Οι κοσμικές ακτίνες δεν είναι η πηγή της υπερθέρμανσης του πλανήτη

Πηγή: Scientific Blogging, 17 Δεκεμβρίου 2008

Έχει υποστηριχθεί μερικές φορές ότι οι αλλαγές στην ακτινοβολία που έρχεται από το διάστημα, οι λεγόμενες γαλαξιακές κοσμικές ακτίνες, μπορεί να είναι μία από τις αιτίες της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Μια νέα μελέτη όμως, διερευνώντας την επίδραση των κοσμικών ακτίνων στα νέφη, λέει ότι η πιθανότητα αυτή είναι πολύ μικρή.

Η μελέτη "Κοσμικές ακτίνες, πυρήνες συμπύκνωσης στα νέφη και σύννεφα - χρησιμοποιώντας δεδομένα από το MODIS" πρόσφατα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Ατμοσφαιρικής Χημείας και Φυσικής. Πίσω από τη μελέτη βρίσκεται μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Όσλο, το Πανεπιστήμιο της Ισλανδίας και ερευνητικό κέντρο του κλίματος στη Νορβηγία.

Υπάρχουν επιστημονικές ασάφειες σχετικά με τις κοσμικές ακτίνες, το σχηματισμό νεφών και την αύξηση της θερμοκρασίας, ενώ ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η μείωση των κοσμικών ακτίνων κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχει συμβάλει στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Η υπόθεση τους είναι ότι λιγότερες κοσμικές ακτίνες θα προκαλούν λιγότερα σταγονίδια στα νέφη και μείωση του μεγέθους των σταγονιδίων. Οπότε εν συνεχεία το γεγονός αυτό θα προκαλεί αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, δεδομένου ότι τα μειωμένα σταγονίδια του νέφους θα αντανακλούν λιγότερη ενέργεια του ήλιου πίσω στο διάστημα.

"Σύμφωνα με την έρευνά μας, δεν φαίνεται οι λιγότερες κοσμικές ακτίνες να οδηγούν σε μειωμένο σχηματισμό νεφών", λέει ο Jon Egill Kristjansson, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Όσλο. Το αποτέλεσμα αυτό είναι σύμφωνο με τις περισσότερες έρευνες στον τομέα αυτό. Από όσο ξέρει ο Kristjansson, καμιά μελέτη δεν έχει αποδείξει ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της μείωσης των κοσμικών ακτίνων και της μείωσης του σχηματισμού νεφών.

Ο Kristjansson επισημαίνει επίσης ότι οι περισσότερες έρευνες δείχνουν καμιά μείωση των κοσμικών ακτίνων κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, και ως εκ τούτου, δεν φαίνεται πολύ πιθανή μια αστρονομική εξήγηση της σημερινής αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη.

Ο ίδιος με τους συναδέλφους του χρησιμοποίησαν παρατηρήσεις από τα επονομαζόμενα γεγονότα Forbush: Αιφνίδια κρούσματα έντονης ηλιακής δραστηριότητας που οδηγούν σε σοβαρή μείωση των κοσμικών ακτίνων, και η οποία διαρκεί μερικές ημέρες. Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει 22 τέτοια γεγονότα μεταξύ 2000 και 2005.

Με βάση τα δεδομένα από το διαστημικό όργανο MODIS, οι ερευνητές εξέτασαν εάν οι εκδηλώσεις αυτές έχουν επηρεάσει το σχηματισμό των νεφών. Αν και οι προηγούμενες μελέτες έχουν κυρίως μελετήσει τη νεφοκάλυψη, η υψηλή χωρική και φασματική ανάλυση στα δεδομένα του MODIS επιτρέπει, επίσης, για μια πιο εμπεριστατωμένη μελέτη των μικροφυσικών παραμέτρων, όπως το μέγεθος των σταγόνων του νέφους, την περιεκτικότητα σε νερό και το οπτικό βάθος του σύννεφου.

Αυτό που βρέθηκε είναι ότι δεν υπάρχουν στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ οποιασδήποτε από τις τέσσερις παραμέτρους των σύννεφων και των γαλαξιακών κοσμικών ακτίνων.

"Οι λιγότερες κοσμικές ακτίνες δεν οδήγησαν σε μειωμένο σχηματισμό νεφών, είτε κατά τη διάρκεια των εξάρσεων ή κατά τις ημέρες που ακολούθησαν. Πράγματι, μετά από ορισμένες από τις εκδηλώσεις που θα μπορούσαμε να δούμε μια μείωση, ακολούθησαν άλλες που υπήρχε αύξηση στο σχηματισμό των νεφών. Δεν βρέθηκαν μοτίβα στον τρόπο με τον οποίο άλλαξαν τα σύννεφα", εξηγεί ο Kristjansson.

Εστιάζοντας την προσοχή σε παρθένες περιοχές ωκεανών του Νοτίου Ημισφαιρίου, οι ερευνητές εξέτασαν περιοχές όπου ένα σήμα των κοσμικών ακτίνων θα ήταν εύκολο να το εντοπίσουν.