Η αιθάλη είναι χειρότερη για την παγκόσμια θέρμανση από όσο πιστεύαμε

Από την ιστοσελίδα του NewScientist, 23 Δεκεμβρίου 2003

Τα σωματίδια της αιθάλης μπορεί να συνεισφέρουν διπλάσια από όσο το αέριο του θερμοκηπίου διοξείδιο του άνθρακα, στην παγκόσμια θέρμανση, προτείνει μια νέα μελέτη.

Οι κόκκοι της αιθάλης που είναι πάνω στο χιόνι έχουν προκαλέσει επίσης, περίπου, το ένα τέταρτο της παρατηρηθείσας ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας της επιφάνειας της Γης από το 1880, προτείνουν με το μοντέλο τους οι James Hansen και Larissa Nazarenko. Το ζεύγος των επιστημόνων παρατήρησε τον τρόπο με τον οποίο τα σωματίδια της αιθάλης επιδρούσαν στην ατμόσφαιρα όταν το χιόνι και ο πάγος ήταν γκρίζα.

Το γκρίζο χιόνι (από την αιθάλη) παγιδεύει περισσότερη ηλιακή ενέργεια από το καθαρό χιόνι. Η επίδραση αυτή θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί ο πάγος και οι παγετώνες της θάλασσας λειώνουν γρηγορότερα από όσο αναμενόταν μόνο από την αύξηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας της Γης, λέει ο Hansen του Ιδρύματος για τις Διαστημικές Μελέτες Goddard της NASA.

"Η επίδραση της αιθάλης πάνω στο χιόνι είναι καθαρό", είπε ο ίδιος. "Προκαλεί μια ισχυρή επίδραση πάνω στην άνοδο της θερμοκρασίας".

Τα συμπεράσματα θα μπορούσαν να είναι καλές ειδήσεις για το κλίμα καθώς οι εκπομπές της αιθάλης μπορεί να είναι ευκολότερο να κοπούν από ό,τι το διοξείδιο του άνθρακα. Ο Hansen αναφέρει ότι υπάρχει η τεχνολογία για πιο καθαρά ορυκτά καύσιμα χωρίς να ελευθερώνονται μεγάλες ποσότητες αιθάλης. Το κλίμα είναι ευκολότερο να βελτιωθεί γρήγορα με τη μείωση της αιθάλης από ό,τι με τις μειώσεις στις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα.

Αλλά ο Hansen εφιστά την προσοχή: "Αυτό δεν αλλάζει την ανάγκη να επιβραδυνθεί ο ρυθμός αύξησης του διοξειδίου του άνθρακα και να σταθεροποιηθεί τελικά στην ατμόσφαιρα."

Προσπίπτουσα ακτινοβολία

Όμως τα αποτελέσματα της αιθάλης στην ατμόσφαιρα είναι σύνθετα και όχι καλώς κατανοητά. Οι εκπομπές είναι ένας συνδυασμός μαύρου άνθρακα και οργανικών ενώσεων, που έχουν διαφορετικά αποτελέσματα στις θερμοκρασίες της επιφάνειας. Ο μαύρος άνθρακας προκαλεί τη θέρμανση, αλλά οι οργανικές ενώσεις προκαλούν ψύξη. Τα αποτελέσματα λοιπόν αυτών των δύο παραγόντων στον πάγο και το χιόνι πρέπει να συγκριθούν, αλλά για πολύ καιρό είχαν αγνοηθεί.

Το φρέσκο χιόνι ανακλά περισσότερα από 90% του προσπίπτοντος φωτός και τα δύο συστατικά της αιθάλης - οργανικά στοιχεία και μαύρος άνθρακας - αυξάνουν την απορρόφηση του. Οι τοπικές συγκεντρώσεις της αιθάλης στο χιόνι μεταβάλλονται αρκετά, αλλά ο Hansen υπολογίζει ότι αυτή μειώνει την αντανάκλαση του φωτός περίπου 1,5% στην Αρκτική και 3% στο Βόρειο ημισφαίριο.

Η πρόσθετη απορροφημένη ενέργεια βοηθάει στο λιώσιμο του χιονιού και του πάγου. Αυτό δημιουργεί μια θετική ανατροφοδότηση - και έτσι επιταχύνεται η τήξη τους - επειδή το υγρό χιόνι απορροφά περισσότερο φως από ό,τι το ξηρό χιόνι, και το υγρό νερό απορροφά περίπου το 90% του προσπίπτοντος φωτός.

Αυτό μπορεί επίσης να εξηγήσει κι έναν άλλο γρίφο του κλίματος - τις παρατηρήσεις των πιο πρόωρων ερχομών της άνοιξης και των λειώσιμων των παγετώνων.

"Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να υπολογιστεί η γρήγορη υποχώρηση του πάγου με στοιχεία αποκλειστικά μόνο στην παγκόσμια θέρμανση", εξηγεί ο Hansen. Η σύνδεση με τους πάγους που λειώνουν είναι κρίσιμη επειδή η άνοδος της στάθμης των θαλασσών είναι ένας βασικός κίνδυνος που συνδέεται με τη θέρμανση της Γης.

Ο Hansen τονίζει ότι τα αέρια του θερμοκηπίων παραμένουν η βασική αιτία της παγκόσμιας θέρμανσης. Αλλά η αιθάλη δεν μένει τόσο πολύ χρόνο στην ατμόσφαιρα όσο το διοξείδιο του άνθρακα, και οι εκπομπές αυτής μπορούν να είναι ευκολότερο να ελεγχθούν, λέει.