, αλλά για τώρα η Turnbull  έχει στενέψει τον κατάλογο των 5.000 περίπου άστρων σε μια απόσταση 100 ετών φωτός από τη Γη, σ' ένα πολύ μικρότερο κατάλογο από 30 άστρα, τον οποίο παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα σε μια ομάδα επιστημόνων από τα διαστημικά προγράμματα TPF και Δαρβίνος. 

Το άστρο που προτιμά είναι το 37 των Διδύμων, γιατί μοιάζει περισσότερο με το δικό μας σύστημα. " Όσο πιο κοντά ψάχνουμε, τόσο περισσότερο αναγνωρίζουμε πόσο πιο διαφορετικά είναι τα άλλα άστρα σε σχέση με τον Ήλιο μας" λέει.