Πολλοί εξωηλιακοί πλανήτες είναι πιθανώς άστρα

Από σελίδα του SpaceDaily 28-Οκτωβρίου-2000

Ο κόσμος μας

Οι περισσότεροι από τους μισούς εξωηλιακούς πλανήτες που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα, δεν φαίνονται να είναι όλα πλανητοειδή αντικείμενα, σύμφωνα με εκτεταμένη έρευνα ερευνητών του Allegheny Observatory του Πανεπιστημίου του Pittsburgh, του Lunar και Planetary Institute της Βρεττανίας, και του παρατηρητηρίου Αστρονομίας της Κορέας.
Η μελέτη παρουσιάστηκε στο Συνέδριο για τις Πλανητικές Επιστήμες της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας, που έγινε από τις 23-27 Οκτωβρίου, στην Pasadena της California και τα στοιχεία βασίστηκαν σε δεδομένα που έχει συλλέξει το διαστημικό σκάφος Ιππαρχος για την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος.

Η μελέτη υποδεικνύει πως τα αντικείμενα που συνοδεύουν τα άστρα δεν είναι πλανήτες, αλλά είναι ή καφέ νάνοι --αντικείμενα πιό μεγάλης μάζας από τους πλανήτες αλλά μικρότερα από άστρα ή διπλά αστέρια-- ή χαμηλής μάζας άστρα. Η λανθασμένη εκτίμηση σε πολλές περιπτώσεις πηγάζει από την αδυναμία της μεθόδου που χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της τροχιάς των αντικειμένων αυτών, η οποία βασίζεται στη μέτρηση της γωνιακής τους ταχύτητας. Η μέθοδος αυτή δεν επιτρέπει τον ταυτόχρονο προσδιορισμό της ταυτότητας του αντικειμένου με βάση τη μάζα του, ώστε να διαπιστωθεί με ακρίβεια αν πρόκειται για εξωηλιακό πλανήτη σε τροχιά γύρω από ένα άστρο ή για καφέ νάνο

Περίεργα δεδομένα

Ενα καταπληκτικό αποτέλεσμα είναι το εύρημα πως οι τροχιακές κλίσεις των συστημάτων που μελετήθηκαν είναι εξαιρετικά χαμηλές --γιατί, οι τροχιές αυτών των συνοδών εμφανίζονται να είναι προσανατολισμένες σχεδόν κατά πρόσωπο με τον παρατηρητή. Αυτό αναιρεί την υπόθεση πως η γωνιακή κλίση είναι τυχαία στις μελέτες της γωνιακής ταχύτητας. Και δηλώνει πως οι μελέτες της γωνιακής ταχύτητας που έχουν αναφερθεί στην ανακάλυψη των χαμηλής μάζας συνοδών μπορεί να προδιαθέτουν προς μικρές κλίσεις στην επιλογή τους των συστημάτων που εξετάζονται. 

Μέρος του προβλήματος είναι, σύμφωνα με τους ερευνητές, και το γεγονός ότι είναι δύσκολο να εντοπιστούν πλανήτες με μάζα μικρότερη του Δία. Τα περισσότερα από τα αντικείμενα που έχουν ανακαλυφθεί, και τα οποία οι επιστήμονες υποπτεύονται ότι είναι πλανήτες, έχουν μάζα πολλές φορές μεγαλύτερη του Δία, περίπου 80 φορές.

Αυτό το γεγονός προκαλεί μάλιστα σύγχυση, διότι έως σήμερα πιστευόταν ότι αντικείμενα με ανάλογη μάζα είναι άστρα, με αποτέλεσμα να μην είναι εύκολο να κατηγοριοποιηθούν οι εν λόγω συνοδοί. Για τέτοια αντικείμενα πρέπει να χρησιμοποιείται αρχικά ο όρος «υποαστρικά», ωσότου προσδιοριστεί η φύση τους με μεγαλύτερη σαφήνεια, τόνισαν οι ερευνητές.

Για να ελαττώσουν τα δεδομένα προς καθορισμό των τροχιών των συνοδών αντικειμένων, οι ερευνητές τα κατέταξαν σε τέσσερις ομάδες αντικειμένων με αυξανόμενη τιμή του λόγου του  εκτιμώμενου του μέγιστου ημιάξονα  της τροχιάς προς το καθιερωμένο σφάλμα.

Εννέα αστέρια υπολογίστηκαν να έχουν συνοδούς με πραγματικές μάζες 10-15 τη μάζα του Δία ή και λιγώτερο. Αυτό το μέγεθος της μάζας είναι ελαφρά υψηλώτερο από την ελάχιστη μάζα που δίνεται από την γωνιακή ταχύτητα τους, μελετώντας αυτά τα άστρα, αλλά όχι τόσο υπερβολικό.

Ενα δεύτερο group από 11 αστέρια εμφανίζονται να έχουν συνοδούς στην περιοχή των 15-80 τη μάζα του Δία, μάζες ουσιαστικά υψηλώτερες από την μετρούμενες με βάση τις γωνιακές ταχύτητες, που για αυτό πιστεύεται πως είναι καφέ νάνοι  παρά πλανήτες.

Ενα τρίτο group από τέσσερις αστέρες αποφέρουν μάζες συνοδών αντικειμένων που είναι καθαρά αστρικοί σχηματισμοί, πιθανώς M καφετιοί αστέρες, αν και οι στατιστικές επεξεργασίες δεν έχουν άκόμη τελείως τελειώσει.

Τέλος μια άλλη ομάδα από έξι αντικείμενα θα απαιτήσουν πρόσθετες αστρονομικές παρατηρήσεις πριν οι μάζες των συνοδών και οι κλίσεις τους μπορούν να καθοριστούν με βεβαιότητα.

Μιά ανεξάρτητη μελέτη από τον ερευνητή Mayor και τους συνεργάτες του, επίσης κάνοντας χρήση τα δεδομένα του 'Ιππαρχος' δείχνουν μια παρόμοια ισχυρή συμπεριφορά (7 στα 11 αντικείμενα) προς συστήματα πολύ χαμηλής γωνιακής κλίσης.

 


Δείτε και τα σχετικά άρθρα

Ενδιαφέρουσες ιστοσελίδες
University of Pittsburgh
Lunar and Planetary Institute
Home