Αρχίζει η κατασκευή του JIMO για την εξερεύνηση των δορυφόρων του Δία

Από το BBC, 21 Σεπτεμβρίου 2004

Η ΝΑSΑ ανακοίνωσε πριν λίγες μέρες την έναρξη ενός προγράμματος για την εξερεύνηση των δορυφόρων του πλανήτη Δία. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες αποστολές στην ιστορία της ανθρώπινης εξερεύνησης του Διαστήματος, στην οποία θα εξεταστούν επισταμένως, αλλά κατά την επόμενη δεκαετία, τα τρία φεγγάρια του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, η Καλλιστώ, ο Γανυμήδης και η Ευρώπη.

Ο δορυφόρος Καλλιστώ μπορεί να έχει έναν αλμυρό ωκεανό κάτω από τον πάγο του

Οι δορυφόροι του Δία έχουν συγκεντρώσει εδώ και πολλά χρόνια το ενδιαφέρον των επιστημόνων, για πολλούς λόγους. Ο κυριότερος είναι ότι θεωρείται ότι κάτω από το παγωμένο τους υπόστρωμα υπάρχει άφθονο υγρό νερό, το οποίο μάλιστα ενδέχεται να φιλοξενεί ακόμα και μορφές ζωής. Επίσης, φαίνεται να διαθέτουν  κι άλλα στοιχεία για την εμφάνιση της ζωής: πηγή ενέργειας και κατάλληλα χημικά δομικά υλικά.

Η κατασκευή του πυρηνοκίνητου σκάφους - Jupiter Icy Moons Orbiter (δορυφόρος των παγωμένων φεγγαριών του Δία) - που θα προσεγγίσει τον πλανήτη αναμένεται να ολοκληρωθεί ανάμεσα στο 2011 και το 2015.

Αναμένεται έτσι το πρόγραμμα αυτό να βοηθήσει στο να απαντηθούν όλα τα ανοικτά ερωτήματα που αφορούν τους τρεις δορυφόρους, η προπαρασκευή του οποίου ήδη έχει ξεκινήσει.

Η NASA υπέγραψε συμβόλαιο, συνολικής αξίας 400 εκατομμυρίων δολαρίων με την ιδιωτική εταιρεία Νorthrop Grumman Space Τecnology για τον σχεδιασμό και την κατασκευή του μη επανδρωμένου διαστημικού σκάφους που θα εξερευνήσει τα φεγγάρια του Δία.

Η αποστολή αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τον επιστημονικό κόσμο. Δεδομένης της μεγάλης απόστασης του Δία από τη Γη, για τη διεκπεραίωση του εγχειρήματος χρειάζεται να ξεπεραστούν μια σειρά από ιδιαίτερες δυσκολίες. Κανένα σκάφος που έχει κατασκευαστεί μέχρι σήμερα δεν θα είχε τη δυνατότητα να προσεγγίσει τον Δία.

Το σκάφος που θα δημιουργηθεί δεν θα μοιάζει σε τίποτα με τα προηγούμενα προγράμματα των διεθνών διαστημικών υπηρεσιών. Οι Αμερικανοί επιστήμονες απεκάλυψαν χθες ότι το πρόγραμμα για την εξερεύνηση των δορυφόρων του Δία θα περιλαμβάνει την κατασκευή ενός ειδικού συστήματος πυρηνικής προώθησης. Θα είναι η πρώτη φορά που ένα διαστημικό σκάφος θα ενισχύεται από πυρηνικό αντιδραστήρα.

Ο λόγος που προκρίνεται η κατασκευή πυρηνοκίνητου σκάφους οφείλεται στη μακρινή απόσταση που βρίσκεται ο Δίας  από τον Ήλιο, ώστε να μην μπορεί το σκάφος να τροφοδοτείται με ηλιακή ενέργεια. Έτσι το σκάφος JIMO θα χρειαστεί έναν νεώτερο κινητήρα πυρηνικής σχάσης ώστε να τεθεί σε τροχιά γύρω από τα φεγγάρια, το ένα μετά το άλλο.

Πυρηνικοί κινητήρες παλαιότερης τεχνολογίας χρησιμοποιήθηκαν σε όλα τα σκάφη της NASA που ταξίδεψαν πέρα από την τροχιά του Άρη, συχνά προκαλώντας αντιδράσεις.

Ο κινητήρας του Jimo θα παράγει ηλεκτρισμό από τη θερμότητα που εκλύουν πυρηνικά υλικά καθώς διασπώνται. Η μηχανή αναπτύσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος Προμηθέας της NASA για την εξερεύνηση του εξώτερου Ηλιακού Συστήματος. Ο δε σχεδιασμός του ανατέθηκε στο Γραφείο Ναυτικών Αντιδραστήρων του αμερικανικού υπουργείου Ενέργειας. Επίσης, ο ηλεκτρισμός που θα παράγει ο αντιδραστήρας θα τροφοδοτεί ένα σύστημα προώθησης με εκτόξευση ιόντων.

Την κατασκευή των πυρηνικών ωθητήρων θα αναλάβει η εταιρεία Νorthrop Grumman.

Οι αξιωματούχοι της ΝΑSΑ δεν έχουν πάρει ακόμα τις τελικές αποφάσεις για τις επιχειρήσεις που θα διεξαχθούν, κυρίως διότι η εξέταση της σύστασης των φεγγαριών του Δία και η διερεύνηση της ιστορίας τους απαιτεί χρόνια προκαταρκτικών μελετών.

Τον περασμένο Ιανουάριο, η ομάδα ορισμού της αποστολής Jimo συνέστησε στη NASA να εξοπλίσει το σκάφος και με μια συσκευή προσεδάφισης - διαστημικού ρομπότ στα πρότυπα του Opportunity που βρίσκεται στον Άρη - που θα επισκεφθεί την Ευρώπη και θα αναζητήσει ζωή.