Η αποστολή Genesis της NASA φέρνει σωματίδια από τον ήλιο

Από το Jet Propulsion Laboratory, 21 Αυγούστου 2004

Με ένα δραματικό φινάλε που σηματοδοτεί ένα νέο ξεκίνημα στην επιστημονική έρευνα, το διαστημικό σκάφος Genesis της NASA πρόκειται να φθάσει κοντά στη Γη και να ρίξει μια κάψα γεμάτη με δείγματα σωματιδίων από τον ήλιο. Οι ειδικοί αναμένουν ότι αυτά τα σωματίδια μπορεί τελικά να μας πουν κάτι περισσότερο για τη γένεση του ηλιακού μας συστήματός από όσα ξέρουμε σήμερα.

"Η αποστολή Genesis -- για τη σύλληψη σωματιδίων του ήλιου και την επιστροφή τους στη Γη -- είναι μέσα στο πνεύμα της NASA: μια τολμηρή, εμπνευσμένη αποστολή που θα συμβάλει στην βελτίωση της επιστημονικής γνώσης", λέει ο Steven Brody, μέλος του προγράμματος της NASA για την αποστολή Genesis.

Στις 8 Σεπτεμβρίου του 2004, το δράμα θα ξετυλιχτεί πάνω από τους ουρανούς της πολιτείας Utah, όταν θα γίνει η επιστροφή της κάψας με τα δείγματα του διαστημικού σκάφους και ένα ελικόπτερο θα την πιάσει στον αέρα. Τα ραντεβού είναι νοτιοδυτικά της πόλης Salt Lake City.

"Το διαστημικό σκάφος αφού ταξίδεψε σχεδόν 27 μήνες, αρκετά πιο πέρα από την τροχιά της Σελήνης - σε μια τροχιά γύρω από το σημείο ισορροπίας Lagrange (L1). Η συνισταμένη των βαρυτικών δυνάμεων που ασκούνται από τη Γη και τον Ήλιο σε μια μάζα που βρίσκεται σε αυτό το σημείο είναι μηδενική - συνέλεξε αναρίθμητα άτομα από τον ήλιο. Με αυτά, θα είμαστε σε θέση να πούμε από τι αποτελείται ο ήλιος, με μια ακρίβεια που ποτέ πριν δεν ξέραμε", λέει ο Don Burnett του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καλιφόρνιας.

Τα πολύτιμα δείγματα είναι μέσα σε εξαγωνικά κλειστά δισκία από καθαρό πυρίτιο, χρυσό, σάπφειρο, διαμάντι και άλλα υλικά που χρησιμεύουν σαν αποθήκη των σωματιδίων του ηλιακού ανέμου. Μέσα εκεί βρίσκονται 0,4 χιλιοστογραμμάρια σωματιδίων, περίπου 100 πεντάκις εκατομμύρια πρωτόνια, ηλεκτρόνια και ιόντα ήλιου και οξυγόνου.

Αυτά τα κλειστά δισκία έχουν μείνει πάνω από 26 μήνες στο αχανές διάστημα και τώρα ετοιμάζονται να επιστρέψουν ασφάλεια στη Γη μέσα σε μια κάψουλα. Εάν η κάψουλα επρόκειτο να πέσει ελεύθερα στο έδαφος, μερικά  δισκία θα μπορούσαν να σπάσουν. Ως εκ τούτου, οι επιστήμονες αποφάσισαν να την πιάσουν στον αέρα με τη βοήθεια ενός ελικοπτέρου, στο πλήρωμα του οποίου βρίσκονται κάποιοι που κάνουν ακροβατικές επιδείξεις για λογαριασμό του Hollywood.

Η κάψα του Genesis -- που μεταφέρει το πρώτο δείγμα για λογαριασμό της NASA μετά από την τελευταία σεληνιακή αποστολή Απόλλων το 1972, και το πρώτο υλικό που συγκεντρώθηκε πέρα από το φεγγάρι -- θα μπει στη γήινη ατμόσφαιρα στις 9:55 τοπική ώρα. Δύο λεπτά και επτά δευτερόλεπτα αργότερα, ενώ θα πέφτει με υπερηχητική ταχύτητα, η κάψα θα ανοίξει ένα αλεξίπτωτο σε ύψος 33 χιλιομέτρων. Έξι λεπτά μετά από αυτό, το κύριο αλεξίπτωτο, θα ανοίξει σε ύψος 6,1 χιλιομέτρων. Πιο κάτω θα περιμένουν δύο ελικόπτερα και τα πληρώματά τους για να την αρπάξουν στον αέρα.

Η προσέγγιση θα γίνει από το πρώτο ελικόπτερο αλλά εάν για κάποιους λόγους δεν επιτευχθεί η σύλληψη της κάψας, θα υπάρχει και το δεύτερο ελικόπτερο, κάπου 300 μέτρα πίσω του. Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι θα έχουν πέντε ευκαιρίες για να επιτύχουν τη σύλληψη.

Τα δείγματα αργότερα θα φτάσουν σε ένα ειδικό εργαστήριο στο διαστημικό κέντρο Johnson στο Χιούστον, όπου θα συντηρηθούν και θα μελετηθούν από τους επιστήμονες για πολλά χρόνια.

Την επιστροφή του φορτίου του Genesis θα ακολουθήσει η επιστροφή στις 15 Ιανουαρίου του 2006 του Stardust, με φορτίο δείγματα από κομήτη και το 2007 η επιστροφή ενός Ιαπωνικού διαστημικού οχήματος με δείγματα από έναν αστεροειδή.

Περισσότερα για την αποστολή Genesis:

Για να επιτύχει η αποστολή, το Genesis απομακρύνθηκε από τη Γη σε απόσταση εκατοντάδες φορές μεγαλύτερη από την απόσταση Γης-Ήλιου κι έτσι μπόρεσε να εξέλθει από τη μαγνητόσφαιρα, τον χώρο που καταλαμβάνει το μαγνητικό πεδίο της Γης, ο οποίος εκτείνεται σε απόσταση 10 με 15 φορές μεγαλύτερη από την ακτίνα του πλανήτη.

Η συλλογή των σωματιδίων του ηλιακού ανέμου άρχισε στις 30 Νοεμβρίου του 2001, με το άνοιγμα ειδικών συλλεκτών στο σκάφος για την σύλληψη των ατόμων. Τα άτομα αυτά που έχουν συλλεχθεί, θεωρούνται ότι έχουν διατηρήσει τη σύνθεση του ηλιακού νεφελώματος από το οποίο προήλθε το ηλιακό μας σύστημα, και θα βοηθήσει τους επιστήμονες να καταλάβουν καλύτερα τις συνθήκες στο απώτατο παρελθόν, πριν σχηματισθεί η Γη και οι άλλοι πλανήτες.

Την 1η Απριλίου του 2004, οι επιστήμονες έκλεισαν το συλλέκτη του ηλιακού ανέμου, μαζεύτηκαν τα ειδικά πάνελ συλλογής,  σφραγίστηκε το μεταλλικό κουτί με τα δείγματα. Από τότε ταξιδεύουν για να φτάσουν με ασφάλεια στη Γη στις 8 Σεπτεμβρίου.