Και δεύτερη μαύρη οπή μπορεί να κρύβεται στην καρδιά του Γαλαξία μας

Από τη σελίδα του NewScientist, 23 Ιουνίου 2003

Black Hole in Sagittarius AΜια μαύρη τρύπα, μεσαίου μεγέθους, χιλιάδες φορές βαρύτερη από τον ήλιο, έλκει νέα αστέρια προς την μαύρη τρύπα-τέρας,  που όπως είναι γνωστό βρίσκεται στο κέντρο του γαλαξία μας, υποψιάζονται οι αστρονόμοι. Η ανακάλυψη θα μπορούσε να βοηθήσει να εξηγηθεί με ποιο τρόπο το τέρας - μαύρη τρύπα αυξήθηκε τόσο πολύ στην αρχική θέση.

Η μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία μας βρίσκεται στην περιοχή Sagittarius A, περίπου 26.000 έτη φωτός από τη Γη. (Στην εικόνα είναι η μεγαλύτερη λευκή κουκίδα στο κέντρο του κύκλου). Η μάζα της είναι περίπου 2.6 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη του Ήλιου μας, αλλά βρίσκεται σε μια περιοχή με διάμετρο όχι μεγαλύτερη των 460 εκ. km . Η φωτογραφία έχει ληφθεί από τον  Chandra.

Υπάρχουν καλές αποδείξεις ότι οι περισσότεροι, εάν όχι όλοι, μεγάλοι γαλαξίες φιλοξενούν μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα. Μία τέτοια τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία μας είναι περίπου τρία εκατομμύρια φορές πιο μεγάλη από τον ήλιο μας.

Οι αστρονόμοι θεωρούν ότι αυτή αποτρέπει να σχηματιστούν οποιαδήποτε νέα αστέρια, σε μια απόσταση τριών ή τεσσάρων ετών φωτός από αυτή, επειδή η βαρυτική της έλξη "ρουφάει" οποιαδήποτε μεγάλα νέφη αερίου και σκόνης, τα οποία είναι το ακατέργαστο υλικό για το σχηματισμό των αστεριών.

Αλλά ο Brad Hansen του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες λέει ότι υπάρχουν νέα αστέρια σε ένα σμήνος λιγότερο από 0,5 έτη φωτός μακριά από την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα. Τα αστέρια είναι ηλικίας λιγότερο από 10 εκατομμύρια έτη - πολύ νέα σε αστρονομικούς όρους. Όμως πώς έμειναν εκεί;

Ασφαλής απόσταση

Ο Hansen και ο συνάδελφός του Milos Milosavljevic του Τεχνολογικού Ιδρύματος της Καλιφόρνιας στη Πασαντένα λένε ότι η πλέον πιθανή εξήγηση είναι ότι τα νέα αστέρια που σχηματίστηκαν σε ένα σμήνος, σε μια ασφαλή απόσταση από τη μαύρη τρύπα, για παράδειγμα πέντε έτη φωτός μακριά ή και περισσότερο.

Αλλά το σμήνος περιείχε μια μικρότερη μαύρη τρύπα, που ζυγίζει μεταξύ 1000 και 10.000 ηλιακών μαζών, και καθώς η μαύρη τρύπα σύρθηκε προς τον τερατώδη γείτονά της, έφερε μαζί της και τα αστέρια αυτά. 

Η μικρότερη μαύρη οπή πέφτει προς το μεγαλύτερο, παίρνοντας μαζί της τα αστέρια

Οι μικρότερες μαύρες τρύπες πέφτουν προς τη μεγαλύτερη, σέρνοντας μαζί τα άστρα-ομήρους μαζί της.

Η βαρύτητα αυτής της μεσαίας μαύρης οπής θα είχε δεσμεύσει το σμήνος των αστεριών-ομήρων μαζί, λέει ο Hansen. Αυτό εξηγεί γιατί αυτό το σμήνος έχει παραμείνει αρκετά άθικτο, ακόμα και όταν βρέθηκαν στο καταστρεπτικό πεδίο βαρύτητας μιας υπερμεγέθους μαύρης οπής.

Ο Hansen λέει ότι εάν υπάρχει, η μεσαία μαύρη τρύπα αυτήν την περίοδο βρίσκεται σε τροχιά γύρω από την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα, με περίοδο κατά προσέγγιση 100 χρόνια, εκσφενδονίζοντας μερικούς από τους "αιχμαλώτους" της για να χάσει γωνιακή ορμή καθώς κινείται σπειροειδώς προς τα μέσα. Εντούτοις, στο τέλος θα πέσει και αυτή στα σαγόνια της μεγαλύτερης τρύπας, που έτσι θα μεγαλώσει ακόμα περισσότερο.

Κοπερνίκεια άποψη

"Εάν πάρουμε την Κοπερνίκεια άποψη ότι δεν ζούμε σε οποιοδήποτε ειδικό χρόνο, τότε αναμένουμε να συμβαίνει ένα τέτοιο γεγονός κάθε λίγα εκατομμύρια χρόνια", προσθέσει ο Hansen.

Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει το μυστήριο για το πώς οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες στα κέντρα των γαλαξιών έγιναν έτσι τόσο μεγάλες αρχικά. Οι γαλαξίες τότε βρέθηκαν γύρω τους σε 5 έως 10 δισεκατομμύρια χρόνια.

Εάν μια μαύρη τρύπα μεσαίου βάρους και μεγέθους πέφτει στο γαλαξιακό κέντρο κάθε λίγα εκατομμύρια χρόνια, όπως προτείνει ο Hansen, αυτή η διαδικασία θα είχε ενισχύσει τις οπές-τέρατα στο γνωστό μέγεθος που βλέπουμε.

Δείτε και τα σχετικά άρθρα
Επιστήμονες βλέπουν στην καρδιά του Γαλαξία μας γιγαντιαία μαύρη τρύπα
Ενδιαφέρουσες ιστοσελίδες
Supermassive black holes
Home