Οι γεωλόγοι προβλέπουν λιγότερες ηπείρους στον πλανήτη μας αλλά σε 250 εκατομμύρια χρόνια

Πηγή: New York Times, 9 Ιανουαρίου 2007

Αποχαιρετήστε τη Μεσόγειο. Ομοίως και την Ερυθρά Θάλασσα και την χώρα των θαυμάτων με κοραλλιογενείς υφάλους και εξωτικά πλάσματα του βυθού. Κι ετοιμαστείτε για τη μέρα που το Σαν Φρανσίσκο θα έχει ένα καινούργιο προάστιο: το Λος Άντζελες. Πράγματι, ένα μεγάλο μέρος της Νότιας Καλιφόρνιας, συμπεριλαμβανομένης και της χερσονήσου Baja, θα μεταναστεύσει τελικά έως τη δυτική ακτή για να κάνουν την Αλάσκα ακόμα μεγαλύτερη.

Συγκλονιστικές αλλαγές προβλέπουν Αμερικανοί ερευνητές για τον πλανήτη μας. Και επειδή αναφέρονται στο απώτατο μέλλον, 250 εκατομμύρια χρόνια από σήμερα, δεν μπορούν παρά να προσεγγίσουν το θέμα περισσότερο με μελλοντολογική διάθεση παρά με επιστημονική τεκμηρίωση. Άλλωστε και οι ίδιοι αναγνωρίζουν ότι ακριβώς όπως μια μακροπρόθεσμη μετεωρολογική πρόβλεψη έχει αυξημένο περιθώριο σφάλματος, το ίδιο συμβαίνει και όταν η «πρόγνωση» αφορά γεωτεκτονικές μεταβολές.

Οι γεωλόγοι μπορούν να δουν το απόμακρο παρελθόν αλλά και να διακρίνουν τις αργές μετακινήσεις του εδάφους και της θάλασσας, που κάνουν να αλλάζει συνεχώς το πρόσωπο του πλανήτη. Τώρα, επισύροντας την προσοχή σε νέες ιδέες, θεωρίες, μετρήσεις και τεχνολογίες προβλέπουν τη μορφή της Γης στο απώτερο μέλλον.

Οι χάρτες και οι απεικονίσεις που ετοιμάζουν κάνουν την επιστήμη προσιτή και κατανοητή στον κόσμο, ενώ οι ερευνητές μαθαίνουν περισσότερα για τις τεκτονικές πλάκες. Βέβαια, όπως παραδέχονται, οι προβλέψεις τους γίνονται λιγότερο ακριβείς όσο απομακρύνονται από το σήμερα. Και δεν μιλάμε για μερικά χρόνια, αλλά για 100-250 εκατομμύρια χρόνια.

Οι βραχυπρόθεσμες προβλέψεις τους όμως βασίζονται σε μετρήσεις δορυφόρων και αδιάσειστα στοιχεία. Ο Frank Press, γεωλόγος, και οι συνεργάτες του σε ένα καινούργιο βιβλίο παρουσιάζουν την εικόνα του πλανήτη σε 50 εκατομμύρια χρόνια, σημειώνοντας ότι πρόκειται για ένα αληθοφανές σενάριο. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η Αφρική θα μετακινηθεί βορειότερα πέφτοντας πάνω στην Ευρώπη και ενώνοντας τις δύο ηπείρους.

Αναγκαστικά, η Μεσόγειος Θάλασσα θα εξαφανιστεί και θα αντικατασταθεί από τα Μεσόγεια Βουνά. Η οροσειρά θα διατρέχει το μέσο μίας ηπείρου πολύ μεγαλύτερης από τη σημερινή Ευρασία, και μπορεί να ονομάζεται Ευρω-Αφροασία.

Τα 50 εκατομμύρια χρόνια ακούγονται λίγο υπερβολικά, αλλά για τους γεωλόγους διαρκούν όσο και το κλείσιμο του ματιού. Αν ένας χρόνος αντιστοιχεί στο παρελθόν της Γης, 50 εκατομμύρια χρόνια είναι λιγότερο από τέσσερις μέρες, δηλαδή το όριο για τις πετυχημένες μετεωρολογικές προγνώσεις.

Οι γεωλογικές προγνώσεις βασίζονται στη θεωρία των τεκτονικών πλακών, σύμφωνα με την οποία η επιφάνεια της Γης αποτελείται από περίπου 12 τεράστιες πλάκες που επιπλέουν σε μια θάλασσα από μερικώς λειωμένους βράχους. Όσο περνά ο χρόνος, θερμά ρεύματα μετάδοσης θερμότητας μέσα σε αυτή τη θάλασσα, όπως και βαρυτικές δυνάμεις, κινούν τις πλάκες, τις ηπείρους που βρίσκονται από πάνω τους και τους βυθούς των ωκεανών. Με την κίνηση, που γίνεται εξαιρετικά αργά, κομματιάζονται και μεταφέρονται σε διαφορετικές θέσεις ενός γιγαντιαίου παζλ.

Οι γεωλόγοι μπορούν να μετρήσουν αυτές τις αλλαγές με μεγάλη ακρίβεια χάρη στους δορυφόρους παγκόσμιου εντοπισμού θέσης (GPS) και μικρών σταθμών βάσης που συνδέουν απομακρυσμένες περιοχές του πλανήτη και λειτουργούν χωρίς προσωπικό. Σειρές από τέτοια όργανα παρακολουθούν τις κινήσεις των πλακών.

Πριν από 200 εκατομμύρια χρόνια, η Γη ήταν μία υπερήπειρος, η Παγγαία, που περιείχε τις σημερινές ηπείρους. Πρώτος ο Robert Dietz το 1970 περιέγραψε τη διάσπαση της Παγγαίας και προέβλεψε το μέλλον για τα επόμενα 50 εκατομμύρια χρόνια. "Σε 10 εκατομμύρια χρόνια, το Λος Άντζελες θα έχει φτάσει στο Σαν Φρανσίσκο και σε άλλα 50 εκατομμύρια στην Αλάσκα".

Η Υστάτη Παγγαία θα διαμορφωθεί έπειτα από 250 εκατομμύρια χρόνια συνεχών συγκρούσεων και αυτή η στεριά θα περικλείει τον Ινδικό ωκεανό.

Η Μεσόγειος θα εξαφανιστεί σε 25 με 75 εκατομμύρια χρόνια από σήμερα. Η Αυστραλία θα κινηθεί βόρεια και θα πέσει πάνω στη Μαλαισία και την Ινδονησία πριν συνεχίσει την πορεία της προς τις Φιλιππίνες και την Ασία, με την οποία θα ενωθεί. Η Ανταρκτική κινείται επίσης βόρεια, χάνοντας το παγωμένο της κάλυμμα. Σε 100 εκατομμύρια χρόνια θα φτάσει στον Ινδικό Ωκεανό και 50 εκατομμύρια χρόνια αργότερα θα σφηνωθεί ανάμεσα στη Μαδαγασκάρη και την Ινδονησία. Ο ωκεανός θα γίνει μικρή θάλασσα.

Η μεγαλύτερη τεκτονική αλλαγή από όλες, θα εξαφανίσει σιγά σιγά τον Ατλαντικό Ωκεανό. Διακόσια εκατομμύρια χρόνια αργότερα, η Νέα Γη θα συγκρουστεί με την Αφρική και η Βραζιλία με τη Νότια Αφρική. Σε 250 εκατομμύρια χρόνια, οι ήπειροι θα έχουν ενωθεί σε μία καινούργια υπερήπειρο περικλείοντας ό,τι έχει απομείνει από τον Ινδικό Ωκεανό. Κάποιοι γεωλόγοι πιστεύουν ότι ο Ειρηνικός θα εξαφανιστεί στέλνοντας με ταχύτητα τη Βόρεια και Νότια Αμερική πάνω στην Ασία. Και το ταξίδι των ηπείρων θα συνεχίζεται το ίδιο έντονο και συναρπαστικό όσο υπάρχει ο πλανήτης.

Η ιστορία των αλλαγών της Γης σε εικόνες

Η Γη πριν 200 εκατομμύρια χρόνια είχε μια υπερ-ήπειρο την Παγγαία

Η Γη πριν 100 εκατομμύρια χρόνια: Η υπερ-ήπειρος άρχισε να διασπάται. Ο Νότιος Ατλαντικός ήταν μια στενή υδάτινη λουρίδα ανάμεσα στην Αφρική και Νότια Αμερική

Η Γη σήμερα

Η Γη μετά από 100 εκατομμύρια χρόνια: Η Βόρια Αμερική και η Αφρική θα αντιστρέψουν την κατεύθυνση τους και θα αρχίσουν να πλησιάζουν η μία την άλλη. Η Μεσόγειος θα έχει εξαφανιστεί και η Αυστραλία θα έχει αρχίσει να συγκρούεται με την Ασία

Η Γη μετά από 250 εκατομμύρια χρόνια: Θα έχει σχηματιστεί η Υστάτη Παγγαία μαζί με την εξαφάνιση του Ατλαντικού και την μετακίνηση της Ανταρκτικής προς τα βόρεια μετατρέποντας τον Ινδικό Ωκεανό σε μια θάλασσα

Home