Το Deep Impact αποκαλύπτει στοιχεία του κομήτη Tempel 1

Πηγή: Science , 14 Ιουλίου 2006

Στις 4 Ιουλίου 2005 το διαστημικό σκάφος Deep Impact της NASA έστειλε ένα βαρύ βλήμα -- περισσότερο από 360 κιλά -- πάνω στο σώμα του κομήτη γνωστού ως Tempel 1. Η σύγκρουση ελευθέρωσε 19 γιγατζάουλ ενέργειας -- το ισοδύναμο σχεδόν πέντε τόνων εκρηκτικού TNT -- στον περιπλανώμενο κομήτη και εκτίναξε στο διάστημα ένα στρώμα από τα ενδότατα μυστικά του. Κατά προσέγγιση 10 εκατομμύρια χιλιόγραμμα του κομήτη σκόρπισαν έξω στο διάστημα, δίνοντας στους επιστήμονες μια σπάνια ευκαιρία να αντικρίσουν τα συστατικά από τα οποία παράγεται ένας κομήτης. Τώρα ερευνητές που παρατήρησαν το γεγονός με το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer έχουν αποκαλύψει τα συμπεράσματά τους: οι κομήτες περιέχουν ένα μίγμα υλικών που σχηματίστηκαν κάτω από πολύ διάφορες συνθήκες.

Ο Carey Lisse στο πανεπιστήμιο Johns Hopkins και οι συνάδελφοί του μελέτησαν τη σύγκρουση μέσω 12 υπέρυθρων φασμάτων που λήφθηκαν από το Spitzer από τις 2 Ιουλίου μέχρι τις 5 Ιουλίου. Πριν τη σύγκρουση το Tempel 1 εμφάνιζε την ίδια ροή σκόνης με οποιοδήποτε άλλο κομήτη, που πιεζόταν πίσω από το σώμα του κομήτη από την ακτινοβολία του ήλιου. Αλλά μετά από τη σύγκρουση ο Tempel 1 αποκαλύφθηκε ότι αποτελείται από υδάτινο πάγο και αέριο, ανθρακικά άλατα, πολυαρωματικούς υδρογονάνθρακες, πυριτικά άλατα, άλατα του θείου και άλλα στοιχεία.

Αυτό το μίγμα των συστατικών δεν ταιριάζει με τα σημερινά μοντέλα της σκόνης των κομητών. Μερικά από τα μεταλλεύματα που ανιχνεύθηκαν απαιτούν θερμοκρασίες μεταξύ 1.100 και 1.400 βαθμών Kelvin -- που βρίσκονται μόνο κοντά στον ήλιο όπως είναι στον Ερμή -- καθώς επίσης και πτητικά αέρια όπως το μεθάνιο που παραμένει σταθερό μόνο σε θερμοκρασίες κάτω από 100 Κ. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να έχει υπάρξει κάποια μορφή μίξης σε μεγάλες αποστάσεις στο νεφέλωμα που γέννησε τον ήλιο πριν δισεκατομμύρια χρόνια.

Τα φάσματα επίσης υπαινίσσονται ότι το νερό πρέπει να είναι άφθονο στην περιοχή όπου διαμορφώθηκε ο κομήτης και ότι ο Tempel 1 δεν είναι πλούσιος σε άνθρακα, όπως μερικοί από παρόμοιους κομήτες. Τα υλικά βασισμένα σε άνθρακα εμφανίζονται να αποτελούν μόνο το 20% αυτού του κομήτη έναντι τουλάχιστον 50% σε άλλους κομήτες. Εντούτοις, το υλικό στον κομήτη Tempel 1 είναι αντίστοιχο από αυτό που εκτινάχθηκε από τον κομήτη Hale-Bopp το 1995. Αυτό σημαίνει ότι αυτοί οι κομήτες διαμορφώθηκαν με γενικά παρόμοιους τρόπους, υποστηρίζουν οι ερευνητές.