|
Αστρονόμοι έχουν ανακαλύψει τον πιο πρόσφατο υπερκαινοφανή
μέσα στο Γαλαξία μας, και ελπίζουν έτσι να βελτιώσουν τη γνώση μας για τις
θεαματικές αυτές αστρικές εκρήξεις και τη λειτουργία του Γαλαξία μας.
 Ονομάζεται G1.9+0.3 και βρίσκεται στον αστερισμό του Τοξότη.
Είναι
περίπου 140 ετών και ανιχνεύθηκε μέσω ραδιοτηλεσκοπίων και παρατηρητηρίων ακτίνων X.
Η αρχική έκρηξη δεν την είδαμε γιατί κρύφτηκε
από ένα πυκνό στρώμα αερίου και σκόνης κοντά στο κέντρο του Γαλαξία, όπου
πραγματοποιήθηκε.
Είναι περίπου 200 χρονών νεώτερος από τον Cassiopeia Α, ο τελευταίος γνωστός
υπερκαινοφανής του Γαλαξία που η έκρηξη του έγινε περίπου το 1680.
Η εκτίμηση της ηλικίας
του βασίζεται στο ρυθμό διαστολής των κατάλοιπων του υπερκαινοφανούς -- όσο
γρηγορότερα γίνεται η επέκταση τόσο πιο πρόσφατη είναι η έκρηξη.
Ο Stephen Reynolds του πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας που ήταν
επικεφαλής της μελέτης, είπε ότι ο νέος υπερκαινοφανής παρατηρήθηκε
αρχικά από τους αστρονόμους περισσότερο από 20 χρόνια πριν, όταν υπολογίστηκε
ότι η αρχική έκρηξη έχει συμβεί πριν 400-1.000 χρόνια.
Η πιο πρόσφατη προέλευσή του έγινε φανερή, είπε, όταν συγκρίθηκαν οι
εικόνες του αντικειμένου που λήφθηκε το 2007 μέσω του
παρατηρητήριου Chandra των ακτίνων X της NASA, με τις εικόνες του 1985 της
Πολύ Μεγάλης Σειράς
του Εθνικού Ραδιο Παρατηρητήριου Αστρονομίας, η οποία ανήκει επίσης
στη NASA.
Στα επόμενα 22 χρόνια τα κατάλοιπα της σουπερνόβας
είχαν επεκταθεί περίπου 16 τοις εκατό, δείχνοντας έτσι ότι ήταν πολύ νεώτερη
από όσο προηγουμένως νομίζαμε.
Οι μετρήσεις που λήφθηκαν στις αρχές του τρέχοντος έτους από την
Πολύ
Μεγάλη Σειρά επιβεβαίωσαν ότι η ηλικία του υπερκαινοφανούς παραμένει στα
140 χρόνια, ενδεχομένως λιγότερο εάν η διαστολή έχει επιβραδύνει,
καθιστώντας τον ο νεώτερος υπερκαινοφανής του Γαλαξία μας.
Αν τον βλέπαμε ανεμπόδιστα, δεν θα είχε φυσικά η έκρηξη
συμβεί
κοντά στο κέντρο του Γαλαξία, η αστρική έκρηξη θα ήταν ορατή κατά το 1870-1900
στο Τοξότη και πιθανώς οι άνθρωποι θα το έπαιρναν για ένα νέο αστέρι.
"Μπορούμε να δούμε εκρήξεις σουπερνοβών με τα οπτικά τηλεσκόπια
πολύ μακριά, αλλά όταν είναι σε αυτό το σκοτάδι μπορούμε
να τους χάσουμε στην κοσμική γειτονιά μας," λέει ο Reynolds.
"Ευτυχώς, το διαστελλόμενο νέφος του αερίου από την έκρηξη λάμπει
δυνατά στα ραδιοκύματα και τις ακτίνες X για χιλιάδες χρόνια. Τα τηλεσκόπια
των ακτίνων X και
των ραδιοκυμάτων μπορούν να δουν μέσα από το νέφος και να μας
παρουσιάσουν αυτό που έχουμε χάσει."
Ο ίδιος λέει ότι οι αστρονόμοι παρατηρούν κανονικά τα αρχαία κατάλοιπα των σουπερνοβών
με μικρούς ρυθμούς επέκτασης που είναι πολύ δύσκολο να μετρηθούν.
Τα υπολείμματα του πιο πρόσφατου υπερκαινοφανή του Γαλαξία είναι πολύ
λαμπρά και θα πρέπει να κάνουν τους αστρονόμους να παρατηρήσουν το φαινόμενο και τα αποτελέσματά του στον περιβάλλοντα γαλαξία,
λέει ο Ρέυνολντς.
"Κανένα άλλο αντικείμενο στο Γαλαξία δεν έχει τις ιδιότητες όπως αυτό,"
είπε. "Αυτή η ανακάλυψη είναι εξαιρετικά σημαντική για να μάθουμε
περισσότερα για το πώς μερικά αστέρια εκρήγνυνται και τι συμβαίνει στη
συνέχεια."
Οι σουπερνόβες εμφανίζονται όταν τα αστέρια ξεμένουν από πυρηνικά
καύσιμα και εκρήγνυνται, παρέχοντας κρίσιμες πληροφορίες για την ιστορία
του Κόσμου.
Αυτά διασκορπίζουν μεγάλα ποσά αερίου και βαριά στοιχεία
έξω στα περίχωρά τους και μπορούν να προκαλέσουν το σχηματισμό
νέων άστρων ως τμήμα ενός κύκλου αστρικού θανάτου και αναγέννησης.
Η έκρηξη μπορεί επίσης να αφήσει πίσω της, εκτός από το διαστελλόμενα
κατάλοιπα, ένα κεντρικό αστέρι νετρονίων ή μια μαύρη τρύπα.
Είναι ένα σπάνιο περιστατικό και υπολογίζεται ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί περίπου τρεις φορές ανά αιώνα μέσα
στο Γαλαξία.
"Εάν οι εκτιμήσεις του ρυθμού των σουπερνοβών είναι σωστές, πρέπει να υπάρχουν
τα κατάλοιπα περίπου 10 εκρήξεων, που είναι νεώτερες από
την Cassiopeia Α," λέει ο
David Green του πανεπιστημίου Καίμπριτζ που οδήγησε τη μελέτη του
Τηλεσκοπίου Πολύ Μεγάλης Σειράς.
"Είναι σπουδαίο να ανακαλυφθεί τελικά ένας από αυτούς τους
υπερκαινοφανείς." |
