Λεπτομερείς εικόνες του Φόβου από το Mars Express

Πηγή: Spaceflight Now, 12 Νοεμβρίου 2004

Αυτή η εικόνα του Φόβου λήφθηκε με την Στερεοσκοπική Κάμερα Υψηλής Ευκρίνειας (HRSC) του Mars Express. Διακρίνονται παράξενες αύλακες που εκτείνονται μέχρι το βόρειο πόλο του δορυφόρου

Ο ευρωπαϊκός δορυφόρος Mars Express, που την εποχή αυτή είναι σε τροχιά γύρω από τον του Άρη, μετέδωσε τις πιο λεπτομερείς μέχρι στιγμής φωτογραφίες του Φόβου, του μεγαλύτερου από τα δύο μικροσκοπικά φεγγάρια του Κόκκινου Πλανήτη.

Το Mars Express φωτογράφισε το ακανόνιστο σώμα με την Στερεοσκοπική Κάμερα Υψηλής Ανάλυσης (HRSC) από απόσταση μόλις 200 χιλιομέτρων. Οι εικόνες δείχνουν την πλευρά του Φόβου που αντικρίζει μόνιμα τον Άρη, με ανάλυση επτά μέτρων ανά πίξελ κατά τη διάρκεια της 756ης τροχιάς.

Οι εικόνες αυτές του Φόβου είχαν ήδη τραβηχτεί και στο παρελθόν (τροχιές 413, 649, 682, 715 και 748) αλλά με χαμηλότερη ανάλυση. Αναμένεται δε και τους προσεχείς μήνες να σταλούν κι άλλες εικόνες.

Το σκάφος Mars Express περνά περιοδικά κοντά από το Φόβο, περίπου, μια ώρα προτού να πετάξει 270 χιλιόμετρα πάνω από την Αρειανή επιφάνεια, ακριβώς πάνω από την ατμόσφαιρα του.

Τα δεδομένα του δορυφόρου θα επιτρέψουν στους πλανητολόγους να χαρτογραφήσουν το Φόβο σε τρεις διαστάσεις και να καθορίσουν την περιστροφική και τροχιακή του κατάσταση με ακρίβεια. Οι επιστήμονες, αναφέρει ανακοίνωση της ESA (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος) θα μελετούν τα νέα στοιχεία για χρόνια.

Ο Φόβος βρίσκεται παγιδευμένος σε μια "σπείρα θανάτου" καθώς η τροχιά του φθίνει συνεχώς και πλησιάζει την επιφάνεια του Άρη. Τώρα, ο Φόβος βρέθηκε να είναι περίπου πέντε χιλιόμετρα μπροστά από την προβλεφθείσα τροχιακή θέση του. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να είναι μια ένδειξη μιας αυξανόμενης τροχιακής ταχύτητας που αναγκάζει το φεγγάρι να κινηθεί σπειροειδώς προς τον Άρη. 

Κάποια στιγμή λοιπόν το μικρό φεγγάρι είτε θα διαλυθεί από τη βαρύτητα του μητρικού του πλανήτη, σχηματίζοντας έναν δακτύλιο γύρω του μικρής χρονικής διάρκειας, είτε θα προσκρούσει στην επιφάνειά του δημιουργώντας έναν τεράστιο κρατήρα. Η τροχιά του θα μελετηθεί λεπτομερέστερα σε όλη τη διάρκεια της ζωής του Mars Express.

Το φεγγάρι έχει διαστάσεις περίπου 27 επί 19 χιλιόμετρα και είναι περίπου διπλάσιο σε μέγεθος από τον Δείμο, τον δεύτερο δορυφόρο του Άρη που κινείται σε μεγαλύτερη τροχιά. Ο Φόβος συμπληρώνει τρεις περιφορές γύρω από τον πλανήτη σε κάθε αρειανή ημέρα των 23 ωρών.

Μέχρι σήμερα έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες για την προέλευση του Φόβου και του Δείμου, που ανακαλύφθηκαν το 1877. Ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι πρόκειται για αστεροειδείς που παγιδεύτηκαν από τη βαρύτητα του Άρη, ενώ άλλοι εκτιμούν ότι είναι τα συντρίμμια ενός μεγαλύτερου δορυφόρου που διαλύθηκε λόγω κάποιας κοσμικής σύγκρουσης.

Στις εικόνες του Mars Εxpress είναι ορατή μια σειρά - προς την πλευρά που βλέπει τον Άρη - από μυστηριώδεις αύλακες, που εκτείνονται από τον ισημερινό του Φόβου έως τον βόρειο πόλο του. Προσπαθώντας να κατανοήσουν αν οι αύλακες υπήρχαν πριν από την εποχή των μεγάλων συγκρούσεων, και υπάρχουν βαθιά μέσα στο Φόβο ή έγιναν μετά την περίοδο των συγκρούσεων με μετεωρίτες και βρίσκονται στην επιφάνεια.

Στους κρατήρες του Φόβου διακρίνονται και οι ρεγόλιθοι, που είναι ένα μικρόκοκκο πέτρωμα και δημιουργείται κατά την πολλαπλή πρόσκρουση μετεωριτών και καλύπτει την επιφάνεια των περισσότερων σωμάτων του Ηλιακού Συστήματος που δεν διαθέτουν επιφανειακούς πάγους.

Σε ορισμένους κρατήρες διακρίνονται επίσης αναβλύματα - υλικά που εκτοξεύονται από τα ηφαίστεια και που επίσης δημιουργούνται από την τήξη πετρωμάτων κατά την πρόσκρουση μετεωριτών. Τα αναβλύματα αυτά είναι πιθανώς το πιο σκοτεινό υλικό του Ηλιακού Συστήματος.

Το HRSC τραβάει ταυτόχρονα μια ομάδα 10 διαφορετικών εικόνων της επιφάνειας, δίνοντας τη μορφή του φεγγαριού, την τοπογραφία, το χρώμα, τις ιδιότητες των ρεγκόλιθων από την σκέδαση του φωτός και τις περιστροφικές - τροχιακές καταστάσεις του αντικειμένου.