Η μέτρηση της ταχύτητας των βαρυτικών κυμάτων δεν είναι σωστή, ισχυρίζεται φυσικός

Από σελίδα του space.com, 16 Ιανουαρίου 2003

Οι φυσικοί ισοπέδωσαν κυριολεκτικά την Πέμπτη (16 Ιανουαρίου) με την κριτική τους, τους συντάκτες ενός εγγράφου, οι οποίοι ισχυρίζονταν σε αυτό ότι η ταχύτητα των κυμάτων βαρύτητας ήταν ίση με την ταχύτητα του φωτός.

Ο Ed Fomalont του Εθνικού Ράδιο Παρατηρητήριου και ο Sergei Kopeikin από το Πανεπιστήμιο του Μισσούρι στην Κολούμπια, εκτέλεσαν ένα πείραμα στο οποίο πρόσεξαν ότι το φως που προερχόταν από ένα μακρινό γαλαξία, κάμφθηκε καθώς ο πλανήτης Δίας πέρασε ανάμεσα μεταξύ του γαλαξία και της Γης. Σύμφωνα με τη θεωρία τους η κάμψη οφειλόταν στη βαρυτική επιρροή του Δία.

Αλλά μετρώντας τη γωνία της κάμψης, οι ερευνητές θεώρησαν ότι μέτρησαν ότι η βαρύτητα ενήργησε σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός.

Όμως μετά από μερικές ημέρες πολλοί επιστήμονες άσκησαν κριτική  για τα αποτελέσματα των ερευνών τους.

Έτσι ένας φυσικός, κριτικάροντας το αποτέλεσμα τους, αποκάλεσε την ερμηνεία του πειράματος για τα κύματα βαρύτητας "αηδίες". Άλλοι βέβαια ήταν πιο διπλωματικοί, προτείνοντας ότι το πείραμα, που περιλαμβάνει παρατηρήσεις για την κάμψη του φωτός από έναν απόμακρο γαλαξία καθώς η διεύθυνση του φωτός άλλαξε όταν πέρασε κοντά από τον πλανήτη Δία, είχε μετρήσει αντί αυτού άλλα φαινόμενα.

Από την άλλη μεριά οι δύο επιστήμονες που κατεύθυναν το πείραμα υπεράσπισαν κατηγορηματικά την εργασία τους.

"Η αξίωση τους ότι μέτρησαν την ταχύτητα της βαρύτητας είναι απλά ανακριβής", λέει ο Will Clifford, ένας φυσικός στο Πανεπιστήμιο Ουάσιγκτον στο Σαιντ Λούις του Μισσούρι, που είναι ειδικός σε αυτό το πεδίο. Και μάλιστα ο ίδιος είναι προσωπικός φίλος με έναν από τους ερευνητές, την εργασία των οποίων αντικρούει.

Μπορεί ο Will να θεωρεί ότι οι παρατηρήσεις τους είναι ενδεχομένως "μεγάλο επίτευγμα", η ερμηνεία όμως των στοιχείων είναι νεφελώδεις.

Αν ίσχυε ότι τα κύματα βαρύτητας κινούνται με τη ταχύτητα του φωτός, τότε οι δύο επιστήμονες θα βοηθούσαν ώστε να υποστηριχθεί η Γενική Θεωρία της σχετικότητας του Einstein. Οι περισσότεροι φυσικοί είναι βέβαιοι ότι αυτό πράγματι συμβαίνει, αλλά κανένας δεν έχει επιβεβαιώσει ποτέ με άμεσες μετρήσεις την θεωρία.

Ο Isaac Newton πολύ καιρό πριν υποστήριξε ότι η βαρύτητα διαδίδεται στιγμιαία. Η πρόταση αυτή δεν έχει πεθάνει. Εάν ήταν αληθινή, τότε θα μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε με το άλλο άκρο του Σύμπαντος σχεδόν ακαριαία ή ακόμη και με άλλες διαστάσεις. Ακόμα και μια μικρή διαφορά στις ταχύτητες του φωτός και της βαρύτητας θα έδινε στους θεωρητικούς μια ώθηση για νέες παράξενες ιδέες για τη Μηχανική του απαρατήρητου Κόσμου.

Ο Fomalont, ένας παρατηρητικός αστρονόμος, αντέκρουσε ήρεμα αυτές τις κριτικές που του έγιναν από άλλους αστρονόμους μία προς μία.

"Είμαστε πραγματικά βέβαιοι ότι έχουμε μετρήσει την ταχύτητα της βαρύτητας και ότι η ερμηνεία των αποτελεσμάτων του πειράματός μας είναι όπως έχουμε δηλώσει", είπε ο Fomalont στο SPACE.com .

Πίσω από τις σκηνές

Τα ευρήματα, που αναγγέλθηκαν στις 7 Ιανουαρίου, σε μια συνεδρίαση της Αμερικανικής Αστρονομικής Ένωσης (aas), ήταν αμφισβητούμενα προτού καλά-καλά να αναφερθούν στο κοινό. Δύο έγγραφα για αυτή την εργασία, πριν από μερικές  εβδομάδες, εξετάστηκαν από άλλους ερευνητές πολύ προσεκτικά.

Ο πανεπιστημιακός φυσικός Will Clifford και φίλος του Kopeikin, που ρωτήθηκε από το περιοδικό Astrophysical Journal Letters αν θα έπρεπε να δημοσιευτεί, σύστησε να μην δημοσιευθεί. Το έγγραφο έχει σταλεί από τότε και σε έναν άλλο κριτή.

Πως όμως εξήγησε το συλλογισμό του ο Will;

"Ένα κινούμενο σώμα, όπως ο Δίας, παράγει πρόσθετα βαρυτικά αποτελέσματα που ο Kopeikin δεν έλαβε υπόψη στους θεωρητικούς υπολογισμούς του. Εξεπλάγην που τα συμπεράσματα τους αναγγέλθηκαν στο συνέδριο την προηγούμενη εβδομάδα, προτού να γίνουν αποδεκτά τα έγγραφα για τη δημοσίευση", τόνισε ο Will.

Δεν είναι ασυνήθιστο να παρουσιάζονται κάποια ευρήματα στους δημοσιογράφους πριν να γίνουν αποδεκτά από τους κριτές. Πολυάριθμα συμπεράσματα, από τους επιστήμονες της NASA αλλά και άλλους, αναγγέλλονται στα ΜΜΕ πριν από οποιαδήποτε επίσημη θεώρηση τους.

Τελικά η επιστημονική κοινότητα θα βρει την αλήθεια και σε αυτήν την περίπτωση.