Αστεροειδής είναι η αιτία που βλέπουμε πάντα τη μία πλευρά της Σελήνης

Πηγή: New Scientist, 21 Ιανουαρίου 2009

Πριν από μερικά δισεκατομμύρια χρόνια ένας αστεροειδής που συγκρούστηκε με τη Σελήνη την αναποδογύρισε και την καταδίκασε έτσι να δείχνει πάντα τη μία πλευρά της προς τη Γη. Το γεγονός αυτό είναι ίσως η λύση σε ένα από τα μεγαλύτερα αναπάντητα κοσμικά ερωτήματα, γιατί η ιδιοπεριστροφή και η περιφορά της Σελήνης γύρω από τη Γη είναι τέτοιες ώστε εμείς από τη Γη να βλέπουμε μόνιμα μόνο την ίδια πλευρά.

Δεξιά: Το δυτικό ημισφαίριο της Σελήνης, όπως φαίνεται από το διαστημόπλοιο Γαλιλαίος

Η επιστημονική μελέτη υποστηρίζει δηλαδή ότι το πλήγμα που δέχθηκε η Σελήνη από τον αστεροειδή πριν περίπου 3,9 δισ. χρόνια, την αναποδογύρισε κατά 180 μοίρες, γυρνώντας πλέον προς τη Γη μια διαφορετική πλευρά.

Η αθέατη πλευρά της Σελήνης δεν βλέπει ποτέ εμάς, γιατί η περίοδος περιστροφής της είναι ίση με την περίοδο περιφοράς της. Ωστόσο, η ανάλυση των κρατήρων που δημιουργήθηκαν λόγω της σύγκρουσης της με κομήτες,  δείχνει ότι η αθέατη πλευρά μπορεί κάποτε να φαινόταν από τη Γη.

Κι αυτό γιατί ενώ οι περισσότεροι κρατήρες θα έπρεπε να υπήρχαν στη δυτική πλευρά, όπως είχαν διαπιστώσει μέχρι τώρα οι επιστήμονες από τα πλήγματα που δέχεται η Σελήνη από το διάστημα, η έρευνα διαπίστωσε ότι, σήμερα οι πιο παλαιοί κρατήρες βρίσκονται στην ανατολική πλευρά, η οποία συνεπώς θα πρέπει να δέχτηκε περισσότερα πλήγματα μετεωριτών σε σχέση με τη δυτική πλευρά.

Οι Mark Wieczorek και Matthieu Le Feuvre στο Ινστιτούτου Γεωφυσικής στο Παρίσι μελέτησαν την σχετική ηλικία και την κατανομή 46 γνωστών κρατήρων, που έχουν σκαφτεί από τα θραύσματα και τα οποία προέρχονται από την ζώνη των αστεροειδών του ηλιακού μας συστήματος.

Σύμφωνα με προηγούμενες προσομοιώσεις η δυτική μεριά του φεγγαριού, όπως το βλέπουμε από τη Γη θα πρέπει να έχει περίπου 30% περισσότερους κρατήρες από το ανατολικό ημισφαίριο. Κι αυτό επειδή το δυτικό ημισφαίριο  βλέπει πάντα στην κατεύθυνση προς την οποία το φεγγάρι περιφέρεται, κι έτσι είναι πιο πιθανό να κτυπηθεί από μπάζα, για τον ίδιο λόγο που σε ένα κινούμενο αυτοκίνητο κτυπούν το μπροστινό παρμπρίζ του αυτοκινήτου περισσότερες σταγόνες βροχής από το πίσω τζάμι.

Ωστόσο, όταν οι Wieczorek και Le Feuvre σύγκριναν τις σχετικές ηλικίες των κρατήρων, με βάση δεδομένα από τα υλικά που έχουν αποτεθεί στην επιφάνεια κατά τις συγκρούσεις με κομήτες, βρήκαν ότι το αντίθετο είναι το σωστό. Αν και οι νεότερες λεκάνες από τις συγκρούσεις ήταν συγκεντρωμένες στο δυτικό ημισφαίριο, όπως αναμενόταν, οι παλιότεροι κρατήρες ήταν κυρίως συγκεντρωμένες στα ανατολικά. Αυτό υποδηλώνει ότι το ανατολικό ημισφαίριο είχε βομβαρδιστεί περισσότερο από το δυτικό ημισφαίριο.

Αυτό θα μπορούσε να εξηγηθεί, μόνο αν ένας μεγάλος αστεροειδής κτύπησε το φεγγάρι και το έστρεψε. Μια τέτοια επίδραση θα είχε τρελάνει το ρυθμό περιστροφής του δορυφόρου έτσι ώστε για δεκάδες χιλιάδες χρόνια θα φαινόταν να επιβραδύνεται όπως τον έβλεπε κάποιος από τη Γη. Εν τέλει, θα ισορροπούσε στην τρέχουσα θέση του.

Μια χούφτα από σεληνιακά θραύσματα πετρωμάτων που έχουν συλλεχθεί από κρατήρες, και τα οποία σχηματίστηκαν από μια αρκετά μεγάλη σύγκρουση, υποδηλώνουν ότι το φεγγάρι έστρεψε αντίθετα το πρόσωπο του, πάνω από 3,9 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, λέει ο Wieczorek. Τα ασιατικά διαστημόπλοια που είναι σήμερα γύρω από το φεγγάρι θα μπορούσαν να αποκαλύψουν πρόσθετους κρατήρες, που θα στήριζαν αυτή την ιδέα σχετικά με την περιστροφή της μιας πλευράς.