Γιατί η Αφροδίτη περιστρέφεται με αντίθετη φορά από τη Γη

Από σελίδα του περιοδικού Scientific American 19 Ιουνίου 2001

Ο γειτονικός μας πλανήτης Αφροδίτη είναι μια παράξενη σφαίρα για πολλούς λόγους. Κατ' αρχήν περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της με αντίθετη φορά από τους περισσότερους πλανήτες, περιλαμβανομένης της Γης. Έτσι λοιπόν στην Αφροδίτη ο Ήλιος ανατέλλει στη Δύση. Αλλά το παράξενο δεν είναι μόνο αυτό. Μια μέρα εκεί διαρκεί κάτι παραπάνω από 243 γήινες ημέρες. Στην πραγματικότητα μια ημέρα στην Αφροδίτη διαρκεί περισσότερο από ένα έτος της Αφροδίτης, το οποίο διαρκεί περίπου 224 γήινες ημέρες!

Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η μεγάλη διάρκεια των ημερών στην Αφροδίτη είναι αποτέλεσμα της ισχυρής ηλιακής έλξης στον πλανήτη. Ο Ερμής ο οποίος είναι ακόμη πλησιέστερα στον Ήλιο έχει επίσης μεγάλες ημέρες. Τρεις ημέρες του Ερμή αντιστοιχούν σε δύο έτη του Ερμή.

Οι επιστήμονες όμως προβληματίζονται για την αντίθετη φορά περιστροφής της Αφροδίτης. Τώρα μια ομάδα επιστημόνων από το Γαλλικό ερευνητικό κέντρο Astronomie et Systemes Dynamiques έχει προτείνει μια νέα εξήγηση, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Nature της περασμένης εβδομάδας.

Η τρέχουσα θεωρία δέχεται ότι αρχικά η Αφροδίτη περιστρεφόταν γύρω από τον άξονά της με την ίδια φορά όπως και οι περισσότεροι πλανήτες, αλλά κάποια στιγμή ο άξονας περιστροφής της γύρισε κατά 180ο. Με άλλα λόγια περιστρέφεται κατά την ίδια φορά με αυτή που είχε αλλά έχει αναποδογυρίσει ο άξονας περιστροφής. Με τον τρόπο αυτό, κοιτάζοντας την Αφροδίτη από άλλους πλανήτες φαίνεται ότι η περιστροφή γίνεται αντίστροφα. Οι επιστήμονες σχολιάζουν ότι η ισχυρή βαρυτική έλξη του ήλιου στην πολύ πυκνή ατμόσφαιρα της Αφροδίτης θα έχει ως αποτέλεσμα ισχυρές παλίρροιες στην ατμόσφαιρά της. Τέτοιες παλίρροιες, συνδυαζόμενες με τα φαινόμενα τριβής μεταξύ του μανδύα και του πυρήνα της Αφροδίτης, θα μπορούσαν να προκαλέσουν κατ' αρχήν το αναποδογύρισμα του άξονα περιστροφής.

Τώρα οι Alexandre Correira και Jacques Laskar πιστεύουν ότι η Αφροδίτη ουδέποτε αναποδογύρισε.
Αντίθετα προτείνουν ότι η περιστροφή της επιβραδύνθηκε αρχικά μέχρι ακινησίας και στη συνέχεια άλλαξε κατεύθυνση. Λαμβάνοντας υπ' όψιν τους παράγοντες που προαναφέρθηκαν, όπως επίσης και παλιρροιακά φαινόμενα από άλλους πλανήτες, η ομάδα συμπέρανε ότι ο άξονας της Αφροδίτης θα μπορούσε να έχει μετατοπιστεί σε διάφορες θέσεις κατά την εξέλιξη του πλανήτη. Ανεξάρτητα του αν συνέβη αντιστροφή του άξονα ή όχι, οι σταθερές καταστάσεις περιστροφής της είναι μόνο τέσσερις - δύο σε κάθε κατεύθυνση.

Οι ερευνητές προσθέτουν ότι η Αφροδίτη θα ήταν πιο σταθερή σε μια από τις δύο περιστροφικές καταστάσεις με αντίθετες φορές. Έτσι ήταν μόνο θέμα χρόνου πότε η Αφροδίτη θα άρχιζε να περιστρέφεται με αντίθετη φορά.