Οι επιστήμονες επιβεβαιώνουν το μεθάνιο στον Άρη

Πηγή: NewScientist, 15 Νοεμβρίου 2004

Υπάρχει μεθάνιο στον Άρη, συμπέραναν οι επιστήμονες μετά την ολοκλήρωση των πιο πρόσφατων στοιχείων. Και μια ομάδα ερευνητών υποστηρίζει ότι μπορεί να υπάρχει πολύ περισσότερο μεθάνιο από όσο προηγουμένως αναμενόταν.

Το μεθάνιο έχει μεγάλο ενδιαφέρον επειδή στη Γη, σχεδόν όλο προέρχεται από τους ζωντανούς οργανισμούς - από τα φυτά που σαπίζουν έως τα αέρια των ζώων. Αλλά υπάρχουν κι άλλες πιθανές πηγές μεθανίου στον Άρη.

Ένας ερευνητής, ο Vladimir Krasnopolsky στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Αμερικής, υποστήριξε ότι αυτές οι διαφορετικές πηγές είναι τόσο απίθανες, που το μεθάνιο πρέπει να παράγεται μόνο βιολογικά. Αλλά οι περισσότεροι επιστήμονες στο συνέδριο του Τμήματος της Αμερικανικής Αστρονομικής Ένωσης για τις   Πλανητικές Επιστήμες, που έγινε στην πόλη Λουσβίλ του Κεντάκυ, επικεντρώνονται στους μη βιολογικούς μηχανισμούς. Πάντως, υπάρχει μεθάνιο στον Άρη λένε οι νέες έρευνες διαλύοντας έτσι τον αρχικό σκεπτικισμό που συνάντησαν οι πρώτες αναφορές για την ύπαρξη μεθανίου στον Άρη πέρυσι.

Το μεθάνιο όμως δεν διαρκεί και πολύ στην ατμόσφαιρα του κόκκινου πλανήτη, έτσι η πηγή πρέπει να είναι πρόσφατη. Μια ιδέα είναι ότι ο Άρης χτυπήθηκε πολύ πρόσφατα από έναν κομήτη που περιέχει παγωμένο μεθάνιο.

Αν και τέτοιες πτώσεις είναι σχετικά  σπάνιες, η Sushil Atreya του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν, έχει υπολογίσει ότι αέριο από έναν κομήτη και με περιεκτικότητα σε μεθάνιο μόνο 2% θα μπορούσε να διατηρηθεί στον Άρη μέχρι και 2000 χρόνια. Θα μπορούσε να παραγάγει τέτοια ατμοσφαιρικά επίπεδα μεθανίου, που είναι συγκρίσιμα με τα κατά προσέγγιση 60 μέρη ανά δισεκατομμύριο, που ανιχνεύθηκε από τον αστροβιολόγο Michael Mumma στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA.

Εναλλακτικά, το αέριο θα μπορούσε να είναι θαμμένο σε μίγματα μεθανίου και πάγου (clathrates), που ίσως απελευθερώνονται από γεωθερμικό ζέον νερό βαθιά μέσα στο έδαφος και που φτάνει στην επιφάνεια μέσω φυσικών πόρων και ρωγμών στο φλοιό του Άρη. Ενώ το μεθάνιο δεν είναι αυτό καθαυτό σημάδι ζωής μπορεί να μας δείξει τις θέσεις όπου μπόρεσε  να βρεθεί ζωή.  

Διπλές γραμμές

Η ύπαρξη του μεθανίου οφείλεται κατά ένα μεγάλο μέρος σε, υψηλής ευκρίνειας, φασματικές παρατηρήσεις με το τηλεσκόπιο των 8 μέτρων Gemini, που καταγράφονται από την ομάδα του Mumma. Η ομάδα αυτή προσδιόρισες πολύ καθαρά τις δύο χωριστές γραμμές του μεθανίου, δίνοντας σταθερότερα επιχειρήματα από ό,τι η προηγούμενη μονή γραμμή που είχε ανιχνευτεί, καθώς και παρόμοια συμπεράσματα δύο άλλων ομάδων.

"Είναι αλήθεια", αναφέρει ο Stephen Squyres, επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας για τα δύο ρόβερ της NASA στον Άρη. Το πιο σημαντικό πράγμα τώρα είναι να υπολογίσουμε από που προέρχεται από και πού πηγαίνει.  

Ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο είναι ότι νέοι υπολογισμοί από την Atreya δείχνουν ότι οι θυελλώδεις άνεμοι με σκόνη στον Άρη - που είναι γνωστό ότι γίνονται συχνά και είναι έντονοι - πρέπει να παράγουν τεράστιες ποσότητες υπεροξειδίου του υδρογόνου. Αυτή η ιδιαίτερα οξειδωτική ένωση είναι γνωστό ότι υπήρχε στον Άρη από τα πειράματα της αποστολής Βίκινγκ του 1976, αλλά δεν είχε ανιχνευτεί στην πράξη μέχρι το 2003.

Αυτό λοιπόν το οξειδωτικό σώμα πρέπει να καταστρέφει το μεθάνιο με ένα πολύ υψηλό ρυθμό, εξήγησε η Atreya. Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει την ανώμαλη κατανομή του μεθανίου στον Άρη - που παρατηρείται από τον αστροβιολόγο Mumma - δεδομένου ότι οι θύελλες αυτές είναι τοπικές και προσωρινές.

Αλλά το γεγονός αυτό, επίσης, υπονοεί ότι το μεθάνιο παράγεται με ένα πολύ υψηλότερο ρυθμό από ό,τι δείχνει η σημερινή συγκέντρωσή του. Σε αυτή την περίπτωση, οι πηγές από κομήτη ή οι ηφαιστειακές πηγές γίνονται ακόμα πιο απίθανες, και η προοπτική μιας πηγής ζωντανών οργανισμών γίνεται ελαφρώς πιο φυσιολογική.