Aurora: Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την εξερεύνηση του ηλιακού συστήματος

Από σελίδα της ESA, Νοέμβριος 2004

Ο στόχος του προγράμματος Aurora είναι να σχεδιάσει και να υλοποιήσει ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα για την εξερεύνηση πλανητών και φεγγαριών του ηλιακού συστήματος, στα οποία μπορεί να υπάρχουν ίχνη ζωής. Πρώτα με τη βοήθεια ρομποτικών οχημάτων και ύστερα με επανδρωμένες αποστολές.

Το πρόγραμμα θα προβλέπει, επίσης, ποιες αποστολές θα γίνουν καθώς και την απαραίτητη τεχνολογία που απαιτείται για να συμπληρωθούν εκείνες που ήδη προγραμματίζονται τώρα στην ESA, προκειμένου να συντονιστούν όλα τα κράτη μέλη της για την εξερεύνηση.

Από την αυγή της ανθρωπότητας η ανάγκη για εξερεύνηση έχει οδηγήσει τον άνθρωπο να επεκταθεί πέρα από τον πλανήτη μας. Σήμερα αυτή η επέκταση συνεχίζεται προς άλλους πλανήτες στο ηλιακό σύστημα με τη βοήθεια τηλεκατευθυνόμενων σκαφών.

Αλλά η ανθρώπινη επέκταση στο διάστημα θα συνεχιστεί; Στη συνείδηση του κόσμου αυτό είναι θέμα χρόνου να συμβεί.

Μέχρι το 2025 μια διεθνής επανδρωμένη αποστολή στον Άρη μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί το φεγγάρι ως ενδιάμεσος σταθμός για να προετοιμαστεί έτσι το μεγάλο άλμα. Για να πραγματοποιηθεί όμως μια τέτοια αποστολή είναι απαραίτητο να αναπτυχθεί μια πολύ εξελιγμένη τεχνολογία.

Η Ευρώπη ενώ έχει αποκτήσει μεγάλη εμπειρία χάρις στις δραστηριότητές της στο πλαίσιο του ISS, θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα διαδραματίσει βασικό ρόλο για το επόμενο βήμα στο διάστημα ή θα συνεργαστεί απλώς με τη NASA. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει, επίσης, το ζήτημα του πώς θα εκμεταλλευτεί το know-how που έχει αναπτυχθεί στο πλαίσιο του ISS και πώς θα προσανατολιστεί προς μια νέα αποστολή, αλλά και ποιούς τομείς θα αναπτύξει στο μέλλον. Αυτό όμως πρέπει να το αποφασίσει σύντομα και δεν μπορεί να το αφήσει στη NASA για παράδειγμα.

Για τα επόμενα 20 χρόνια θα προετοιμαστούν ρομποτικές αποστολές για τις μελλοντικές ανθρώπινες αποστολές, συλλέγοντας όσο το δυνατόν περισσότερα επιστημονικά στοιχεία με τη  βοήθεια των ρομπότ.

Αυτές οι ρομποτικές αποστολές θα συμβάλουν αλλά και θα δείξουν ποιες τεχνολογίες απαιτούνται όχι μόνο να στείλουμε ανθρώπους στον Άρη, αλλά και πώς να τους επιστρέψουμε ακίνδυνα στον πλανήτη μας. Οι μηχανικοί αναζητούν ήδη συστήματα που θα απαιτηθούν τόσο για τα διαστημόπλοια όσο και για την υποστήριξη της ζωής των αστροναυτών, για μία αποστολή που θα διαρκέσει 6 με 9 μήνες.

Μερικές από τις βασικές τεχνολογίες για μια επανδρωμένη αποστολή είναι, επίσης, πολύ σημαντικές και για την αναζήτηση ζωής πάνω στον κόκκινο πλανήτη και σε άλλα ηλιακά συστήματα, πλανήτες και φεγγάρια. Η άνετη και ακριβής προσγείωση, η διάτρηση του εδάφους και η επιστροφή των δειγμάτων που θα συλλεχτούν, θα γίνει όχι μόνο χάριν της τεχνολογίας. Αλλά, αυτές οι αποστολές θα φέρουν πίσω ωφέλιμα φορτία για την επιστήμη της εξωβιολογίας (exobiology) και θα δώσουν απαντήσεις σε μερικές ερωτήσεις κλειδιά για την προέλευση της ζωής στο ηλιακό μας σύστημα και τις πιθανές αιτίες για την εξαφάνιση της.

Αναμένονται να κατασκευαστούν καινοτόμα προϊόντα πάνω στην τεχνολογία των αισθητήρων, την πληροφορική, την αυτονομία των διαστημικών σκαφών για να μπορούν να επιστρέψουν πίσω τα σκάφη από τον Άρη. Βιοχημική τεχνολογία (ψάχνοντας για ζωή σημαίνει ότι θα μπορούμε να ξεκαθαρίσουμε τι είναι ζωή πάνω στον πλανήτη μας και ποιες διαφορετικές μορφές μπορούν να πάρουν, πώς μπορεί να προσδιοριστεί, και συγχρόνως να μην μολυνθεί), τεχνολογία ναυσιπλοϊας και επικοινωνιών (επιτυχημένη προσγείωση και μεγάλος όγκος δεδομένων για μετάδοση). Προώθηση, παραγωγή ενέργειας, η μετατροπή της, η αποθήκευση της, η μετάδοση της και ο έλεγχος της. Επίσης, ο έλεγχος των ακραίων θερμοκρασιών και η αντιμετώπιση της επικίνδυνης ακτινοβολίας του διαστήματος, η χρησιμοποίηση πόρων πάνω στον ίδιο τον πλανήτη,  η αεροθερμοδυναμική κ.λ.π.

Από την ίδια του τη φύση το πρόγραμμα είναι, επομένως, διεπιστημονικό σε πολλούς τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας και των διαστημικών δραστηριοτήτων. Κατά συνέπεια το πρόγραμμα Aurora μπορεί να θεωρηθεί ως ο οδικός χάρτης για την ανθρώπινη εξερεύνηση, από την οποία θα προκύψει ένας μεγάλος αριθμός επιστημονικών και τεχνολογικών εφαρμογών, εξ αιτίας της εξερεύνησης.

Τα πιο βασικά σημεία του Προγράμματος Aurora της ESA είναι:

  • 2007: Γίνεται μια δοκιμαστική αποστολή για να ελεγχθεί η αξιοπιστία της τεχνολογίας για την επανείσοδο ενός διαστημοπλοίου στην ατμόσφαιρα με υψηλή ταχύτητα.

  • 2009: ExoMars, μια αποστολή εξωβιολογίας με στόχο την αποστολή ενός ρόβερ στον Άρη για να ψάξει για σημάδια ζωής -- είτε παρελθόντα είτε σημερινά  -- και χαρακτηρισμός της φύσης του περιβάλλοντος της επιφάνειας.

  • 2011/2014: Επιστρέφονται δείγματα εδάφους από τον Άρη, με μια αποστολή που θα επιστρέψει πίσω στη Γη.

  • 2014: Γίνεται μια αποστολή για να αποδειχθεί η αξιοπιστία της τεχνολογίας για μια επανδρωμένη αποστολή στον Άρη, την υποστήριξη της ζωής πάνω στον πλανήτη και τον αποικισμό.

  • 2018: Γίνεται μια ειδική αποστολή για να επιδειχθεί η αεριοπέδηση / αεροσύλληψη, η ώθηση με τη βοήθεια ηλεκτρισμού από τον ήλιο και η μαλακή προσεδάφιση. (ήδη θα έχει πραγματοποιηθεί μια αποστολή στον Άρη το 2010)

  • 2024: Επανδρωμένη αποστολή στο Φεγγάρι για να επιδειχθεί στην πράξη πως θα ζήσει ο άνθρωπος στο διάστημα και οι απαραίτητες τεχνολογίες για τη ζωή.

  • 2026: Μια ρομποτική αποστολή στον Άρη για την τελική δοκιμή της επόμενης επανδρωμένης αποστολής  στον Άρη.

  • 2030/2033: Η πρώτη αποστολή που θα μεταφέρει ανθρώπους στον Άρη και αργότερα θα τους φέρει στη Γη πίσω. 

Αστροναύτες σε χειμερία νάρκη

Οι επιστήμονες σκέφτονται ότι καθώς τα αυτοματοποιημένα συστήματα θα έχουν τον έλεγχο του διαστημόπλοιου, οι αστροναύτες για πολλούς μήνες θα ζουν σε έναν ιδιαίτερα περιορισμένο χώρο πέφτοντας σε χειμερία νάρκη. Δύο βιολόγοι, σύμβουλοι της ESA, μελετούν τους φυσικούς μηχανισμούς που χρησιμοποιούν τα θηλαστικά για να βρεθούν σε κατάσταση χειμερίας νάρκης.

Το σενάριο αυτό παίρνει υπ' όψιν του δύο περιπτώσεις χειμέριας νάρκης σε ζώα. Για παράδειγμα το τρωκτικό μουσκαρδίνος πέφτει σε βαθύ ύπνο με τη θερμοκρασία του σώματός του κοντά στο μηδέν και το μεταβολισμό του σε εντυπωσιακή καταστολή. Οι καφέ αρκούδες από την άλλη διατηρούν κατά τη χειμερία νάρκη την κανονική θερμοκρασία του σώματος. Ο ρυθμός των καρδιακών τους χτύπων πέφτει κατά 25%, ενώ περνούν 3 έως 7 μήνες σε μία κατάσταση λήθαργου, χωρίς να τρώνε, να πίνουν και να κάνουν καμία από τις φυσικές τους ανάγκες.

Τα τελευταία δύο χρόνια, ο καθηγητής Mάρκο Mπιτζιοζέρα, στο Τμήμα Ζωικής Βιολογίας του Πανεπιστημίου της Πάβια στην Ιταλία, μελετάει τον τρόπο που ένα οπιούχο παράγωγο μπορεί να αναστείλει τη δραστηριότητα των ζωντανών κυττάρων. "Tο μόριο DADLE είναι παρόμοιο με άλλα που υπάρχουν στον ανθρώπινο εγκέφαλο και μοιάζει με μία από τις πρωτεΐνες που προκαλούν τη χειμερία νάρκη. Μπορεί να μειώσει την ενέργεια που απαιτείται από τα κύτταρα", εξηγεί.

Με την ίδια έρευνα ασχολείται και το Πανεπιστήμιο της Βερόνα. Εκεί το μόριο DADLE εισάγεται με ένεση σε ένα τρωκτικό του οποίου μετράται η θερμοκρασία σώματος, η δραστηριότητα της καρδιάς και άλλες ζωτικές εργασίες. Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν ότι τέσσερις ώρες μετά την ένεση με το μόριο DADLE, η θερμοκρασία του σώματος πέφτει αισθητά και το ποντίκι είναι λιγότερο ενεργητικό.

Η συγκεκριμένη έρευνα θα μπορούσε να οδηγήσει και σε εφαρμογές όπως η επέκταση του χρόνου ζωής ενός μοσχεύματος ή ακόμα στη διεξαγωγή μεταμοσχεύσεων καρδιάς ενώ ο ασθενής βρίσκεται σε κατάσταση υπο-μεταβολισμού.

Δείτε και τα σχετικά άρθρα
Οι Ευρωπαίοι σκέπτονται να είναι στον Άρη μέχρι το 2025 και οι Αμερικανοί να τον κάνουν πράσινο
Αερόστατα ρομπότ θα μπορούσαν να εξερευνήσουν τον Άρη
Οι άνθρωποι θα μπορούν να επιζήσουν αν επισκεφθούν τον Άρη
Τα μελλοντικά σχέδια για την εξερεύνηση του Άρη
Η εξερεύνηση του Άρη για ζωή
Στον Άρη μέχρι το 2015
Home