Ανανεώνεται το Hubble για να έχει νέες προοπτικές

Από σελίδα του CNN, 22 Φεβρουαρίου 2002

Η προγραμματισμένη ανανέωση θα μπορούσε να ανεβάσει την διακριτική ικανότητα του Hubble κατά δέκα φορές.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, μετά από 12 χρόνια λειτουργίας του, και την λήψη εντυπωσιακών εικόνων των ουρανών, πρόκειται να αναβαθμιστεί με την εγκατάσταση νέου εξοπλισμού που θα αυξήσει τις δυνατότητες του τηλεσκοπίου και θα παρατείνει τη διάρκεια ζωής του.

Ηδη από το 1993 έχουν γίνει τρεις αποστολές με σκοπό την αναβάθμισή του.

Στις 28 Φεβρουαρίου του 2002, γίνεται η τέταρτη αποστολή -η Servicing Mission 3B,  με σκοπό προγραμματισμένες βελτιώσεις, που περιλαμβάνουν την εγκατάσταση της Προηγμένης Φωτογραφικής Μηχανής για τις Έρευνες (ACS) -- ένα όργανο με πολλαπλή κάμερα που υπόσχεται να ξεπεράσει τη δυνατότητα απεικόνισης του διαστημικού παρατηρητήριου - που ως γνωστόν έχει το μέγεθος ενός λεωφορείου- κατά δέκα φορές.

Το παρατηρητήριο που βρίσκεται σε τροχιά, μεταξύ των άλλων έχει δει έναν κομήτη να πέφτει κοντά στον ήλιο, κατασκόπευσε τις καταστροφές μιας αστρικής έκρηξης 10 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά και ερεύνησε τον ρυθμό με τον οποίο  διαστέλλεται το σύμπαν.

Αλλά όταν οι αστροναύτες του διαστημικού λεωφορείου Κολούμπια θα έχουν συμπληρώσει τις προγραμματισμένες εργασίες τους την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου, η λήψη του ισχυρότερου διαστημικού τηλεσκοπίου, σσε όλα τα μήκη κύματος,  θα γίνει ακόμα πιό καθαρή.

Η ανανεωμένη κάμερα, με μέγεθος ενός τηλεφωνικού θαλάμου, θα μπορούσε να αποδειχθεί αρκετά ισχυρή ώστε να σκοπεύσει στους πλανήτες που βρίσκονται γύρω από άλλα αστέρια, σύμφωνα με τον Ford, έναν Πανεπιστημιακό Αστρονόμο του Johns Hopkins που βοήθησε να σχεδιαστεί το ACS.

"Σκέφτομαι ότι υπάρχει μια ευκαιρία", είπε. Πρόκειται να είναι δύσκολο εγχείρημα, οπωσδήποτε, αλλά πρόκειται να το δοκιμάσουμε."

Η κάμερα ACS, που έχει κατασκευαστεί από την Ball Aerospace και ζυγίζει 395 κιλά, θα επιτρέπει την παρατήρηση περισσότερων αστρικών αντικειμένων, πολύ γρηγορότερα από πριν και με πιο λεπτομερή στοιχεία, γεγονός που θα αυξήσει την παραγωγικότητα του τηλεσκοπίου. Η κάμερα θα ανιχνεύει ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία με μήκος κύματος από 115 μέχρι 1050 νανόμετρα (από το υπεριώδες μέχρι το εγγύς υπέρυθρο τμήμα του φάσματος).

Μέχρι τώρα, οι αστρονόμοι έχουν προσδιορίσει δωδεκάδες από εξωηλιακούς πλανήτες, αλλά μόνο μέσω έμμεσων παρατηρήσεων, πχ με την παρατήρηση της βαρυτικής έλξης τους πάνω στα αστέρια στα οποία περιστρέφονται.

Αλλά και στο ηλιακό μας σύστημα, το ενδυναμωμένο Hubble θα εστιάσει πάνω στα καιρικά πρότυπα των πλανητών της άμεσης γειτονιάς μας.

Εκτός της νέας κάμερας, άλλα νέα όργανα που θα τοποθετηθούν είναι ένα φίλτρο που θα εμποδίζει το λαμπερό φως στη λήψη ασθενών εικόνων, και που θα επιτρέψει έτσι στο παρατηρητήριο να βελτιώσει τις δομικές μελέτες των ογκωδών μαύρων τρυπών που βρίσκονται στα πέρατα του σύμπαντος.

Το Hubble αξίας 1,5 δις δολαρίων, το οποίο επονομάστηκε σύμφωνα με τον αμερικανό αστρονόμο Έντουιν Χαμπλ, τέθηκε σε γήινη τροχιά από αστροναύτες του διαστημικού λεωφορείου τον Απρίλιο του 1990. Αποτελεί μια κοινοπραξία της NASA και της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Αντιπροσωπείας (ESA).

Από το 1990 και χάρη σε τρεις αποστολές επισκευής και συντήρησης, το τροχιακό παρατηρητήριο με διάμετρο 2,4 μέτρα, βρίσκεται σε άριστη λειτουργική κατάσταση, καθώς συνεχίζει ασταμάτητα να συλλέγει αποκαλυπτικές φωτογραφίες από τα εσωτερικά των γαλαξιών, από μαύρες τρύπες και νεογέννητα άστρα

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble,   προωθήθηκε το 1990. Λόγω μιας δομικής ατέλειας, υπέστη μια σοβαρή βλάβη έως ότου αστροναύτες από το διαστημικό λεωφορείο, το επισκέφθηκαν και το επισκεύασαν το 1993.

Οι αστροναύτες του Λεωφορείου Κολούμπια προγραμματίζουν πέντε διαστημικούς περιπάτους για να ολοκληρώσουν τις βελτιώσεις του Hubble. Σχεδιάζονται να εγκαταστήσουν και τα νέα ηλιακά panels, να επισκευάσουν μια, μη χρησιμοποιούμενη   υπέρυθρη φωτογραφική μηχανή (Near Infrared Camera) που δεν λειτουργεί το σύστημα ψύξης και να αντικαταστήσουν ένα από τα γυροσκόπια που βοηθά στην καθοδήγηση του δορυφόρου.

Η 11-μερος αποστολή τους πρόκειται να αρχίσει εκτός απροόπτου στις 28 Φεβρουαρίου.

Για το 2004 σχεδιάζεται μια πέμπτη αποστολή -η Servicing Mission 4- κατά την οποία θα εγκατασταθούν δύο νέα όργανα, ο φασματογράφος Cosmic Origins Spectrograph (COS) και η παγχρωματική κάμερα Wide Field Camera 3 (WFC3), αποτελούμενο αποκλειστικά από CCD (charge coupled device).

Το Hubble αναμένεται να συνεχίσει τις ''εξερευνήσεις'' του κατά τη διάρκεια της δεκαετίας, μέχρι να το διαδεχτεί το επόμενο διαστημικό τηλεσκόπιο νέας γενιάς (Next Generation Space Telescope - NGST), αποτέλεσμα ενός προγράμματος συνεργασίας μεταξύ της NASA, της ESA και της Καναδικής Διαστημικής Υπηρεσίας (CSA).

Τα σενάρια απόσυρσής του Hubble είναι τρία: το πρώτο σενάριο μιλάει για την περισυλλογή και επιστροφή του στη Γη, όπου το περιμένει μία τιμητική θέση στο Μουσείο Smithsonian των ΗΠΑ, το δεύτερο για την αλλαγή της τροχιάς του προς μια πιο υψηλότερη πό όπου και θα ξεφύγει από την γήινη έλξη και το τελευταίο σενάριο μιλάει για την επανείσοδό του στη γήινη ατμόσφαιρα, όπου και αναμένεται να αποτεφρωθεί όπως συνέβη πιό παλιά και στον ρωσικό διαστημικό σταθμό Mir.