Τα όπλα του Ουρανίου, κίνδυνος για την υγεία

Από σελίδα του BBC, 12 Μαρτίου 2002

Σ' ένα μικρό αριθμό στρατιωτών και πολιτών (κυρίως παιδιών), μπορεί να έχουν παθεί ζημιά τα νεφρά τους,  από το απεμπλουτισμένο ουράνιο (DU), εάν αυτοί έχουν εισπνεύσει ουσιαστικά ποσά αυτού, ή κατάπιαν νερό από μολυσμένα χώματα. Οι βασικές ανησυχίες που εκφράζονται όμως, είναι ότι τα παιδιά μπορούν να έχουν πάρει μεγάλα ποσά χώματος στο παιχνίδι τους.

Μια έκθεση από τη Βρετανική Ακαδημία της Επιστήμης, τη Βασιλική Εταιρεία, υποδεικνύει ότι οι στρατιώτες που μπορεί να είχαν εκτεθεί στο DU, πρέπει να εξεταστούν για την παρουσία ουρανίου στα νεφρά τους και στα ούρα τους.

Γραμμένη από μερικούς από τους κορυφαίους επιστήμονες της Βρετανίας, η έκθεση επίσης προτείνει ότι το DU μπορεί να μολύνει τις παροχές νερού - βάζοντας τους πολίτες σε κίνδυνο.

Οι συστάσεις της Εταιρείας περιλαμβάνουν ετήσια δειγματοληψία του νερού στους χώρους της υψηλής μόλυνσης και περισσότερη έρευνα στην υγεία των παλαιμάχων, που μπορεί να είχαν εκτεθεί στο DU.

Εισπνεόμενη σκόνη

Το DU χρησιμοποιείται στο στρατό, με σκοπό να διαπεράσουν το βαρέα τεθωρακισμένα, καθώς και στις δεξαμενές. Είναι ένα υποπροϊόν της ανάπτυξης των πυρηνικών καυσίμων και είναι ελαφρώς ραδιενεργό.

Ο βετεράνος του πολέμου του Κόλπου, Brian Tooze, μπήκε στο νοσοκομείο με πιθανή μηνιγγίτιδα τέσσερα έτη αφότου επέστρεψε από τις συγκρούσεις.

Αλλά αντί της ασθένειας του εγκεφάλου, οι γιατροί βρήκαν ότι υπήρχαν ίχνη του DU στα ούρα του.

Μάλιστα τώρα υποφέρει από καρκίνο του δέρματος, έχει πρόβλημα νεφρών, σύνδρομο ευερέθιστων εντέρων, σταθερούς πονοκέφαλους, εμβοή και προβλήματα με την ισορροπία.

Εξετάσεις

"Είναι αδύνατο να εργαστώ και τώρα πρέπει να αντικαταστήσω το δεξιό γόνατό μου με ένα ψεύτικο," πρόσθεσε στο BBC.

Ο Tooze δεν θεωρεί ότι όλα τα συμπτώματά του οφείλονται στο DU - θεωρεί ότι γι' αυτά είναι υπεύθυνος έναν συνδυασμός αυτού (DU) και της αναταραχής, του μετα-τραυματικού stress, αλλά έχει υποστηρίξει ότι πρέπει να κληθούν για κατάλληλο test οι Βρετανοί στρατιώτες που εκτέθηκαν στον πόλεμο των Βαλκανίων.

Μια προηγούμενη έκθεση από τη Βασιλική Εταιρεία, που δημοσιεύθηκε το Μάιο πέρυσι, πρότεινε ότι η ραδιενέργεια που συνδέθηκε με το DU μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ατόμων που αναπτύσσουν καρκίνο των πνευμόνων.

Αυτοί που βρίσκονται περισσότερο σε κίνδυνο είναι οι στρατιώτες που αναπνέουν υψηλά επίπεδα σκόνης DU, και που συχνά συμβαίνει όταν κάποιος βρίσκεται κοντά σε επαφή με το DU.

Όταν διεισδύσει σε μια δεξαμενή, το όπλο αυτό σπάει για να σχηματίσει μια λεπτή σκόνη που μπορεί έτσι να εισπνευστεί ευκολότερα.

Η σκόνη μπορεί επίσης να εγκατασταθεί στο έδαφος και να προκαλέσει περαιτέρω κίνδυνο στις ομάδες που καθαρίζουν,  δηλαδή που κινούνται σε περιοχές που έπεσαν τα όπλα αυτά, για να αφαιρέσουν τα συντρίμμια του πολέμου.

Βαρύ μέταλλο

Το απεμπλουτισμένο ουράνιο είναι επίσης μια επικίνδυνη χημική ουσία που μπορεί να έχει κι άλλες επιδράσεις στο σώμα.

Αυτή όμως η έκθεση, η πιό πρόσφατη από τη Βασιλική Εταιρεία, θεωρεί ότι οι περισσότεροι στρατιώτες στο πεδίο της μάχης θα έχουν εκτεθεί σε τέτοια επίπεδα του DU, που είναι απίθανο αυτή η ποσότητα να έχει προκαλέσει δηλητηρίαση  βαρέων μετάλλων.

Αλλά εκείνοι που εισπνέουν αρκετά μεγάλες ποσότητες, μπορεί να έχουν βραχυπρόθεσμα προβλήματα νεφρών.

Αυτήν την περίοδο δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να αξιολογήσουν τη μακροπρόθεσμη βλάβη. Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι η πολύ υψηλή έκθεση θα μπορούσε να οδηγήσει στην βλάβη των νεφρών ακόμη κι εντός ολίγων ημερών.

Τα Ηνωμένα Έθνη καταγράφουν τα σημεία - περιοχές όπου έχουν χρησιμοποιηθεί τα όπλα DU.

Παιδιά σε κίνδυνο

Ο καθηγητής Brian Spratt από το αυτοκρατορικό Κολλέγιο στο Λονδίνο και ένας από τους συντάκτες της έκθεσης της Βασιλικής Εταιρείας είπε ότι τα παιδιά θα μπορούσαν να διατρέξουν ιδιαίτερο κίνδυνο.

"Οι βασικές ανησυχίες είναι ότι τα παιδιά μπορούν να λάβουν μεγάλα ποσά χώματος όταν παίζουν και η κατάποση αυτού του βαριά μολυσμένου χώματος, μπορεί να τους δώσει υψηλά επίπεδα ουρανίου στα νεφρά τους, που θα μπορούσε να τους προκαλέσει κάποια ζημιά στα νεφρά," είπε στις ειδήσεις του BBC on-line.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι μόλυνση του νερού. Οι τοπικοί πληθυσμοί θα μπορούσαν να διατρέξουν κίνδυνο εάν το DU διέρρευσε στις πηγές του νερού. Οι εξετάσεις εμφανίζουν ότι αυτό δεν έχει συμβεί.

Αλλά ο καθηγητής Spratt προτείνει ότι η δειγματοληψία του νερού πρέπει να πραγματοποιείται κάθε έτος δεδομένου ότι θα πάρει μέχρι και 40 χρόνια για να φιλτραριστεί το DU από το νερό. 

Τι είναι το DU

Το απεμπλουτισμένο ουράνιο είναι υποπροϊόν της διαδικασίας εμπλουτισμού του φυσικού ουρανίου και χρησιμοποιείται για την κατασκευή όπλων μεγάλης διατρητικής ικανότητας. Είναι λιγότερο ραδιενεργό (κατά 40%) από το φυσικό ουράνιο, αλλά σχεδόν εξίσου τοξικό. Σε υψηλές θερμοκρασίες -400 βαθμών Κελσίου και πάνω- το μέταλλο αναφλέγεται και καίγεται. Κατά την καύση παράγονται αδιάλυτα οξείδια, όπως UO₂, U₃O₈ οι κόκκοι του οποίων, αν έχουν διάμετρο από 0,5 έως 5 μm, αιωρούνται. Η εισπνοή αυτής της ραδιενεργού σκόνης -λόγω και της χημικής τοξικότητάς της- μπορεί να προκαλεί βλάβες στα όργανα και στους ιστούς, ενώ πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι μπορεί να οδηγήσει και σε καρκίνο.