Ανακαλύφθηκαν τρία νέα μικρά ηλιακά συστήματα

Πηγή: Wired News, 17 Ιουνίου 2008

Μια ομάδα των ευρωπαίων επιστημόνων έχει ανακαλύψει 45 νέους εξωπλανήτες με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου HARPS (High-Accuracy Radial-Velocity Planet Searcher), που βρίσκεται πάνω στο Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο των 3.4 μέτρων στη Χιλή. Όλοι οι πλανήτες έχουν μικρότερη μάζα από τη Γη και όλων η τροχιά τους είναι πολύ κοντά στα μητρικά άστρα τους (είναι ευκολότερο να ανιχνευθούν μικροί πλανήτες εάν βρίσκονται σε τροχιά πολύ κοντά στο αστέρι τους, έτσι αυτοί οι πλανήτες είναι οι πρώτοι που ανακαλύφθηκαν  σε αυτή την κατηγορία).

Ο πρώτος εξωπλανήτης στο μέγεθος της Γης ανακαλύφθηκε το 2005 και μόνο τον Απρίλιο του 2007 ανακαλύφθηκε εξωπλανήτης πάλι στο μέγεθος της Γης, αλλά βρισκόταν στην κατοικήσιμη ζώνη (μια απόσταση από το αστέρι που επιτρέπει στο υγρό νερό να είναι σταθερό).

Στην καλλιτεχνική αυτή απεικόνιση εμφανίζεται το νέο ηλιακό σύστημα που μοιάζει με το δικό μας

Τώρα η ομάδα έχει βρει ένα αστέρι σαν τον ήλιο μας (το πρώτο ηλιακό σύστημα), που έχει έχει τρεις υπερ γήινους (όπως τους ονόμασαν οι αστρονόμοι) εξωπλανήτες σε τροχιά γύρω του. Ο ένας πλανήτης είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τον δικό μας, ο δεύτερος έξι και ο τρίτος εννέα. Το μητρικό αστέρι, HD 40307, βρίσκεται 42 έτη φωτός μακριά προς το νότιο αστερισμό Δοράς (Doradus) και Οκρίβας (Pictor). "Έχουμε κάνει πολύ ακριβείς μετρήσεις της ταχύτητας του άστρου HD 40307 κατά τη διάρκεια των 5 τελευταίων ετών, που αποκαλύπτουν σαφώς την παρουσία τριών πλανητών," λέει ο κυνηγός των πλανητών Michel Mayor του παρατηρητήριου της Γενεύης.

Αυτοί οι πλανήτες επίσης είναι σε τροχιά πολύ κοντά στο αστέρι τους για να μπορούν να υποστηρίξουν ζωή, όπως τουλάχιστον την ξέρουμε (πάρα πολύ καυτοί), όμως αυτοί οι πλανήτες έδειξαν ότι είναι πιο συνηθισμένοι οι μικρότεροι πλανήτες.

Το τηλεσκόπιο HARPS είναι ήδη αρκετά ευαίσθητο στους σημειακούς πλανήτες, που είναι 100.000 φορές μικρότεροι από το μητρικό τους αστέρι.

Η νέα αυτή ανακάλυψη δείχνει ότι οι μικροί πλανήτες είναι πανταχού παρόντες στον κόσμο. Η μελέτη των ειδικών εξέτασε πάνω από 100 αστέρια που προηγουμένως πιστεύαμε πως δεν είχαν πλανήτες και πάνω από το ένα τρίτο από αυτούς τελικά είχαν ελαφρώς μεγαλύτερους από τη Γη.

Μπορούν να υπάρχουν πολλοί άλλοι πλανήτες που τα σημερινά όργανα δεν μπορούν ακόμα να τα ανιχνεύσουν, γιατί μπορεί να είναι σε τροχιά πάρα πολύ μακριά από το μητρικό αστέρι τους. Η νέα ανακάλυψη επιτεύχθηκε γιατί και οι τρεις πλανήτες έχουν περίοδο περιφοράς γύρω από το αστέρι τους μικρότερη από 50 ημέρες -- και καθώς τα όργανα θα βελτιώνονται, θα είναι σε θέση οι επιστήμονες να βρουν πλανήτες σαν τη Γη σε ακτίνα όση και η Γη, έτσι ώστε το ίδιο δείγμα των 100 άστρων μπορεί να δώσει ακόμη περισσότερους πλανήτες σαν τη Γη, και σε ακόμα μεγαλύτερες αποστάσεις από αυτές που μπορούμε αυτήν την περίοδο να ανιχνεύσουμε.

Όλο αυτό προετοιμάζουν το έδαφος για την ανακάλυψη πάρα πολλών πλανητών στο μέγεθος της Γης, και σε τροχιά στην κατοικήσιμη ζώνη, που τελικά ίσως να έχουν κάποια μορφή ζωή. Με όλους αυτούς τους πλανήτες γύρω από όλα αυτά τα αστέρια σε όλους αυτούς τους γαλαξίες, κάποιος κάπου πρέπει να έχει κάποια μορφή ζωής...

Η ίδια ερευνητική ομάδα που εργάζεται στο Παρατηρητήριο της Γενεύης εντόπισε επίσης και άλλα δύο μίνι ηλιακά συστήματα τα οποία αποτελούνται από το μητρικό άστρο και δύο πλανήτες.

Ας σημειωθεί ότι ως σήμερα σχεδόν το σύνολο των εξωηλιακών πλανητών που έχουμε εντοπίσει έχουν μέγεθος ανάλογο ή και πολλαπλάσιο από αυτό του Δία.

Ενώ οι περισσότεροι πλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί έξω από το ηλιακό μας σύστημα είναι κυρίως γίγαντες αερίου, με μέγεθος πολλές φορές μεγαλύτερο από αυτό του Δία, μια ομάδα ισπανών επιστημόνων εντόπισε πριν τρεις μήνες έναν βραχώδη πλανήτη με μέγεθος μόλις πέντε φορές μεγαλύτερο από τη Γη, ο οποίος αποτελεί και τον μικρότερο εξωηλιακό πλανήτη που έχει ανακαλυφθεί ως σήμερα. Ο πλανήτης ονομάστηκε GJ 436 και βρίσκεται σε απόσταση 30 ετών φωτός από τη Γη, στον αστερισμό του Λέοντος. Οι επιστήμονες που τον ανακάλυψαν ισχυρίζονται ότι είναι πλέον υπόθεση λίγων ετών να εντοπιστεί πλανήτης με μέγεθος, αλλά και συνθήκες όμοιες με αυτές της Γης.