Η λάμψη από τους πλανήτες ενισχύει την αναζήτηση της ζωής

Πηγή: BBC, 24 Μαΐου 2006

Η NASA θα πρέπει να βρει εκατοντάδες εκατομμυρίων δολαρίων για να χρηματοδοτήσει την αποστολή TPF για αναζήτηση πλανητών σαν τη Γη, γύρω από πολύ απόμακρα άστρα, που μπορούν να είναι πάρα πολύ μακριά για να τα επισκεφθεί κάποιο διαστημικό σκάφος, όμως οι επιστήμονες θα μπορούσαν να εξερευνήσουν εάν φιλοξενούν ζωή.

TFT mission

Ένας στόχος του Επίγειου Ανιχνευτή Πλανητών (TPF) θα είναι να βρει και να βρει τα χαρακτηριστικά οποιουδήποτε πλανήτη υπάρχει σαν τη Γη, στα 250 πιο κοντινά μας άστρα. Αυτή η αναζήτηση θα εστιάσει στην λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη, η οποία καθορίζεται από ένα εύρος θερμοκρασιών, όπου μπορεί να συνυπάρχει υγρό νερό, και έτσι να συναντάμε συνθήκες κατάλληλες για το σχηματισμό της ζωής.

Γιατί πλανήτες, παρόμοιοι με τη Γη, που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από μακρινά άστρα, μπορεί να βρίσκονται εκτός του βεληνεκούς των διαστημοπλοίων μας, ωστόσο οι επιστήμονες θα μπορούν να διαπιστώσουν εάν φιλοξενούν μορφές ζωής.

Αναπτύσσονται νέες τεχνολογίες για τα τηλεσκόπια με σκοπό να εξετάσουν το πολύ εξασθενημένο φως από αυτά τα αντικείμενα για να βρουν αποκαλυπτικά σημάδια της ζωής.

Είναι οι ίδιοι οι "δείκτες της ζωής" που είναι γνωστοί ότι βρίσκονται στο φως που ανακλάται από τη γη -  την αποκαλούμενη 'γήινη λάμψη".

Περιλαμβάνουν τις υπογραφές για το νερό, και τα αέρια όπως το οξυγόνο και το μεθάνιο. Το φως αυτό φέρνει πληροφορίες για τις ιδιότητες της γήινης ατμόσφαιρας και της επιφάνειας. Οι επιστήμονες βλέπουν τις λεπτομέρειες στο φως που προδίδουν διαφορετικά αέρια, ακόμη και αν υπάρχει βλάστηση.

"Κι αυτές οι χημικές υπογραφές σας δίνουν κάποιες πληροφορίες για την δυνατότητα να υπάρχει ζωή στον πλανήτη", λέει ο Wesley Traub, υπεύθυνος στο Πρόγραμμα Πλοηγός της NASA, που ειδικεύεται στην αναζήτηση πολύ μακρινών κόσμων.

"Αυτά είναι σημάδια μόνο της ζωής: είναι μόνο δείκτες. Δεν μπορείτε να ανιχνεύσετε πραγματικά αν αυτή η ζωή 'κυκλοφορεί' ή είναι ασήμαντη γύρω στην επιφάνεια του πλανήτη", τόνισε στην Αμερικανική Γεωφυσική Ένωση στην Βαλτιμόρη.

Στη λάμψη

Ο Traub είναι αισιόδοξος ότι NASA θα εγκρίνει τα απαραίτητα κεφάλαια για να προωθήσουν μια την αποστολή της ανίχνευσης γήινων πλανητών (TPF), κάποια στιγμή στην επόμενη δεκαετία.

Θα συμπεριλάβει δύο διαστημικά παρατηρητήρια που θα κυνηγήσουν και θα μελετήσουν τους πλανήτες σαν τη γη, που περιστρέφονται γύρω από αστέρια σε αποστάσεις όπου μπορεί το νερό να είναι σε υγρή φάση έτσι ώστε να μπορεί να στηρίξει τη ζωή.

Η Ευρώπη έχει υπό εξέταση μια παρόμοια, φιλόδοξη αποστολή γνωστή ως Δαρβίνος.

Ουσιαστική η δυσκολία είναι να απομονώσουν οι επιστήμονες το εκτυφλωτικό έντονο φως του άστρου από το εξασθενημένο φως που ανακλάται από την επιφάνεια του απόμακρου κόσμου.

Είναι ένας σκληρός στόχος - το γονικό αστέρι είναι πιθανό να είναι 1 έως 10 δισεκατομμύρια φορές φωτεινότερο από το μικροσκοπικό σύντροφό του - αλλά πρόσφατα πειράματα στο Εργαστήριο Αεριοπροώθησης της NASA προτείνουν ότι οι τεχνολογίες βρίσκονται κοντά στις ευαισθησίες που απαιτούνται.

Δεδομένου ότι οι ακτίνες του ήλιου χτυπούν τον πλανήτη μας ένα μεγάλο μέρος από αυτήν ανακλάται πίσω έξω στο διάστημα. Μπορούμε να δούμε αυτό το φως στον εξασθενημένο φωτισμό που φτάνει από το σκοτεινό τμήμα του φεγγαριού, όταν αυτό δεν είναι πλήρης αλλά πχ στο ένα τέταρτο του.

Οι επιστήμονες από καιρό έχουν καθορίσει ότι αυτό το φως φέρνει τις πληροφορίες για τις ιδιότητες της γήινης ατμόσφαιρας και της επιφάνειας της.

Η Pilar Montanes-Rodriguez, από το Τεχνολογικό Ίδρυμα του Νιου Τζέρσευ, ανέφερε στη συνεδρίαση πώς ήταν σε θέση να δει σε αυτή τη λάμψη της γης έναν σαφή δείκτη για τη χλωροφύλλη, τη χρωστική ουσία στα φυτά που διαδραματίζει έναν κρίσιμο ρόλο στη φωτοσύνθεση. 

Αρχαίοι πλανήτες

Σαφώς, το να είμαστε σε θέση να ανιχνεύσουμε μια τέτοια υπογραφή στο φως από δεκάδες πλανήτες έτη φωτός μακριά μας θα ήταν καταπληκτικό, αλλά η Pilar Montanes-Rodriguez προειδοποίησε: "Για μια συνηθισμένη ημέρα το σήμα της βλάστησης είναι πολύ αδύνατο για τη Γη επειδή κρύβεται από τα φωτεινά σύννεφα.

"Χρησιμοποιήσαμε πρότυπα και τα δορυφορικά στοιχεία των νεφών για να μιμηθούμε το γήινο συντελεστή ανάκλασης επί ένα ολόκληρο έτος. Εφαρμόσαμε έπειτα αυτό που μάθαμε από τη γη σε έναν εξωηλιακό πλανήτη.

Το φως του ήλιου ανακλάται από τη Γη, χτυπά το φεγγάρι και ξαναφθάνει πίσω στη γη

"Καθώς αυτός ο πλανήτης περιστρέφεται γύρω από το γονικό αστέρι του, θα υπάρξουν φορές που το σήμα του φωτός του θα είναι έντονο και θα μπορεί να ανιχνευθεί με σαφήνεια. Δυστυχώς, σε αυτές τις περιπτώσεις η γωνία της απόστασης μεταξύ του πλανήτη και του αστεριού θα είναι μικρή και θα είναι δύσκολο να αποκλειστεί το φως του αστεριού."

Προειδοποίησε ότι η οργάνωση που απαιτείται μπορεί να απαιτήσει ένα επίπεδο ακρίβειας, πέρα από αυτό που είχε θεωρηθεί προηγουμένως σαν απαραίτητο.

Στη μοντελοποίηση ο Traub προσπάθησε να βρει με τι θα έμοιαζε η γήινη ανακλαστικά λάμψη στα διάφορα στάδια της γεωλογικής ιστορίας του - να πάρει δηλαδή ένα σύνολο μοτίβων για πλανήτες που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αργότερα για να μετρήσει σε ποιο στάδιο θα βρίσκεται, ένας πρόσφατα ανακαλυμμένος πλανήτης, στην εξέλιξη της ζωής πάνω του.

"Εάν παρατηρήσουμε το φάσμα της σημερινής λάμψης της γης και υπολογίσουμε με τι θα έμοιαζε σε μια εποχή προτού προκύψει οποιαδήποτε μορφή ζωής στη γη, θα βλέπαμε ότι είχε πολύ διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο", ενημέρωσε τη συνεδρίαση. 

"Δεν θα βλέπαμε καμιά ποσότητα οξυγόνου και δεν θα βλέπαμε οποιαδήποτε γραμμή του όζοντος, επειδή το όζον προέρχεται από το οξυγόνο. Καθώς η Γη εξελίσσεται, θα βλέπαμε την εξαφάνιση του CO2, θα βλέπαμε την εμφάνιση του οξυγόνου και σε κάποιο πρόσφατο χρονικό σημείο θα βλέπαμε τις υπέρυθρες ακτίνες της βλάστησης".

Δείτε και τα σχετικά άρθρα
Οι αστρονόμοι βρίσκουν τη ζωή πάνω στη Γη
Οι πλανήτες σαν τη Γη ίσως είναι κάτι το συνηθισμένο στο διάστημα
Σημάδια του νερού βρέθηκαν σε μακρινούς πλανήτες