Δίδυμο ηλιακό σύστημα με το δικό μας

Πηγή: ABC News, 28 Οκτωβρίου 2008

Επιστήμονες πιστεύουν ότι μπορούν να κρύβονται ανεξερεύνητοι πλανήτες σε ένα "δίδυμο" ηλιακό σύστημα που ονομάζεται Έψιλον του Ηριδανού - κάπου 10.5 έτη φωτός από τη Γη - και είναι σαν μια πολύ νεότερη εκδοχή του δικού μας ηλιακού συστήματος, γράφουν αστρονόμοι σε μια ανακοίνωση τους στο Astrophyiscal Journal.

Το μακρινό αυτό αστρικό σύστημα, δίδυμο του δικού μας, διαθέτει αφενός μια βραχώδη αστεροειδή ζώνη πανομοιότυπη με αυτή που βρίσκεται μεταξύ του Άρη και του Δία, και αφετέρου έναν εξωτερικό δακτύλιο από παγωμένο υλικό παρόμοιο με τη Ζώνη Kuiper στις παρυφές του ηλιακού μας συστήματος. Επιπλέον, έχει και μια δεύτερη εξωτερική ζώνη αστεροειδών που περιέχει 20 φορές περισσότερους διαστημικούς βράχους από ό,τι η εσωτερική ζώνη.

Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι πρέπει να υπάρχουν αθέατοι πλανήτες στους τρεις δακτυλίους υλικού που περιβάλλουν το άστρο  Έψιλον του Ηριδανού. Μάλιστα τρεις πλανήτες με μάζες μεταξύ του Ποσειδώνα και του Δία θα εξηγούσαν επακριβώς τις παρατηρήσεις τους.

Ένας πλανήτης κοντά στην πιο εσωτερική αστεροειδή ζώνη έχει ήδη ανιχνευθεί με τη βοήθεια του φαινομένου της 'βαρυτικής ταλάντευσης' του άστρου (λόγω της βαρυτικής επίδρασης του πλανήτη πάνω του) το 2000. Ένας δεύτερος πλανήτης εκτιμάται ότι θα κρύβεται κοντά στην δεύτερη αστεροειδή ζώνη και ένας τρίτος στο εσωτερικό άκρο της Ζώνης Kuiper του Έψιλον του Ηριδανού.

Το Έψιλον του Ηριδανού, που είναι ορατό δια γυμνού οφθαλμού, είναι λίγο μικρότερο και πιο ψυχρό από τον Ήλιο, αλλά πολύ νεότερο. Ας σημειωθεί ότι το άστρο Έψιλον Ηριδανού είναι το 9ο πιο κοντινό σε εμάς.

Ενώ ο Ήλιος έχει σχηματιστεί πριν από 4,57 δισ. χρόνια περίπου, το άστρο Έψιλον του Ηριδανού είναι μόνο 850 εκατ. ετών περίπου. Οι ζώνες των αστεροειδών βρέθηκαν χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer.

Το τηλεσκόπιο Spitzer παρατήρησε τον αστέρα με κάμερες και φασματόμετρο υπερύθρων. Όταν συγκρούονται ή εξατμίζονται αστεροειδείς και κομήτες απελευθερώνουν μικροσκοπικά σωματίδια σκόνης που παράγουν θερμότητα. Τα τελευταία είναι ορατά από το παρατηρητήριο υπερύθρου.

Το σύστημα αυτό έχει περίπου την ηλικία που είχε το δικό μας όταν άρχισε να εμφανίζεται η ζωή στην Γη. Μάλιστα ήταν ένας από τους πρώτους στόχους του SETI.  Χάρη στην κοντινή του θέση στη Γη, ο Έψιλον του Ηριδανού κέντριζε πάντα το ενδιαφέρον των συγγραφέων της επιστημονικής φαντασίας. Ο αστέρας αναφέρεται στις σειρές Σταρ Τρεκ και Βabylon 5 καθώς και σε βιβλία του Ισαάκ Ασίμοφ.  Ας σημειωθεί ότι ήταν από τα πρώτα αστέρια που ερεύνησαν οι επιστήμονες για εξωγήινη ζωή το 1960 με τα νέα, τότε, ραδιοτηλεσκόπια.

Ο Massimo Marengo, ένας από τους αστρονόμους που έκανε την ανακάλυψη, δήλωσε: «Μελετώντας το Έψιλον του Ηριδανού είναι σαν να μελετάμε το δικό μας ηλιακό σύστημα όταν ήταν νεαρό. "

Αν και η Ζώνη Kuiper του Έψιλον Ηριδανού είναι περίπου 100 φορές πιο πλούσιο σε παγωμένα συντρίμμια από την δική μας, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι όταν το ηλιακό μας σύστημα ήταν 850 εκατ. ετών, η Ζώνη Kuiper πρέπει να ήταν κι αυτή πολύ παρόμοια.

Από τότε, μεγάλο μέρος του υλικού αυτού έχει σαρωθεί από το Ηλιακό Σύστημα, ή έχει βυθιστεί στους εσωτερικούς πλανήτες σε ένα συμβάν, που είναι γνωστό ως ο Ύστερος Βαρύς Βομβαρδισμός. Οι κρατήρες της επιφάνειας της Σελήνης σε μεγάλο βαθμό οφείλονται σε αυτό το βίαιο επεισόδιο στο Ηλιακό μας Σύστημα. Γι αυτό και στο σύστημα του άστρου Epsilon Eridani ενδέχεται να γίνει στο μέλλον ένα παρόμοιο επεισόδιο μιας δραματικής αναταραχής, πιστεύουν οι αστρονόμοι.

Τέλος ο αστερισμός του Ηριδανού συγκαταλέγεται στη «Μαθηματική Σύνταξη» (Αλμαγέστη) του Πτολεμαίου. Σε αυτή περιέχονται συνολικά 34 αστέρες του αστερισμού. Στους αρχαίους ο αστερισμός αυτός ήταν γνωστός και με το όνομα «Ποταμός» ή ως «από του Ωρίωνα ποταμός» παριστάμενος ως ποταμός, στον οποίο πνίγηκε ο Φαέθων όταν ο Δίας τον κατακεραύνωσε.

Home