Το Hubble συλλαμβάνει το Νεφέλωμα Boomerang

Πηγή: Hubble News ,13 Σεπτεμβρίου 2005

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble συνέλαβε αυτήν την όμορφη φωτογραφία του νεφελώματος Boomerang. Αυτό το νέφος της σκόνης και του αερίου έχει δύο σχεδόν συμμετρικούς κώνους του υλικού που βγαίνει από αυτό. Δημιουργήθηκε μέσω μιας διαδικασίας αποκαλούμενης Διπολική Εκροή, όπου ένα αστέρι που πεθαίνει εκτινάσσει υλικό καθώς περιστρέφεται. Θα μπορούσε να εξηγηθεί με το ότι το αστέρι. που περιβάλλεται από έναν δίσκο σκόνης, επιτρέπει μόνο στο υλικό που είναι στους δύο πόλους να δραπετεύσει, ή ένα ισχυρό μαγνητικό πεδίο το διαμορφώνει καθώς δραπετεύει από την περιοχή του άστρου.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 1.500 ετών έχει χαθεί από το κεντρικό αστέρι του Νεφελώματος Boomerang σχεδόν ενάμισι φορές η μάζα του ήλιου μας με μια διαδικασία εκτίναξης, γνωστή ως Διπολική Εκροή. Το όνομα του Νεφελώματος προέρχεται από τη συμμετρική δομή του όπως φαίνεται από τα επίγεια τηλεσκόπια. Το Hubble που είναι σε θέση να τραβήξει εικόνες με μεγάλη υψηλή ανάλυση μπορεί να μας δώσει αυτήν την εικόνα νεφελώματος με λεπτομέρειες κοντά στο κεντρικό αστέρι που δεν είναι ορατές από το έδαφος.

Οι αστρονόμοι όμως είναι αβέβαιοι για την αιτία της διπολικής εκροής σε αυτό, και πολλά άλλα, νέα νεφελώματα όπως το Boomerang. Μπορεί να οφείλεται στο ότι ένας δίσκος αργού υλικού είναι τοποθετημένος γύρω από τον ισημερινό του αστεριού, και με αυτόν τον τρόπο εμποδίζει το γρηγορότερα κινούμενο υλικό που εκτινάσσεται εκεί, και του επιτρέπει να εκτιναχθεί μόνο η ύλη που βρίσκεται πιο κοντά στους πόλους. Μια άλλη εκτίμηση λέει ότι μπορεί να οφείλεται στο ότι τα μαγνητικά πεδία είναι υπεύθυνα για τον περιορισμό του υλικού και την δημιουργία του διπλού λοβού στο νεφέλωμα.

Οι διπολικές εκροές φαίνονται να εμφανίζονται και από τα πολύ νέα αστέρια ("πρωταστέρια") που είναι ακόμα στο στάδιο της κατάρρευσης και της διαμόρφωσης, και από τα παλαιά αστέρια που πλησιάζουν το τέλος της ζωής τους, που έχουν γίνει ερυθροί γίγαντες. Το Boomerang θεωρείται ότι οφείλεται στα εξωτερικά στρώματα που εκτινάσσονται από έναν παλαιό ερυθρό γίγαντα. Κάθε λοβός του νεφελώματος Boomerang έχει μήκος σχεδόν ένα έτος φωτός, έτσι το συνολικό μήκος του νεφελώματος είναι σχεδόν η μισή απόσταση του ήλιου μας από τους κοντινότερους γείτονές μας - το  αστρικό σύστημα Άλφα του Κενταύρου, που βρίσκεται κατά προσέγγιση 4 έτη φωτός μακριά μας.

Το νεφέλωμα Boomerang  βρίσκεται περίπου 5.000 έτη φωτός από τη Γη προς την κατεύθυνση του νότιου αστερισμού Κένταυρος. Οι ραδιομετρήσεις που έγιναν το 1995 δείχνουν το βαθύ εσωτερικό του νεφελώματος να έχει θερμοκρασία μόνο 1 Kelvin πάνω από το απόλυτο μηδέν. Έτσι οι εσωτερικές περιοχές του νεφελώματος Boomerang  είναι μία από τις πιο ψυχρές γνωστές θέσεις στον Κόσμο.