Θερμές πηγές μπορούν να εξηγήσουν ένα ηλιακό puzzle

Από σελίδα του BBC 27-Σεπτεμβρίου-2000

Πηγές πολύ θερμών ηλεκτρισμένων αερίων που σχηματίζουν φωτεινά τόξα και εκτοξεύονται από την ατμόσφαιρα του ήλιου, θερμαίνουν με αυτό τον τρόπο την εξωτερική ατμόσφαιρα του Ήλιου.
Τα τόξα αυτά μπορούν να αποκαλύψουν ένα παλιό αστρονομικό μυστήριο, την αιτία που η εξωτερική ατμόσφαιρα του ήλιου είναι περίπου 300 φορές θερμότερη από την επιφάνειά του, σύμφωνα με τους ερευνητές της NASA.

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν τη σπουδαία αυτή πληροφορία ενώ παρατηρούσαν αχανείς σπείρες θερμότητας, ιονισμένα αέρια, γνωστά σαν βρόχους του στέμματος, που έχουν παρατηρηθεί με μία απρόσμενη λεπτομέρεια από το διαστημικό όχημα Trace (Transition Region and Coronal Explorer).
Ο Trace εκτοξεύθηκε τον Απρίλιο του 1998 για να ανακαλύψει την ενδιάμεση περιοχή της ατμόσφαιρας του Ήλιου, που είναι ανάμεσα στην σχετικά ψυχρή επιφάνεια και την θερμή εξωτερική ατμόσφαιρα
Με τη βοήθεια του TRACE οι επιστήμονες παρατήρησαν την εξωτερική ατμόσφαιρα του ήλιου, γνωστή ως ''ηλιακό στέμμα''. Είναι η περιοχή όπου συμβαίνουν εκρήξεις με αποτέλεσμα την απελευθέρωση τεράστιων ποσών ύλης στο διαπλανητικό χώρο με ταχύτητες, που φτάνουν μέχρι και 2.000km/sec. Αυτά τα τεράστια ποσά ενέργειας που κατευθύνονται προς τη γη, δημιουργούν τις ηλιακές καταιγίδες οι οποίες είναι δυνατό να βλάψουν συστήματα υψηλής τεχνολογίας. 

"Η μυστηριώδης πηγή ενέργειας που κάνει την ατμόσφαιρα του Ήλιου τόσο απίστευτη θερμή ήταν ένα αίνιγμα εδώ και 70 χρόνια, και πριν να ανακαλύψουμε τι ήταν, αναγκαστήκαμε να το ψάχνουμε," είπε ο Dr Markus Aschwanden, του ηλιακού και αστροφυσικού εργαστηρίου της Lockheed-Martin, στο Palo Alto, της  California.
Εδώ και τριάντα χρόνια οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι τα αέρια θερμαίνονταν ομοιόμορφα καθώς ανέρχονταν. Οι νέες όμως εικόνες των φωτεινών τόξων δίνουν μια αναπάντεχη πληροφορία. Η θερμότητα του ηλιακού στέμματος προέρχεται από γιγάντιες πηγές αερίων που απελευθερώνονται από κατώτερα στρώματα, συγκεκριμένα σε απόσταση 16.000Km από την ορατή επιφάνεια του ήλιου. Τα θερμά αέρια που εκτοξεύονται από την επιφάνεια του ήλιου, σχηματίζουν τόξα περίπου σε απόσταση 482.000 Km πάνω από αυτήν, ανέρχονται μέσα στο ηλιακό μαγνητικό πεδίο, στη συνέχεια ψύχονται και ξαναεπιστρέφουν στην επιφάνεια του ήλιου με ταχύτητα μεγαλύτερη από 100Km/sec.

"Επειδή ένας βρόχος χάνει θερμότητα πιό γρήγορα από τη βάση του, η περισσότερη θερμότητα πρέπει να πηγαίνει στις βάσεις του βρόχου για να βρίσκονται σε μιά ενιαία θερμοκρασία, " είπε ο ηλιακός ερευνητής Dr Karel Schrijver. "Εάν δεν ήταν έτσι, τα πιό χαμηλά μέρη θα είχαν περισσότερο ψυχθεί από τις κορυφές, που δεν χάνουν θερμότητα τόσο γρήγορα."

Η εξωτερική ατμόσφαιρα του ήλιου ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους αστρονόμους για την καλύτερη κατανόηση και των άλλων άστρων. Εκατομμύρια από τέτοια φωτεινά τόξα διαφόρων μεγεθών συνθέτουν το ηλιακό στέμμα. Είναι δε γνωστό ότι το ηλιακό στέμμα είναι ορατό κατά τη διάρκεια ολικής έκλειψης.