Ζωντανό αλλά είναι άγνωστη η θέση του Cosmos 1

Πηγή: Reuters, BBC 22 Ιουνίου 2005

Το Cosmos 1, ένα πρωτοποριακό διαστημικό σκάφος με ηλιακά ιστία φέρεται να έδωσε σημεία ζωής, μετά από ώρες σιγής, αλλά οι υπεύθυνοι της αποστολής δεν γνωρίζουν πού ακριβώς βρίσκεται και εκφράζονται φόβοι ότι τέθηκε σε χαμηλότερη της προγραμματισμένης τροχιάς.

Το βράδυ της Τρίτης το Cosmos 1 - βάρους 99 κιλών - εκτοξεύτηκε από το ρωσικό υποβρύχιο στη θάλασσα του Barents με τη βοήθεια ενός τροποποιημένου βαλλιστικού πυραύλου Volna στις 21:45 ώρα Ελλάδας. Λίγο μετά την εκτόξευση του χάθηκε η επαφή με το σκάφος και για ώρες θεωρείτο χαμένο.

Εντούτοις, τρεις σταθμοί στον Ειρηνικό Ωκεανό, στη Ρωσία και την Τσεχία έλαβαν στοιχεία τηλεμετρίας τα οποία, σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορούν να ερμηνευτούν ότι το Cosmos 1 κατέφερε να τεθεί σε τροχιά.

"Τα καλά νέα είναι ότι έχουμε λόγους να πιστεύουμε ότι το σκάφος είναι 'ζωντανό' και σε τροχιά. Τα κακά νέα είναι ότι δεν ξέρουμε πού είναι", δήλωσε ο εκ των υπευθύνων της αποστολής Bruce Murray.

Εκπρόσωπος της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας, η οποία συνεργάστηκε στο πρόγραμμα του Cosmos 1 δήλωσε ότι η επιβεβαίωση της επιτυχίας ή της αποτυχίας της αποστολής θα χρειαστεί αρκετό χρόνο.

Αμέσως μετά την εκτόξευση η ρωσική διαστημική υπηρεσία είχε ανακοινώσει ότι υπήρξαν ενδείξεις ότι ο πύραυλος Volna μπορεί να είχε πρόβλημα στο πρώτο ή δεύτερο στάδιο πυροδότησης του.

Κατά συνέπεια το Κόσμος-1 μπορεί να είχε αποτύχει να φθάσει στην τροχιά του.

Σκοπός της αποστολής του Cosmos 1 είναι να πραγματοποιήσει ελεγχόμενη πτήση σε τροχιά γύρω από τη Γη, σε ύψος 840 χιλιομέτρων, κατά την οποία θα αύξανε σταδιακά ταχύτητα, δείχνοντας ότι η τεχνολογία των ηλιακών ιστίων είναι λειτουργική.

Κανονικά στο ύψος αυτό θα έμενε για τέσσερις ημέρες λαμβάνοντας φωτογραφίες από την επιφάνεια της Γης.  Στη συνέχεια, θα άνοιγε τα οκτώ τριγωνικά του ιστία, κατασκευασμένα από πλαστικό ενισχυμένο με αλουμίνιο και ύψους 15 μέτρων, σχηματίζοντας έναν κύκλο διαμέτρου 30 μέτρων. Τα ιστία καλύπτουν περίπου μια έκταση 600 τετραγωνικών μέτρων.

Επί εβδομάδες, το σκάφος θα πραγματοποιούσε μια περιφορά γύρω από την Γη ανά 131 λεπτά, ενώ, καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού, η ταχύτητά του θα αυξάνεται κατά 161 χιλιόμετρα την ώρα. Σε 100 μέρες η ταχύτητα του θα έφτανε τα 4500 μέτρα το δευτερόλεπτο, ενώ σε 3 χρόνια τα 45.000 μέτρα ανά δευτερόλεπτο. Με αυτήν την ταχύτητα θα έφτανε ένα σκάφος στον Πλούτωνα σε λιγότερο από 5 χρόνια.

Η ηλιακή ναυσιπλοΐα γίνεται μέσω της πίεσης της προσπίπτουσας ακτινοβολίας: τα φωτόνια της ακτινοβολίας δρουν ως σωματίδια, που, πέφτοντας πάνω στο ιστίο, προσδίδουν μια μικρή αλλά συνεχόμενη κινητική ενέργεια. Για να εκμεταλλευτεί την ενέργεια αυτή, ένα σκάφος πρέπει να έχει μεγάλα και ελαφριά ιστία.

"Είμαστε οι οραματιστές και υποκινητές αυτής της τεχνολογίας", δήλωσε το στέλεχος της planetary society, Έμιλι Λακντάουλα, επισημαίνοντας πως η ηλιακή ναυσιπλοΐα είναι μια πολλά υποσχόμενη τεχνολογία, στην οποία, όμως, δεν έχει επενδύσει κανείς μέχρι στιγμής.

Τόσο η αμερικανική διαστημική υπηρεσία, όσο και η ευρωπαϊκή, η ρωσική και η ιαπωνική έχουν αντίστοιχα προγράμματα με ηλιακά ιστία, ενώ η NASA έχει εκφράσει ενδιαφέρον για τα στοιχεία που θα συλλεχθούν από την πτήση.

Το ιστιοφόρο, που χρηματοδοτείται από ιδιωτικά κεφάλαια ύψους περίπου τεσσάρων εκατομμυρίων δολαρίων, έχει σαν αποστολή,  να αποδειχθεί ότι τα ταξίδια στο ηλιακό μας σύστημα με τη βοήθεια των ηλιακών ιστίων είναι εφικτά.