Το πρόγραμμα DUNE - Ο εξερευνητής του σκοτεινού κόσμου

Άρθρο, Αύγουστος 2006

Πρόσφατα παρουσιάστηκαν τα σχέδια για τις μελλοντικές αποστολές της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA), μεταξύ των οποίων είναι και η αποστολή DUNE για την μελέτη της σκοτεινής ενέργειας και σκοτεινής ύλης του σύμπαντος.

Πρόγραμμα DUNE (Εξερευνητής Σκοτεινού Σύμπαντος) με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου

Στόχος: Η μέτρηση των ιδιοτήτων της σκοτεινής ενέργειας και σκοτεινής ύλης

Έτοιμη για την εκτόξευση: 2015

Η αποστολή DUNE είναι μια διαστημική αποστολή που έχει σαν σκοπό να πάρει εικόνες από ολόκληρο τον ουρανό. Εάν φθάσουμε στα όρια του ορατού σύμπαντος μπορούμε να ανακαλύψουμε όλα τα είδη της ύλης. Οι εικόνες από το τηλεσκόπιο Hubble μπορεί να να είναι καταπληκτικές, αλλά το Hubble καλύπτει μόνο μια μικροσκοπική περιοχή του σύμπαντος. Η ομάδα του πανεπιστημίου του Εδιμβούργου θέλει να αποκρυπτογραφήσει τη φύση της σκοτεινής ύλης που, αν και είναι αόρατη, μπορεί να επισημανθεί από τα βαρυτικά αποτελέσματα που προκαλεί. Μόνο το 5% του Κόσμου μας αποτελείται από την ορατή ύλη, η σκοτεινή ύλη αποτελεί το 25% και τα υπόλοιπα 70 τοις εκατό είναι η σκοτεινή ενέργεια.

Η σκοτεινή ύλη εμφανίζεται να είναι σε μεγάλες συγκεντρώσεις πιθανώς κάποιου στοιχειώδους σωματιδίου, που έμεινε όταν το σύμπαν ήταν νέο, καυτό και πυκνό. Δεν έχει εμφανιστεί ποτέ σε κανέναν επιταχυντή σωματιδίων ακόμα, αλλά ελπίζουμε ότι θα εμφανιστεί κάποτε. Από την άλλη μεριά, πιο μυστήρια μορφή είναι η σκοτεινή ενέργεια. Οι βαρυτικές της ιδιότητες είναι ειδικές - αναγκάζει το σύμπαν να διαστέλλεται με επιτάχυνση, αναγκάζοντας τους γαλαξίες να απομακρύνονται ο ένας από τον άλλο. Αντίθετα η σκοτεινή ύλη τους έλκει μαζί και επιβραδύνει την διαστολή. Αν συγκεντρώσουμε τεράστιες ποσότητες αστρονομικών δεδομένων και πάρουμε εικόνες από τους περισσότερους γαλαξίες στο σύμπαν, θα πρέπει να είμαστε σε θέση να βρούμε πώς άλλαξε η φύση της σκοτεινής ενέργειας με την πάροδο του χρόνου.

Η ερευνητική ομάδα θα ξαναεπισκεφτεί, επίσης, συγκεκριμένα τμήματα του ουρανού, ψάχνοντας να βρει εκρήξεις σουπερνοβών. Αλλά κανείς δεν ξέρει ποτέ τι θα βρούμε. Στην ιστορία της έρευνας του ουρανού, οι επιστήμονες πολύ συχνά κατέληξαν να ανακαλύψουν κάτι απολύτως διαφορετικό από το φαινόμενο που μελετούσαν.