Η διαστρική σκόνη από νεκρά άστρα μπορεί να ξεκλειδώσει τα μυστήρια του νεαρού σύμπαντος

Πηγή: ANI, 26 Φεβρουαρίου 2009

Μια νέα έρευνα έχει εντοπίσει διαστρική σκόνη από ένα νεκρό άστρο, η οποία θα μπορούσε να ξεκλειδώσει μερικά από τα μυστήρια του νεαρού σύμπαντος.

Η διαστρική σκόνη βρίσκεται σε όλο το Σύμπαν. Είναι υπεύθυνο για τα σκοτεινά τμήματα που βλέπουμε στον Γαλαξία σε μια ασέληνη νύχτα.

Αποτελείται από ανθρακικά και πυριτικά σωματίδια, περίπου στο μέγεθος των σωματιδίων που βρίσκονται στον καπνό των τσιγάρων.

Η διαστρική σκόνη βοηθά να σχηματίζονται τα αστέρια σαν τον Ήλιο μας και στη συνέχεια γίνεται συμπαγής για να σχηματιστούν τόσο οι βραχώδεις πλανήτες, όπως η Γη, όσο και οι πυρήνες στους αέριους γίγαντες πλανήτες, όπως ο Δίας. Βρίσκεται σε τεράστιες ποσότητες σε γαλαξίες, ακόμη και στις απαρχές του σύμπαντος.

Όμως, η προέλευση όλης αυτής της σκόνης ήταν ένα μυστήριο μέχρι τώρα.

Είχε από παλιά προταθεί ότι η διαστρική σκόνη μπορεί να παραχθεί με τις υπερκαινοφανείς εκρήξεις - τον βίαιο θάνατο ενός άστρου με μεγάλη μάζα.

Οι υπερκαινοφανείς είναι ένας καλός τρόπος για να παραχθεί σκόνη σε ένα πολύ σύντομο κοσμικό χρόνο, καθώς τα μεγάλα αστέρια εξελίσσεται σχετικά γρήγορα και χρειάζονται μερικά εκατομμύρια χρόνια μόνο για να φτάσουν το στάδιο της υπερκαινοφανούς έκρηξης.

Όμως, παρά τις έρευνες αρκετών δεκαετιών, οι αστρονόμοι δεν έχουν ακόμη βρει αποδεικτικά στοιχεία ότι  οι σουπερνόβες μπορούν να παράγουν αρκετή σκόνη, στις ποσότητες που βλέπουμε να υπήρχε στις απαρχές του σύμπαντος.

Τώρα, η Loretta Dunne και η ομάδα της από το Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ έχουν βρει νέα στοιχεία για την τεράστια παραγωγή σκόνης στην σουπερνόβα Cassiopeia A, τα ερείπια ενός άστρου που εξερράγη περίπου πριν 300 χρόνια.

Χρησιμοποιώντας το πολωσίμετρο SCUBA του τηλεσκόπιου James Clerk Maxwell στη Χαβάη, οι επιστήμονες έψαχναν για ένα σήμα από κόκκους σκόνης που περιστρέφονται μέσα στο ισχυρό μαγνητικό πεδίο από το απομεινάρι του σουπερνόβα.

Αν οι κόκκοι της σκόνης είναι ελαφρώς επιμήκεις (όπως τα μικρά πούρα), τείνουν να ευθυγραμμιστούν με τον ίδιο τρόπο και να παράγουν ένα πολωμένοι σήμα.

Όταν ο ανιχνευτής του πολωσίμετρου περιστράφηκε, τότε η ισχύς του σήματος αλλάζει - με τον ίδιο τρόπο που βλέπει κανείς τον ουρανό με πολαρόιντ γυαλιά ηλίου ανάλογα με την γωνία παρατήρησης.

Η πόλωση του σήματος από τη σκόνη του σουπερνόβα είναι η πιο ισχυρή που ποτέ έχει μετρηθεί σε οποιοδήποτε σημείο του Γαλαξία, δείχνοντας έτσι ότι είναι κάτι το ασυνήθιστο.

Αυτή μάλιστα εκπέμπει περισσότερη ακτινοβολία ανά γραμμάριο από ότι η κανονική διαστρική σκόνη και η ευθυγράμμιση των κόκκων πρέπει να είναι πολύ ομαλή για την παραγωγή αυτών των εξαιρετικά πολωμένων εκπομπών.

"Δεν μοιάζει με τίποτα που έχουμε δει μέχρι τώρα", δήλωσε η Dunne, που είναι στο Κέντρο Αστρονομίας και μοριακής φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Nottingham.

"Θα μπορούσε η έντονη πόλωση του σήματος να οφείλεται στις ακραίες συνθήκες στο εσωτερικό των κατάλοιπων της σουπερνόβα, ή θα μπορούσε να φταίνε οι ίδιοι κόκκοι της σκόνης αν είναι εξαιρετικά ασυνήθιστοι," πρόσθεσε.