Γιατί η Αφροδίτη έχασε τους ωκεανούς της;

Συχνές Ερωτήσεις, Νοέμβριος 2005

Αμέσως μετά αφότου διαμορφώθηκαν οι πλανήτες πριν 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, πιθανώς η Γη, η Αφροδίτη και ο Άρης είχαν νερό. Πώς όμως η Γη κατόρθωσε να κρατήσει όλο το νερό του, ο Άρης ένα μεγάλο μέρος σε μορφή πάγων ή υπόγειου νερού, ενώ η Αφροδίτη έχασε προφανώς όλο της το νερό;

Η απάντηση των ειδικών ήρθε από τη μελέτη μιας θερμής δεξαμενής με νερό στον Ειρηνικό ωκεανό βορειοανατολικά της Αυστραλίας, καθώς επίσης και από την ατμόσφαιρα επάνω από την περιοχή.

Πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας οι θερμοκρασίες είναι 27  βαθμοί Κελσίου, και με την εξάτμιση φορτώνουν την ατμόσφαιρα με ένα κρίσιμο ποσό υδρατμών. Και ο υδρατμός είναι ένα από τα πιο αποδοτικά αέρια του θερμοκηπίου.

Ο υδρατμός εν συνεχεία επιτρέπει στην ηλιακή ακτινοβολία από τον ήλιο να τον διαπεράσει, αλλά απορροφά ένα μεγάλο μέρος της υπέρυθρης ακτινοβολίας που προέρχεται από τη Γη.

Εάν μπει στην τροπόσφαιρα αρκετός υδρατμός, ένα στρώμα της ατμόσφαιρας όπου παράγεται ένα μεγάλο τμήμα του καιρού του πλανήτη, τότε θα παγιδέψει τη θερμότητα που προέρχεται από τη γη, αυξάνοντας τη θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας κι άλλο ακόμα.

Το φαινόμενο οδηγεί σε έναν βρόχο αλυσιδωτής αντίδρασης όπου η άνοδος της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας, οδηγεί σε συνεχώς αυξανόμενες ποσότητες ατμοσφαιρικού υδρατμού. Αυτό εν συνεχεία οδηγεί σε περισσότερη παγιδευμένη θερμότητα. Αυτό δείχνουν, λένε οι ερευνητές, τα μοντέλα των υπολογιστών που τροφοδοτήθηκαν με τα στοιχεία που συνέλεξαν.

Αυτό θα προκαλούσε αύξηση της θερμοκρασίας και φυσικά όλο και περισσότερη απώλεια του νερού μέσω της εξάτμισης από τον ωκεανό. Αυτό το φαινόμενο που οδηγεί στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, είναι η πιθανή εξήγηση για την επικρατούσα καυτή κατάσταση της Αφροδίτης, στην οποία οι θερμοκρασίες είναι υψηλότερες από όσο θα αναμενόταν για τους πλανήτες κοντά στον ήλιο.

Μερικοί όμως έχουν προτείνει ότι η Αφροδίτη είναι ένα μοντέλο για αυτό που μπορεί να συμβεί και στη Γη, εάν τα αέρια του θερμοκηπίου - δημιουργημένα από τον άνθρωπο - δεν ελεγχθούν.  Μέχρι τώρα, εντούτοις, υπάρχει ένας παράγοντας που φαίνεται να διατηρεί την κατάσταση σχεδόν σταθερή.

Εδώ, οι θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας δεν φθάνουν ποτέ περισσότερο από, περίπου, 30,5 βαθμούς Κελσίου, και έτσι το φαινόμενο δεν εμφανίζεται.