Τα πέντε άστρα με τις περισσότερες πιθανότητες για πλανήτες με ζωή

Πηγή: BBC, 20 Φεβρουαρίου 2006

Μια αμερικανίδα αστρονόμος - ερευνήτρια του προγράμματος SETI για την αναζήτηση εξωγήινης νοημοσύνης - κατέληξε σε μια λίστα πέντε άστρων που είναι πιθανό να φιλοξενούν ευφυή ζωή. Οι επιστήμονες συνήθως αναζητούν εξωγήινους πολιτισμούς με την παρακολούθηση τυχόν ραδιοφωνικών σημάτων από άλλα ηλιακά συστήματα

Η Margaret Turnbull του Ινστιτούτου Κάρνεγκι έψαξε στα αστρικά συστήματα με κριτήρια όπως, είναι η ηλικία των άστρων και την ποσότητα του σιδήρου στην ατμόσφαιρα τους.

Η κορυφαία επιλογή της είναι το άστρο β-CVn, ένα άστρο σαν τον Ήλιο μας 26 έτη φωτός μακριά μας. Η Turnbull έχει ταυτοποιήσει μέχρι τώρα περίπου 17.000 αστρικά συστήματα που θεωρούσε ότι διαθέτουν πλανητικά συστήματα σαν το δικό μας και θα μπορούσαν με προϋποθέσεις είτε να φιλοξενούν ήδη ζωή είτε να κατοικηθούν στο απώτερο μέλλον από τον άνθρωπο.

Από αυτά, με την πρωτοποριακή μέθοδο της επέλεξε μόνο πέντε άστρα που που νομίζει ότι θα μπορούσαν με προϋποθέσεις είτε να φιλοξενούν ήδη ζωή είτε να κατοικηθούν στο απώτερο μέλλον από τον άνθρωπο.  Την ανακοίνωση την έκανε στο συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης για την Επιστημονική Πρόοδο.

"Διάλεξα να διαφημίσω τα πέντε καλύτερα μέρη είτε για να μετακομίσουμε αν χρειαστεί είτε για να στρέψουμε προς τα εκεί τα τηλεσκόπιά μας", δήλωσε. "Υπάρχουν αμέτρητα αστέρια φυσικά στον ουρανό για να τα εξετάσουμε, αλλά δεν μπορούμε να τα εξετάσουμε ένα-ένα", συνέχισε η ίδια.

Οι αστρονόμοι κάνουν κυρίως τις παρατηρήσεις τους με τα τηλεσκόπια με σκοπό να ψάξουν για τυχόν ραδιοσήματα από τα απόμακρα αστέρια.

Αλλά η μεγάλη κλίμακα του στόχου σημαίνει ότι οι επιστήμονες πρέπει να βρουν τρόπους για να μικρύνουν τους στόχους της αναζήτησης.

"Γι αυτό πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα σε αυτά τα αστέρια που μοιάζουν με τον ήλιο μας. Πρέπει να ξέρουμε πού για θα στοχεύσουμε τα τηλεσκόπια μας".

Αρκετά από τα κριτήρια που χρησιμοποίησε η αμερικανίδα αστρονόμος αφορούσαν την ηλικία.

Τα αστέρια που αποτελούν τους επίλεκτους υποψηφίους, έπρεπε να είναι τουλάχιστον τριών δισεκατομμυρίων ετών - ώστε να έχει περάσει αρκετός καιρός για να σχηματιστούν οι πλανήτες, και να διαμορφωθεί πάνω σε αυτούς συνθήκες για την ανάπτυξη σύνθετης ζωής.

"Οι πλήρως διαμορφωμένοι και προηγμένοι πολιτισμοί δεν αναπτύσσονται σε μια νύχτα. Στη γη χρειάστηκαν δισεκατομμύρια χρόνια για να προκύψει πολιτισμός", εξήγησε η Turnbull.

Τα υποψήφια πέντε άστρα

• Beta CVn (Bήτα Kυνός): Μοιάζει στον δικό μας ήλιο και βρίσκεται 26 έτη φωτός μακριά από τη Γη

• HD 10307: Έχει περίπου την ίδια μάζα, την ίδια θερμοκρασία και την ίδια περιεκτικότητα σιδήρου στην ατμόσφαιρα με τον ήλιο

• HD 211 415: Η ατμόσφαιρά του περιέχει περίπου 50% σίδηρο σε σχέση με τον ήλιο και οι θερμοκρασίες του είναι λίγο χαμηλότερες

• 18 Sco: (στον αστερισμό του Σκορπιού) Παρόμοιο αστέρι με τον ήλιο στον αστερισμό του Σκορπιού

• 51 Pegasus: Στην τροχιά του βρέθηκε πλανήτης που μοιάζει με τον Δία. Υπάρχουν πολλές πιθανότητες να υπάρχουν και πλανήτες που μοιάζουν με τη Γη

Αν η ατμόσφαιρα των άστρων είναι χαμηλή σε σίδηρο, αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν αρκετά βαρέα μέταλλα για να σχηματιστούν πλανήτες. Γι αυτό και χρειάζεται να έχει  τουλάχιστον το 50% του σιδήρου του δικού μας άστρου.  

Από τη λίστα αποκλείστηκαν επίσης τα δυαδικά συστήματα, δηλαδή τα συστήματα δύο άστρων, καθώς επηρεάζονται οι τροχιές των πλανητών αλλά και η κατοικίσιμη ζώνη.

Εκτός λίστας βρέθηκαν τα πολύ μεγάλα αστέρια. Γιατί τα αστέρια των οποίων η μάζα ξεπερνούσε 1,5 φορά αυτήν του ήλιου σβήνουν πολύ νωρίς, με αποτέλεσμα να μην προλαβαίνει να εξελιχθεί οποιαδήποτε μορφή ζωής στο σύστημά τους. Ως επί το πλείστον τα μεγαλύτερα άστρα δεν διαθέτουν γύρω τους κατοικίσιμες ζώνες, δηλαδή περιοχές όπου το νερό μπορεί να βρίσκεται σε υγρή κατάσταση.

Στη διάρκεια της ομιλίας της στο συνέδριο, η Δρ Turnbull διαβεβαίωσε επίσης ότι, σε περίπτωση που το πρόγραμμα SETI εντόπιζε σήμα από κάποιον εξωγήινο πολιτισμό, θα το ανακοίνωνε αμέσως στην επιστημονική κοινότητα και τον υπόλοιπο κόσμο, ενώ η απάντηση της Γης θα καθοριζόταν έπειτα από δημόσιο διάλογο.

Τα πέντε αστέρια που αναδείχθηκαν ως επικρατέστερα για την ύπαρξη εξωγήινων στο πλανητικό τους σύστημα από την έρευνα της αστρονόμου, βρίσκονται πλέον στο στόχαστρο των πιο εξειδικευμένων τηλεσκοπίων. Η αναζήτηση ζωής σε άλλα αστρικά συστήματα, όμως, βρίσκεται ακόμα στα σπάργανα.