Γιατί να είμαστε αισιόδοξοι

Πηγή: Ελευθεροτυπία, 20 Ιανουαρίου 2007

Στις αρχές κάθε έτους το αμερικανικό ερευνητικό ίδρυμα Edge θέτει σε πολλούς Αμερικανούς διανοητές ένα ερώτημα. Φέτος το ερώτημα το οποίο έθεσε ήταν: «Υπάρχει κάτι που σας κάνει αισιόδοξους;». Οι απαντήσεις των διανοητών, οι περισσότεροι από τους οποίους προέρχονταν από το χώρο των θετικών επιστημών, κινήθηκαν σε μια ευρύτατη θεματολογία, μεταξύ των οποίων και οι εξής:

1. Ο Τελικός Επιστημονικός Διαφωτισμός

«Είμαι αισιόδοξος», δηλώνει ο Ρίτσαρντ Ντόουκινς, καθηγητής Εξελικτικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης... «ότι οι φυσικοί μας θα υλοποιήσουν το όραμα του Αϊνστάιν και θα ανακαλύψουν την τελική θεωρία των πάντων, προτού ανώτερα όντα, που εξελίχθηκαν σε ένα άλλον κόσμο, έρθουν σε επαφή με μας και μας πουν τις απαντήσεις.

Αισιοδοξώ ότι παρά το γεγονός ότι η θεωρία των πάντων θα οδηγήσει στην τελική ολοκλήρωση της θεμελιώδους Φυσικής, οι φυσικές επιστήμες θα εξακολουθούν να αναπτύσσονται όπως ακριβώς η Βιολογία συνεχίζει να αναπτύσσεται ακόμη και αφού ο Δαρβίνος έλυσε το βαθύ της πρόβλημα.

Αισιοδοξώ ότι, οι δύο αυτές θεωρίες από κοινού θα παράγουν μια ολοκληρωτικά ικανοποιητική φυσική ερμηνεία για την ύπαρξη του Σύμπαντος και για ό,τι το Σύμπαν περιέχει συμπεριλαμβανομένων και ημών. Και αισιοδοξώ ότι ο Τελικός Επιστημονικός Διαφωτισμός θα καταφέρει το τελειωτικό θανατηφόρο πλήγμα στη θρησκεία και στις άλλες ανόητες προκαταλήψεις».

2. Ηλιοκίνητο μέλλον

«Ο ήλιος παράγει σήμερα 7.000 φορές την ενέργεια που χρησιμοποιούμε», γράφει ο σύμβουλος έκδοσης του περιοδικού «New Scientist» Αλουν Αντερσον. «Πώς λοιπόν να μην είμαστε αισιόδοξοι; Μακροπρόθεσμα δεν αντιμετωπίζουμε ενεργειακό πρόβλημα.

Η μοναδική μας ανησυχία αφορά το αν θα μπορέσουμε να βρούμε τρόπους να χρησιμοποιήσουμε την ηλιακή ενέργεια αποτελεσματικά και αν θα μπορέσουμε να μεταβούμε με την απαιτούμενη ταχύτητα από τα συστήματα στα οποία είμαστε κολλημένοι σήμερα σε αυτά που θα πρέπει να χρησιμοποιούμε. Εχουμε κάθε κίνητρο να το κάνουμε, με δεδομένες τις κλιματικές αλλαγές και την εξάρτησή μας από τις ξένες πηγές ενέργειας».

Ηδη υπάρχει μια έκρηξη στις επενδύσεις στην «πράσινη» τεχνολογία. «Υπάρχουν πολλές μεταβατικές τεχνολογίες που αρχίζουν να λειτουργούν, οι οποίες θα μας επιτρέψουν να πραγματοποιήσουμε τον ριζικό επαναπρογραμματισμό του γονιδιώματος και τη δημιουργία νέων νανο-δομών. Παρά το γεγονός ότι η πλειονότητα πιστεύει ότι η μετάβαση σε ένα ηλιοκίνητο μέλλον δεν θα συμβεί πριν από το 2050, εγώ είμαι περισσότερο αισιόδοξος και θα έβαζα στοίχημα ότι κάποια από τις έξυπνες ιδέες που σήμερα βρίσκονται στο στάδιο της έρευνας θα μας οδηγήσει σε αυτό το μέλλον πολύ νωρίτερα».

3. Η επιστήμη στην ημερήσια διάταξη

«Είμαι αισιόδοξος για το γεγονός ότι η επιστήμη προσελκύει ξανά το ενδιαφέρον και τη φαντασία των ηγετών του κόσμου», απαντά ο Ανταμ Μπλάι, διευθυντής του επιστημονικού περιοδικού «Seed».

Οπως δείχνει η θεματολογία του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας Κλίντον και της Συνάντησης Κορυφής της Αφρικής, η επιστήμη πέρασε από το στάδιο όπου ενδιέφερε μόνο οριακά τους παγκόσμιους ηγέτες στο στάδιο όπου είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με θέματα ανάπτυξης, παγκόσμιας υγείας, καινοτομιών, ανταγωνιστικότητας και ενέργειας. Η νέα αυτή παγκόσμια επιστημονική κουλτούρα απαιτεί ένα νέο επίπεδο γνώσης της επιστήμης, τόσο από τον πληθυσμό όσο και από τους ηγέτες που τον κυβερνούν.

«Η συγκρότηση ενός πολίτη καταρτισμένου για τις επστημονικές εξελίξεις αποτελεί ένα από τα πλέον σοβαρά προβλήματα, τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε σήμερα».

4. Η τεχνολογία στην παιδεία

Για τον Ντέιβιντ Ντάρλιμπλ, ερευνητή του Ατομικού Κέντρου του Πανεπιστημίου του ΜΙΤ, ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους κανείς θα πρέπει να είναι αισιόδοξος είναι η αυξανόμενη χρήση της τεχνολογίας στην παιδεία. Εδώ κεντρικό ρόλο παίζουν ο υπολογιστής και το Διαδίκτυο.

«Σήμερα μπορεί να βρει κανείς στο Διαδίκτυο περίπου οποιοδήποτε κομμάτι γνώσης με το άγγιγμα ενός κουμπιού». Και τα παιδιά που έχουν στη διάθεσή τους αυτό το εργαλείο μπορούν να ψάξουν να βρουν τις απαντήσεις σε θέματα για τα οποία άλλοτε θα έπρεπε να ανατρέχουν σε βιβλία, βιβλιοθήκες, δασκάλους κ.λπ.

«Τα παιδιά θα επιτύχουν καλύτερα ψαρεύοντας μόνα τους τις ειδικές γνώσεις που χρειάζονται. Η οργανωμένη παιδεία μπορεί να τα βοηθήσει, παρέχοντάς τους την ηθική, ψυχολογική, υλική και διανοητική αρωγή στις προσπάθειές τους». Απ' αυτή τη σκοπιά το στοιχείο εκείνο που εμποδίζει τη μόρφωση των παιδιών στις αναπτυσσόμενες χώρες δεν είναι τόσο η έλλειψη σχολείων και δασκάλων όσο η έλλειψη πρόσβασης την τεχνολογία και στις επικοινωνίες.

Αισιοδοξώ ότι στο μέλλον η παιδεία δεν θα λαμβάνει πλέον χώρα στα παραδοσιακά σχολεία, δηλαδή σε μέρη όπου οι μαθητές ακούν το μάθημα και απαντούν σε ερωτήσεις. Η παιδεία θα λαμβάνει χώρα σε κατασκευαστικούς χώρους, σε καλλιτεχνικά εργαστήρια, σε κέντρα υπολογιστών: δηλαδή σε μέρη όπου γίνεται χρήσιμη και δημιουργική εργασία.

Αισιοδοξώ ότι αυτή θα είναι μια πιο χρήσιμη και δημιουργική παιδεία που θα δημιουργήσει πιο χρήσιμους και δημιουργικούς ανθρώπους, οι οποίοι με τη σειρά τους θα συνεισφέρουν στη δημιουργία μιας πιο χρήσιμης και δημιουργικής κοινωνίας».

Στο σχετικό link http://edge.org/q2007/q07_index.html βρίσκονται οι απαντήσεις όσων απάντησαν στο 'Γιατί να είμαστε αισιόδοξοι'

Home