Βρέθηκε και 6ο μικρό φεγγάρι στον Ουρανό

Από τη σελίδα του BBC, 4 Οκτωβρίου 2002

Το φεγγάρι είναι στον κύκλο. Το μεγάλο αντικείμενο (κάτω αριστερά) είναι ο Ουρανός.

Αστρονόμοι ανακάλυψαν ένα μικρό φεγγάρι που περιστρέφεται γύρω από τον πλανήτη Ουρανό. Λένε πως βρίσκεται ανάμεσα στα πιό αμυδρά αντικείμενα που έχουν ανιχνευτεί ποτέ στο Ηλιακό μας Σύστημα.

Για πρώτη φορά είχε φανεί τον Αύγουστο του 2001, αλλά γρήγορα χάθηκε ανάμεσα στο έντονο φως από τον Ουρανό. Ανακαλύφθηκε εκ νέου και επιβεβαιώθηκε οριστικά μερικές εβδομάδες πριν, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 2002.

"Τα εξαιρετικά μικρά δώδεκα φεγγάρια που ανιχνεύσαμε γύρω από τον Κρόνο, το 2000, μας έπεισαν ότι πρέπει να υπάρχουν ομοίως μικρά φεγγάρια και γύρω από τον Ουρανό", λέει ο ο Δρ J Kavelaars του Εθνικού Ερευνητικού Συμβουλίου του Καναδά. "Τώρα τα έχουμε βρει."

Μέχρι το 1997, ο Ουρανός ήταν ο μόνος αέριος γιγαντιαίος πλανήτης στο ηλιακό σύστημα μας χωρίς οποιαδήποτε γνωστά μικρά φεγγάρια. Τώρα, συμπεριλαμβανομένου και του πιό πρόσφατου, γνωρίζουμε ότι περιφέρονται έξι μικρά.

Ο γαλάζιος Ουρανός έχει 10 μεγάλα κανονικούς δορυφόρους σε τακτική τροχιακή κίνηση γύρω από τον πλανήτη, ενώ όλοι τους βρίσκονται πάνω στο ίδιο επίπεδο. Επίσης υπάρχουν άλλοι έντεκα ακανόνιστοι δορυφόροι, συμπεριλαμβανομένου και του S 2001 U1, με εντελώς ιδιόρρυθμες τροχιές.

Η ομάδα του Kavelaars περιλαμβάνει τους: Matthew Holman του Harvard-Smithsonian Κέντρου για την Αστροφυσική, Jean-Marc Petit, του Παρατηρητηρίου de Besancon στη Γαλλία, Brett Gladman του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας και Dan Milisavljevic του Πανεπιστημίου McMaster στο Καναδά.

"Ψάχνουμε στο Ηλιακό Σύστημα με μεγαλύτερη λεπτομέρεια από ό,τι στο παρελθόν", λέει ο Dr Kavelaars.

Δύσκολο να αποκαλυφθούν τα ίχνη του

Για να βρουν αυτό το αμυδρό "φεγγαράκι", οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν τα μεγάλα τηλεσκόπια στη Χιλή. Η τεχνική αναζήτησης, που αναπτύχθηκε από τους Gladman και Kavelaars, έχει οδηγήσει σε πολλές νέες ανακαλύψεις των πιο εξασθενημένων αντικειμένων στο εξωτερικό τμήμα του ηλιακού μας συστήματος.

Αυτά τα πιο πρόσφατα συμπεράσματα εμφανίζονται να υποστηρίζουν τη θεωρία ότι οι μικροί δορυφόροι είναι τα εναπομείνοντα κομμάτια μιας σύγκρουσης μεταξύ ενός πολύ μεγαλύτερου σώματος, που βρισκόταν σε τροχιά γύρω από Ουρανό, και ένας περαστικού κομήτη.

Οι ανώμαλοι δορυφόροι, που δεν έχουν κανένα προτιμητέο επίπεδο τροχιάς, είναι πιθανόν ότι είναι τα χοντρά κομμάτια του υλικού που εκτινάσσονται από την επιφάνεια του αντικειμένου ή των γονικών αντικειμένων (εδώ πρόκειται για τον Ουρανό).

Η νέα ανακάλυψη, που επίσημα ονομάζεται S 2001 U1, έχει μέγεθος τουλάχιστον μερικές δεκάδες χιλιόμετρα. Είναι τόσο εξασθενημένο που ακόμα και τα καλύτερα τηλεσκόπια έχουν πρόβλημα να το ανιχνεύσουν.

Οι ανώμαλοι δορυφόροι είναι εκείνοι που οι τροχιές τους είναι είτε αρκετά μη-κυκλικές είτε πολύ κεκλιμένες σε σχέση με το ισημερινό επίπεδο του πλανήτη. Τείνουν επίσης να βρίσκονται πολύ μακριά από τον πλανήτη.

Και νέο φεγγάρι στον Δία

Αστρονόμοι του Πανεπιστημίου της Αριζόνα παρατήρησαν το φθινόπωρο του 1999, έναν ακόμη αστεροειδή διαμέτρου 4.5 χιλιομέτρων, ο οποίος ονομάστηκε 1999Χ18. Πρόσφατα όμως, όταν οι αστρονόμοι Β. Marsden, T. Spahr και G. Williams, υπολόγισαν την τροχιά του αστεροειδούς βρήκαν πως ο αστεροειδής περιφέρεται γύρω από τον γιγάντιο πλανήτη Δία με περίοδο δύο γήινα έτη και σε απόσταση 22.5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων. Αυτό το γεγονός δείχνει ότι πρόκειται για αστεροειδή ο οποίος συνελήφθη από την βαρύτητα του Δία, με συνέπεια να μετατραπεί σε δορυφόρο του. Η κωδική ονομασία του δορυφόρου είναι S/1999J1, ανεβάζοντας τον αριθμό τους σε δέκα επτά.

Οι 4 μεγαλύτεροι δορυφόροι του Δία είναι οι Γανυμήδης, Ιώ, Ευρώπη, Καλλιστώ. Ο Γανυμήδης αν και δορυφόρος είναι μεγαλύτερος ακόμα και από τους πλανήτες Ερμή και Πλούτωνα. Οι υπόλοιποι δορυφόροι είναι οι: Αδράστεια, Μήτις, Αμάλθεια, Θίβη, Λήδα, Ιμαλία, Λυσιθέα, Ιλάειρα, Ανάγκη, Κάρμη, Πασιφάη και Σινώπη.