Αναζήτηση για το παλαιότερο φως του κόσμου

Από σελίδα του BBC 30 Ιουνίου 2001

Ένα τηλεκατευθυνόμενο διαστημικό σκάφος που εκτοξεύτηκε το Σάββατο 30 Ιουνίου, σε μια αποστολή για να βρεί το περιεχόμενο, τη μορφή, την ιστορία αλλά και τις ενδείξεις για το πώς θα τελειώσει το Σύμπαν. Το όχημα αυτό θα κατασκευάσει μια λεπτομερή εικόνα όλου του σύμπαντος, παίρνοντας το παλαιότερο φως του. Έτσι με τη βοήθεια ενός πυραύλου Delta 2 της Boeing εκτοξεύτηκε ο δορυφόρος Microwave Anisotropy Probe (MAP) της NASA.

Ο MAP θα ταξιδεύσει στο βαθύ διάστημα και θα εξερευνήσει μερικά από τα μυστήρια του σύμπαντος. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα ''ταξίδι στο παρελθόν'', αφού ο δορυφόρος θα καταγράψει τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας της μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου (cosmic microwave background radiation), μια επιστημονική αναζήτηση για την εξήγηση της φύσης και της πυκνότητας του σύμπαντος. Το παρατηρητήριο αυτό της NASA, θα χαρτογραφήσει με λεπτομέρεια τις διακυμάνσεις της ακτινοβολίας αυτής με μεγάλη ακρίβεια.

Έχει ως σκοπό να συλλάβει την εναπομείνουσα λάμψη της Μεγάλης Έκρηξης (Big Bang), η οποία έρχεται σε μας από όλες τις κατευθύνσεις του διαστήματος και από μια εποχή, όταν το Σύμπαν ήταν μια πολύ διαφορετική θέση.

Ο Map θα ψάξει εξασθενημένα σχέδια, που αποτυπώνονται μέσα αυτήν την την εναπομείνουσα λάμψη, που φέρνουν τις απαντήσεις σε πολλά μυστήρια όπως: Τι ήταν αυτό που συνέβη κατά τη διάρκεια της πρώτης στιγμής μετά από το Big Bang; Πώς διαμορφώθηκαν οι γαλαξίες; Ο κόσμος θα επεκτείνεται για πάντα;

Η ακτινοβολία υποβάθρου

Η ακτινοβολία υποβάθρου είναι υπόλειμμα της θερμικής ακτινοβολίας που ήταν διάχυτη στο σύμπαν στα πρώτα στάδια της ιστορίας του μετά τη Μεγάλη Εκρηξη. Το σύμπαν, μετά τη Μεγάλη Εκρηξη, διαστέλλεται συνεχώς και ψύχεται. Στα πρώτα στάδια της δημιουργίας του, περίπου πριν 14 δισεκατομμύρια χρόνια, θα πρέπει να ήταν πολύ πυκνό και θερμό και η ύλη να βρισκόταν σε κατάσταση ιονισμού. Ενα τέτοιο σώμα εκπέμπει ακτινοβολία συνεχούς φάσματος. Υπόλειμμα αυτής της ακτινοβολίας από την εποχή της Μεγάλης Εκρηξης είναι η ακτινοβολία υποβάθρου που ο MAP θα καταγράψει.

Η ύπαρξή της επιβεβαιώθηκε το 1964 από τους φυσικούς Arno Penzias και Robert Wilson. Το 1992, ένας άλλος δορυφόρος της NASA, ο COBE (Cosmic Background Explorer), που μελετά επίσης την ακτινοβολία υποβάθρου, ανίχνευσε μικρές διακυμάνσεις ή ανισορροπία στην κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου. Αυτές οι διακυμάνσεις σχετίστηκαν με τις διακυμάνσεις της πυκνότητας της ύλης στο πρώιμο σύμπαν, κάτι που δίνει πληροφορίες για τις συνθήκες που επικρατούσαν κατά το σχηματισμό των κοσμικών δομών, όπως για παράδειγμα των γαλαξιών. Η αποστολή MAP θα βασιστεί στην αποστολή του COBE και αναμένεται να δώσει ακόμα περισσότερες πληροφορίες για το τι συνέβαινε κατά τα πρώτα στάδια δημιουργίας του σύμπαντος, εξασφαλίζοντας μετρήσεις 1.000 φορές μεγαλύτερης ακρίβειας από αυτές του COBE.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η αποστολή θα ''λύσει'' αρκετά κοσμικά μυστήρια, όπως τι συνέβη ακριβώς μετά τη Μεγάλη Εκρηξη, πώς εξελίχθηκε το σύμπαν, από τι αυτό αποτελείται και τελικά ποιο θα είναι το τέλος του σύμπαντος. Το MAP θα χρειαστεί τρεις μήνες για να φτάσει στο καθορισμένο σημείο παρατήρησης σε απόσταση 1,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη γη.