Το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler παίρνει την πρώτη γεύση του από το κυνήγι των γήινων πλανητών

Πηγή: New Scientist, 17 Απριλίου 2009

Μια εβδομάδα μετά την απομάκρυνση του προστατευτικού καλύμματος για τη σκόνη από το τηλεσκόπιο Kepler, η NASA δημοσίευσε την πρώτη εικόνα ενός τμήματος του ουρανού που θα ελέγξει στα επόμενα τρεισήμισι χρόνια για την αναζήτηση πλανητών σαν τη Γη.

Το διαστημικό παρατηρητήριο - που κόστισε 600 εκατομμύρια - θα παρατηρήσει τα άστρα αυτού του χώρου για την αναζήτηση μιας περιοδικής μεταβολής στην φωτεινότητα κάποιου άστρου, που θα μπορούσε να σημαίνει τη διέλευση ενός πλανήτη μπροστά από το μητρικό του άστρο.

Ο στόχος του Kepler είναι ένα τμήμα του ουρανού που καλύπτει 100 τετραγωνικές μοίρες, ή περίπου την ίδια περιοχή του ουρανού που καλύπτει ένα χέρι όταν δείχνει τον ουρανό. Το τμήμα αυτό βρίσκεται πάνω στο επίπεδο του Γαλαξία μας προς στους αστερισμούς Κύκνος και Λύρα και περιέχει περίπου 4,5 εκατομμύρια άστρα μέσα στον Γαλαξία μας.

Περισσότερα από 100.000 αστέρια στο κομμάτι αυτό του ουρανού επελέγησαν ως ιδανικά υποψήφια άστρα για το πλανητικό κυνήγι. Μεταξύ αυτών, οι ερευνητές ελπίζουν να βρουν ένα δίδυμο πλανήτη της Γης - στο ίδιο μέγεθος που να είναι σε τροχιά αρκετά κοντά με τον ήλιο του για να μπορεί να διατηρήσει υγρό νερό, που είναι η κύρια αιτία για να επιβιώσει η ζωή - όπως την ξέρουμε φυσικά - στην επιφάνειά του.

"Για πρώτη φορά, μπορούμε να αναζητήσουμε πλανήτες στο μέγεθος της Γης σε κατοικήσιμη ζώνη γύρω από άλλα αστέρια σαν τον ήλιο μας,"  ανέφερε σε μια δήλωση του ο William Borucki υπεύθυνος της αποστολής του Kelper, που δουλεύει στο Ερευνητικό Κέντρο Ames της NASA.

Μακροχρόνια παρατήρηση

Στην καρδιά του τηλεσκοπίου είναι η κάμερα των 95 megapixel, η μεγαλύτερη που πέταξε ποτέ στο διάστημα. Μπορεί δε να ανιχνεύσει πολύ μικροσκοπικές αλλαγές στη φωτεινότητα ενός άστρου, για παράδειγμα 20 μέρη μόνο ανά εκατομμύριο.

Με αυτή την κάμερα το διαστημικό παρατηρητήριο Kepler θα μπορέσει να ανιχνεύσει τροχιές και μεγέθη πλανητών παρόμοια με τα δικά μας. Αν κάποιος παρατηρούσε το ηλιακό μας σύστημα από μακρινή απόσταση, τότε η Γη θα εξασθένιζε το φως του ήλιου κατά 80 μέρη ανά εκατομμύριο, εξηγεί ο David Koch μέλος της επιστημονικής ομάδας του Kepler.

Επειδή το Kepler θα κοιτάζει στο ίδιο τμήμα του Ουρανού για πάνω από τρία χρόνια, θα μπορούσε να συλλάβει τρεις διελεύσεις ενός δίδυμου πλανήτη με τη Γη. Αυτός ο αριθμός είναι ο ελάχιστος που απαιτείται για να προσδιοριστεί το χρονικό διάστημα μεταξύ των εξασθενήσεων του αστρικού φωτός, και να αποκλειστούν έτσι άλλα φαινόμενα, όπως είναι οι διακυμάνσεις της φωτεινότητας του ίδιου του άστρου.

Αντιθέτως, το γαλλικό τηλεσκόπιο Corot, το οποίο ήδη εξετάζει τις διελεύσεις των πλανητών, μπορεί να παρακολουθεί άστρα στο ίδιο τμήμα για 150 ημέρες, λέει ο Koch. Το όριο αυτό μπορεί να σημαίνει ότι θα εντοπίζει πλανήτες με πολύ σφικτές τροχιές με περίοδο των 50 ημερών ή και λιγότερο ακόμα.

Η εικόνα δεξιά είναι μόλις το 0.2% του οπτικού πεδίου του Kepler και στο πάνω δεξιά τμήμα της φαίνεται ένα άστρο ηλικίας 8 δισ. ετών, που βρίσκεται στο σμήνος NGC 6791 και σε απόσταση κάπου 13.000 έτη φωτός από τη Γη. Η κάμερα χρειάστηκε μόλις 60 δευτερόλεπτα για να τραβήξει αυτή την εικόνα στις 8 Απριλίου του  2009, μια ημέρα μετά την απομάκρυνση του καλύμματος της κάμερας του διαστημοπλοίου

Το Kepler ξεκίνησε στις 6 Μαρτίου του 2009 και η τροχιά του γύρω από τον Ήλιο είναι τέτοια που σκοπό έχει να μεγιστοποιήσει την θέαση των άστρων του Ουρανού.

Το κανονικό πλανητικό κυνήγι θα ξεκινήσει στις αρχές Μαΐου μετά από κάποιες τελικές προσαρμογές και βαθμονομήσεις.