Η εποχή του Σύμπαντος που δημιουργήθηκε η νοήμων ζωή είχε μια μοναδικότητα

Από τη σελίδα ScienceUpdate του Nature, Νοέμβριος 2002

Από τον καιρό ακόμα του Κοπέρνικου, ο οποίος τοποθέτησε τον Ήλιο και όχι τη Γη, στο κέντρο του Σύμπαντος, οι επιστήμονες και οι φιλόσοφοι υποψιάζονται ότι δεν υπάρχει τίποτα το ιδιαίτερο σχετικά με την θέση μας στο Σύμπαν και τον συγκεκριμένο χρόνο που δημιουργήθηκε ο άνθρωπος. Δύο φυσικοί όμως τώρα διαφωνούν με την αντίληψη αυτή.

Μόνο γαλαξίες με ηλικία περίπου σαν αυτή του δικού μας, έχουν τις κατάλληλες συνθήκες για ν' αναπτυχθεί η νοήμων ζωή. Αυτά πιστεύουν οι Jaume Garriga του πανεπιστημίου της Barcelona, στην Ισπανία και ο Alexander Vilenkin του πανεπιστημίου Tufts της Μασσαχουσέτης. Και η ηλικία αυτή, προσθέτουν, μπορεί να συμπίπτει με μια θεμελιακή μεταβολή που συνέβη στο Σύμπαν. Και κάτι ακόμα : Η έρευνα για άλλα πλανητικά συστήματα θα μπορούσε να μας πει αν η άποψή τους είναι σωστή ή όχι.

Πριν από 4 χρόνια οι αστρονόμοι ανακάλυψαν ότι η διαστολή του Σύμπαντος είναι επιταχυνόμενη. Αρκετοί πιστεύουν ότι αυτό συμβαίνει εξαιτίας μιας σκοτεινής ενέργειας η οποία αντιτίθεται στη βαρύτητα και απωθεί όλα τα τμήματα της ύλης μεταξύ τους.

Μια ιδέα για την προέλευση της σκοτεινής ενέργειας, είναι ότι προέρχεται από τη σταθερή δημιουργία και εξαΰλωση σωματιδίων και αντισωματιδίων στο κενό. Αλλά τότε προκύπτει το μυστήριο, πως αυτή η ενέργεια του κενού μπορεί να καθορίζει τη συμπεριφορά του Σύμπαντος;

Κάποτε η ενέργεια του κενού θα κυριαρχήσει, λένε πολλοί κοσμολόγοι. Οι παρατηρήσεις για την επιτάχυνση της διαστολής του Σύμπαντος, σε συνδυασμό με τη μελέτη των αρχικών σταδίων του Σύμπαντος, δείχνουν ότι μετά από αρκετά δισεκατομμύρια χρόνια, η ενέργεια του κενού θα ξεπεράσει όλες τις άλλες μορφές ενέργειας, όπως λ.χ. την ενέργεια του φωτός και των άστρων.

Σήμερα όμως, η ενέργεια του κενού αντιπροσωπεύει μόνο το 70% της ολικής ενέργειας του Σύμπαντος, ενώ πριν από 11 δισεκατομμύρια χρόνια,  ήταν το Σύμπαν ήταν ακόμη νεαρό, αντιπροσώπευε μόνο το 10%.

Οι Σκοτεινές Δυνάμεις

Φαίνεται σα να ζούμε στην εποχή που αρχίζουν να κυριαρχεί η σκοτεινή ενέργεια του κενού. Αλλά στη κοσμική κλίμακα, αυτή η αύξηση της ενέργειας του κενού, έχει γίνει τόσο γρήγορα ώστε να προκαλεί έκπληξη ότι τυχαίνει να συμπίπτει η ανθρώπινη ύπαρξη μ' αυτή την ιδιαίτερη στιγμή της ιστορίας του Σύμπαντος.

Οι Garriga και Vilenkin πιστεύουν ότι πιθανόν βρήκαν γιατί η νοήμων ζωή μοιάζει να εξελίχθηκε αυτή την μεταβατική περίοδο. Ισχυρίζονται ότι οι συνθήκες για ανάπτυξη πολιτισμών θα βρεθούν κυρίως σε γαλαξίες κοντά στον δικό μας και μάλλον όμοιους μ' αυτόν.

Οι μακρινοί, πρόσφατα σχηματισμένοι γαλαξίες, δεν θα περιέχουν αρκετή ποσότητα από τα βαριά στοιχεία όπως το πυρίτιο και ο σίδηρος, τα οποία χρειάζονται για τον σχηματισμό των πλανητών. Αυτό συμβαίνει διότι είναι μικρότεροι, κι έτσι η ασθενής βαρυτική τους δύναμη είναι πιο ανίσχυρη να συγκρατήσει τα βαριά στοιχεία που εκτοξεύονται από τις εκρήξεις αστέρων. 

Οι μικροί γαλαξίες έχουν επίσης μεγάλη πυκνότητα, κι έτσι οι πλανήτες θα υπόκεινται σε περισσότερες συγκρούσεις ή θα πλησιάζουν αρκετά τους γειτονικούς τους αστέρες. Αν η ενέργεια του κενού ήταν πιο ασθενική στο μακρινό παρελθόν, δεν φαίνεται πιθανόν ότι θα είχε δημιουργηθεί νοήμων ζωή για να την μετρήσει. 

Στηριζόμενοι στο σκεπτικό αυτό, λένε οι Garriga και Vilenkin, η τρέχουσα ενέργεια κενού του Σύμπαντος, θα είναι περίπου τόση όση φαίνεται να δείχνουν οι παρατηρήσεις μας. Στην πραγματικότητα μάλιστα ίσως να είναι και λίγο μεγαλύτερη, κοντά στο 90% της ολικής ενέργειας.

Θεωρώντας λοιπόν την ενέργεια του κενού ως συνάρτηση των συνθηκών που απαιτούνται για να εξελιχθεί νοήμων ζωή, οδηγούμαστε σε κάποιες προβλέψεις που είναι δυνατόν να ελεγχθούν. Για παράδειγμα, όσο περισσότεροι πλανήτες ανακαλύπτονται έξω από το ηλιακό μας σύστημα, μπορεί να γίνει ο έλεγχος αν μόνο οι κοντινοί μας γαλαξίες περιλαμβάνουν πλανήτες ικανούς να φιλοξενήσουν ζωή. 

Αναφορά

  1. Garriga, J. & Vilenkin, A. Ελέγξιμες ανθρωπικές προβλέψεις για την σκοτεινή ενέργεια. Προς Δημοσίευση στο Nature, (2002). |Άρθρο|
Δείτε και τα σχετικά άρθρα
Έχουμε μετακινηθεί λίγο πιο πάνω από το κέντρο του κόσμου
Τα σύγχρονα κοσμολογικά μοντέλα, η κοσμολογική σταθερά του Αϊνστάιν, η σκοτεινή ύλη και η ενέργεια του κενού 
Αντι-βαρύτητα: η σκοτεινή ενέργεια του κόσμου 
Home