Ανιχνεύτηκαν τα νεαρότερα ηλιακά συστήματα

Πηγή: Scientific Blogging, 29 Νοεμβρίου 2007

Αστρονόμοι στο πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν βρήκαν μερικά από τα νεώτερα ηλιακά συστήματα που έχουν ανιχνευθεί ποτέ. Τα συστήματα αυτά είναι γύρω από τα νεαρά άστρα UX Tau A και LkCa 15, που βρίσκεται σε μια περιοχή του αστερισμού του Ταύρου, όπου σχηματίζονται πολλά νέα άστρα ακριβώς 450 έτη φωτός μακριά.

Χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Sptizer που μετρά τα επίπεδα της υπέρυθρης ακτινοβολίας, οι ερευνητές παρατήρησαν χάσματα στους πρωτοπλανητικούς δίσκους του αερίου και της σκόνης που περιβάλλουν αυτά τα αστέρια.

Πιστεύουν ότι αυτά τα χάσματα προκαλούνται πιθανότατα από τους πλανήτες σε νηπιακή κατάσταση, οι οποίοι απορροφούν τη σκόνη και το αέριο καθαρίζοντας αυτές τις περιοχές από τα συντρίμμια.

Η ανακοίνωση για τα ευρήματα αυτά δημοσιεύεται στο Astrophysical Journal Letters από την υποψήφια διδάκτορα Catherine Espaillat, και τον καθηγητή Nuria Calvet.

Αριστερά: Μια καλλιτεχνική απεικόνιση του άστρου UX Tau A ηλικίας 1 εκατομμυρίου ετών που βρίσκεται περίπου 450 έτη φωτός μακριά. Οι παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο Sptizer της NASA παρουσίασαν ένα χάσμα στο σκονισμένο δίσκο που στροβιλίζεται γύρω από το κεντρικό αστέρι του συστήματος. Οι αστρονόμοι υποψιάζονται ότι ο σχηματισμός του ενός ή των πολλών πλανητών σμίλεψε το δίσκο με ακρίβεια.

"Προηγουμένως, οι αστρονόμοι έβλεπαν τις τρύπες στα κέντρα των πρωτοπλανητικών δίσκων και μία από τις θεωρίες ήταν ότι το αστέρι αυτό θα μπορούσε να είχε εξατμίσει εκείνο το υλικό με την ακτινοβολία του", λέει η Espaillat.

Η διαδικασία αυτή θερμαίνει τη σκόνη και το αέριο στο περιβάλλον νέφος έως ότου το εξατμίσει και το διαλύσει.

"Βρήκαμε ότι σε μερικά αστέρια, συμπεριλαμβανομένων και αυτών των δύο, αντί για τρύπα, υπήρχε ένα χάσμα," εξηγεί η Espaillat. "Είναι σαν να έχει καθαριστεί ένας διάδρομος μέσα στο δίσκο. Αυτό όμως δεν είναι συμφωνεί με το φαινόμενο της φωτο-εξάτμισης. Η παρουσία πλανητών εκεί μέσα είναι η πιθανότερη θεωρία που μπορεί να εξηγήσει αυτήν την δομή."

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer της NASA επιτρέπει στους αστρονόμους να μελετήσουν αυτά τα άστρα, που βρίσκονται στην προηγούμενη φάση της κύριας ακολουθίας με έναν βαθύτερο τρόπο.

Ένα αστέρι της κύριας ακολουθίας είναι μιας μέσης ηλικίας αστέρι, όπως ο ήλιος μας, που μετατρέπει το υδρογόνο σε ήλιο. Τα αστέρια της προ-κύριας ακολουθίας όπως είναι τα UX Tau A και LkCa 15  δεν έχουν μπει ακόμα σε αυτή την διαδικασία μετατροπής. Αντλούν την ενέργεια τους από τη βαρυτική συστολή. Υπολογίζεται ότι τα δύο άστρα είναι ηλικίας περίπου 1 εκατομμυρίου ετών.

Ο ήλιος, για σύγκριση, είναι ένα μέσης ηλικίας αστέρι 4,5 δισεκατομμυρίων ετών.

"Ψάχνουμε για την ιστορία μας," λέει ο Calvet. "Ψάχνουμε την ιστορία των ηλιακών συστημάτων, και προσπαθούμε να καταλάβουμε πώς διαμορφώνονται."